CBT چیست؟
آیا برای شما هم این پرسش پیش آمده که CBT چیست؟ آیا چیزی درباره رفتار درمانی شناختی می‌دانید؟ آیا رفتار درمانی شناختی همان cbt است؟ تفاوت دارو درمانی با CBT چیست؟
رفتار درمانی شناختی | رفتار درمانی شناختی cbt
رفتار درمانی شناختی یا CBT چیست؟
در پاسخ به سوال CBT چیست؟ باید گفت؛ یکی از انواع درمان روانشناختی، رفتار درمانی شناختی cbt است که برای درمان بسیاری از مشکلات از جمله افسردگی، سوء مصرف مواد و مشروبات الکلی، اختلالات اضطرابی، مشکلات زناشویی، اختلالات خوردن و بیماری های روانی شدید استفاده میشود. از تاثیرات رفتار درمانی شناختی میتوان گفت به بهبود عملکرد و کیفیت زندگی مراجعین، همچنین یاد گیزی اینکه چگونه الگوهای فکری مخرب را که اثر منفی بر رفتار و احساساتشان دارد، شناسایی کرده و تغییر دهند.
میتوان گفت تمرکز cbt بر تغییر افکار منفی خودکار که اکثرا ریشه مشکلات عاطفی، افسردگی و اضطراب هستند.
انواع رفتار درمانی شناختی CBT چیست؟
رفتار درمانی شناختی دارای انواع مختلفی است که در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد:
رفتار درمانی شناختی دیالکتیکی (DBT)
DBT یک رویکرد درمانی تکاملی از رفتار درمانی شناختی است که به افرادی که دارای اختلالات عاطفی و رفتاری مانند مثل اختلالات شخصیت مرزی (BPD) کمک میکند تا بتوانند با تناقضات داخلی خود، مشکلات بین فردی و کنترل عواطف خود مقابله کنند.
چرا دیالکتیکی؟ فرضیه دیالکتیک یکی از مبانی اصلی DBT می‌باشد که طبق این فرضیه واقعیت‌های متناقض در زندگی وجود دارند و افراد باید بتوانند با این تناقض‌ها به زندگی ادامه دهند.
مهارت هایی کهDBT به افراد آموزش می‌دهد شامل؛
مهارت‌های ذهن‌آگاهی
مهارت ذهن آگاهی به انسان کمک میکند تا زندگی پویا و آگاهی نسبت به تجربیات و عملکرد خود راتجربه کند. برای رسیدن به این مهارت از کارهایی همچون؛ تنفس عمیق، مدیتیشن و توجه به حالت‌های جسمی و عاطفی بهره می‌گیرند.
مهارت‌های تنظیم هیجان
در راستای بروز اختلالات عاطفی افراد در تنظیم هیجان‌هایشان دچار چالش می‌شوند. مهارت‌هایی که به تنظیم هیجان کمک میکند شامل شناسایی و نامگذاری هیجان‌ها، کاهش شدت هیجان‌های منفی و افزایش هیجانات مثبت می‌باشد.
مهارت‌های مدیریت بحران
کسانی که دچار اختلالات شخصیت مرزی هستند با قرار گرفتن در وضعیت‌های بحرانی و نامطلوب، ممکن است دچار مشکلاتی شوند. در اینجا ممهارت‌های مدیریت بحران به کمک افراد می‌آید تا در مواجهه با بحران‌ها، بتوانند از استراتژی‌های موثر برای کنترل و مدیریت بحران، پشتیبانی از خود و تقویت روابط معنوی بهره بگیرند.
مهارت‌های مذاکره و حل اختلاف
شکل گیری و حفظ روابط اهمیت بالایی دارد و افراد دچار اختلالات شخصیت مرزی در این مورد ضعف دارند. مهارت‌های مذاکره و حل اختلاف به افراد آموزش می‌دهد تا مهارت‌های ارتباطی، حل اختلاف و مذاکره را یاد بگیرند و بتوانند در جهت بهبود روابطشان و تعامل مثبت از آن بهره بگیرند.
در واقع رویکرد درمانی دیالکتیکی (DBT) به کمک افراد می‌آید تا در مواجهه با تناقض‌ها و مشکلات زندگی، راهکارهای سازنده‌تری را برگزینند. میتوان گفت رویکرد درمانی دیالکتیکی از جمله رویکرد های رفتار درمانی شناختی cbt است که به عنوان یکی از روش‌های مؤثر درمان اختلالات شخصیت مرزی و سایر اختلالات روانی و توسط روانشناسان جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رفتار درمانی شناختی عقلانی هیجانی (REBT)
در ذهن هر انسانی یک سری اعتقادات و الگوهای فکری وجود دارد که گاهی انسان را به بی‌راهه می‌کشاند؛ در این هنگام لازم است با به چالش کشیدن باورها و اعتقادات و در نهایت یادگیری شناخت در جهت تغییر این الگوهای فکری گام برداشت.
هنگامی که صحبت از” CBT چیست؟ ” میشود ما با یک رویکرد درمانی رو به رو نیستیم بلکه با چندین رویکرد رو به رو هستیم اما تمامی آن ها برای رفع الگوهای فکری به پریشانی روانشناختی منجر شده‌اند، کمک می کنند.
در پاسخ به CBT چیست؟ شاید بتوان گفت نوعی درمان کوتاه مدت است که در مسیر کمک به افراد دارای مشکل و آموزش به آن ها جهت تمرکز بر افکار و عقایدشان میتوان از آن بهره گرفت.
درمان مالتی مُدال یا چندحالته
یکی دیگر از انواع رفتار درمانی شناختی cbt، درمان مالتی مُدال یا چندحالته می‌باشد که توسط روان‌درمانگر مشهور، ریچارد شاپیرو توسعه یافت. اساس این رویکرد درمانی فرصیه‌ی “چندحالتگری” است.
پروسه درمان مالتی مُدال بدین شکل است که مراجعه کننده به عنوان یک واحد سیستمیک در نظر گرفته میشود و این واحد سیستمیک شامل بخشهای مختلفی از شخصیت و هویت است که هرکدام وظایف و نقش‌های متفاوتی دارند. اینکه درمان اختلالات روانی و شخصیتی باید به صورت چند حالته انجام شود در واقع اصل درمان مالتی مُدال است زیرا اعتقاد دارد بخشهای مختلفی از شخصیت انسان در بروز اختلال نقش دارند. این بخش‌ها شامل؛
- خودآگاه
- خودنما
- خودمثبت
- خودسازگار
- خودنظم‌دهنده
- و…
قرار نیست از یک تکنیک برای تمامی بخشهای شخصیتی استفاده کرد بلکه هر کدام از بخشهای شخصیتی تکنیک‌های مخصوص به خود را دارند.
مثلا برای بخش خودآگاه، تمرکز بر نیازهای فرد و توانایی شناخت و درک احساسات می‌باشد. درمان نیز میتواند شامل تکنیک‌هایی مثل آموزش مهارت‌های ذهن‌آگاهی، تحلیل خودآگاهی و تمرینات مدیتیشن شود.
کاربردهای CBT چیست؟
در پاسخ به سوال “کاربردهای CBT چیست؟” باید این نکته را در نظر داشته باشید که رفتار درمانی شناختی بسیار هدف گرا و متمرکز می‌باشد. مراجعه کننده و درمانگر در جهت تحقق این اهداف با یکدیگر همکای موثری خواهد داشت. مانند بسیاری از جلسات درمانی نیز تکالیفی به مراجعه کننده داده میشود که تا جلسه بعد آنها را انجام دهد.
کاربرد رفتار درمانی شناختی cbt شامل موارد زیر میشود:
افسردگی، اعتیاد، مسائل خشم، اضطراب، اختلال دوقطبی، اختلالات اشتها،اختلالات شخصیتی، حملات پانیک، مقابله با انواع فوبیا، مشکلات استرس
البته که علاوه بر موراد بالا برای درمان و بهبود مشکلات ناشی از درد مزمن یا بیماری های جدی، افسردگی بعد از طلاق، غم یا از دست دادن، بی خوابی، عزت نفس پایین، مشکلات روابط، مدیریت استرس نیز میتوان از رفتار درمانی شناختی cbt بهره گرفت.
حل نکردن اختلالات شخصیتی چه عواقبی خواهد داشت؟
تا به اینجا احتمالا به پاسخ سوال “CBT چیست؟” رسیده‌اید. همانطور که می‌دانید رفتار درمانی شناختی cbt نقش مهمی در درمان اختلالات شخصیتی دارد و اختلالات شخصیتی در در رفتار انسان ها.
برای مثال شخصی که مدام به رها شدن، خیانت دیدن و ترس از دست دادن فکر میکند احتمال اینکه روابطش را تمام کند یا وارد رابطه نشود بالاست.
واضح است که انسان قادر به کنترل تمام عناصر و عوامل پیرامون خود نیست اما میتواند با واکنشی درست به پیرامون خود تا حدود زیادی تاثیر آنها را به خود کنترل کند.
هدف از رفتار درمانی شناختی این است که به مردم بیاموزد گرچه نمی توانند همه جنبه های جهان پیرامون خود را کنترل کنند، اما می توانند نحوه عکس العمل و برخورد با مسائل و اتفاقات محیطی خود را کنترل کنند. در پاسخ به “CBT چیست؟” میتوان به این نکته نیز اشاره نمود که رفتار درمانی شناختی به شما مهارت های مربوط به کنترل و واکنش را می‌آموزد.
چالش‌های احتمالی رفتار درمانی شناختی cbt
مراجعه کنندگان به مراکز درمانی برای درمان اختلالات شخصیتی و سایر مشکلات ممکن است با الش‌ها یا سوالاتی در ذهنشان نسبت به رویکرد درمانی مواجه شوند. با توجه به تجربیات مشاورین روان آرام مواردی که در ادامه ذکر می‌شوند جز پرتکرار ها هستند که به آن ها پرداخته میشود.
- پروسه تغییر سخت است
درست است که در ابتدای رفتار درمانی شناختی cbt، درمانگر شما را نسبت به افکار و عقاید منفی‌تان آگاه می‌سازد، متاسفانه مراجعین گمان می‌کنند که آگاهی برای تغییر کافی است و به محض آگاهی از این افکار رها خواهند شد اما باید پروسه‌ی تغییر را طی کنید که ممکن است کمی چالش برانگیز باشد برایتان.
- رفتار درمانی شناختی ساختار یافته است
ذهن انسان در مقابل تغییر مقاومت دارد و هنگامی که این مقاومت ها بالا باشد رفتار درمانی شناختی موثر نخواهد بود. در پاسخ “CBT چیست؟” ممکن است به شما بگویند که این یک روش درمانی ساختار یافته است پس رفتار درمانی شناختی cbt برای آن دسته از مراجعین که با رویکردی ساختاریافته و متمرکز سازگارتر هستند مناسب می‌باشد
- وجود میل به تغییر در مراجعه کننده
درمانگر قرار نیست شما را مجبور به تغییر کند، انسان نیز مانند یک ربات دارای تنظیمات نیست که بتوان آن را بدون خواست خودش تغییر داد پس میل و اراده مراجعه کننده برای تغییر از اهمیت بالایی برخوردار است. در واقع اگر فرد تمایلی به تجزیه و تحلیل افکار و احساسات خود نداشته باشد نمی‌توان به نتیجه درمان او امیدوار بود.
- پیشرفت در اثر استمرار
شاید این پرسش برای مراجعین پیش بیاید که روند و سرعت درمان CBT چیست؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که در اغلب موارد به صورت تدریجی و استمرار در انجام تمرین ها و پیگیری جلسات رفتار درمانی شناختی اتفاق می‌افتد.
مزایا CBT چیست؟
اینکه نسبت به سایر روش‌های درمانی مزیت CBT چیست؟ یا اینکه دلیل پرطرفدار بودن CBT چیست؟ را باید در اینجا بخوانید
مزیت رفتار درمانی شناختی و دلیل پرطرفدار بودن آن در بین درمانگر ها میتواند موارد زیر باشد:
- آگاه بودن نسبت به افکار منفی و حتی غیرواقعی که در احساسات و خلق و خوی افراد موثر هستند سبب ایجاد الگوی تفکر سالم تر خواهد شد.
- رفتار درمانی شناختی cbt را میتوان به عنوان درمانی کوتاه مدت در نظر گرفت.
- هنگامی که برای بیماران مبتلا به اختلالات شخصیتی نیازی به دارو درمانی نیست بهره گرفتن از رفتار درمانی شناختی بسیار موثر خواهد بود.
- تجربه نشان داده که رفتار درمانی شناختی cbt در غلبه بر بسیاری از رفتارهای ناسازگار به انسان کمک می کند.
- برای کسانی که به دنبال درمانی کم هزینه هستند رفتار درمانی شناختی انتخاب مناسبی است.
و اما بزرگ ترین مزیت CBT چیست؟ ?
- رفتار درمانی شناختی به انسان‌ها کمک میکند تا مهارت های مقاله‌ای کسب کنند که بسیار در نوع و کیفیت زیست آنها موثر خواهد بود چه در حال و چه در آینده.
پروسه حل مسئله چگونه است؟
برای حل مسائل لازم است که مراحلی را طی کنید؛ آگاهی از این مراحل میتواند شما را در حل مشکلات ناشی از عوامل استرس زای زندگی، یاری کند
- شناسایی مسئله ( تنظیم صورت مسئله)
- لیستی از راه حل های ممکن تهیه کنید ( هر راه حلی در وضع موجود امکان انجامش وجود دارد را در این قسمت ذکر کنید)
- ارزیابی نقاط قوت و ضعف راه حل‌های ممکن ( قطعا هر راه حلی یک سری دشوار و آسانی و یک سری پیامد مثبت و منفی را در پی دارد که در این قسمت باید به آنها بپردازید)
- انتخاب راه حل برای انجام ( بعد از بررسی نقاط ضعف و قوت باید بهترین راه را برگزینید)
- پیاده سازی راه حل
اثربخشی رفتار درمانی شناختی cbt
در جواب CBT چیست؟ میتوان به تاریخچه و زمان ظهور آن نیز پرداخت. ظهور رفتار درمانی شناختی cbt در دهه‌ی 1960 بود و سرچشمه‌ی آن در طول درمانگری روانپزشک آرون بک اتفاق افتاد که اعتقاد داشت انواع خاصی از تفکر هستند که به مشکلات عاطفی کمک می کند. در روزگاری که رفتار درمانی ها متمرکز بر تداعی ها، تقویت ها و مجازات ها برای اصلاح رفتار بودند، رویکرد شناختی به میان آمد و به چگونگی تأثیر افکار و احساسات بر رفتارها انسان‌ها پرداخت.
امروزه اثر بخشی رفتار درمانی شناختی cbt مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و نشان می‌دهد که در درمان بسیاری از شرایط روانی مانند بی خوابی، اضطراب، افسردگی، اختلالات خوردن، اختلال وسواس فکری-اجباری، اختلال هراس، اختلال استرس پس از سانحه و اختلال مصرف مواد موثر و کاربردی است.
رفتار درمانی شناختی cbt در کلینیک روان آرام
کلینیک روان آرام امیدوار است که تا به اینجا به پاسخ CBT چیست؟ رسیده باشید. کلینیک روانشناسی روان آرام با سابقه‌ای طولانی پرسنلی مجرب در زمینه رفتار درمانی شناختی cbt که دارای زیر مجموعه هایی همچون رفتاردرمانی دیالکتیکی و رفتاردرمانی عقلانی هیجانی را خدمت مراجعان ارائه میکند. روانشناسان و درمانگران شناختی در کلینیک روان آرام با بهره گیری از بروز ترین و معتبر ترین تکنیک‌های رفتار درمانی شناختی در در پروسه مشاوره و درمان در جهت فراهم کردن بهترین و مناسب ترین برنامه ی درمانی مراجعه کننده استفاده می کند.
