غلبه و درمان وابستگی عاطفی

وابستگی عاطفی چیست؟

وابستگی عاطفی یک حالت روانشناختی است که در روابط رخ می دهد، خواه با یکی از اعضای خانواده، شریک زندگی یا یک دوست. وابستگی احساسی در افراد وابسته، یک عدم کنترل خود و احساس ناراحتی بزرگ در زمانی است که نزدیک به فردی که به او وابستگی دارند، نیستند. افراد وابسته، احساس نیاز سیری ناپذیر بودن با شخصی را دارند که به او علاقه دارند و قادر به قطع رابطه خود با آن شخص نیستند.

اگرچه مواردی از وابستگی عاطفی موقتی نیز می تواند وجود داشته باشد، اما معمولاً شخصی که وابسته بودن عاطفی را تجربه می کند، الگوی وابسته بودن را در طول زندگی خود با افراد دیگر نیز تکرار می کند.

پیامدهای روانی وابسته بودن به لحاظ عاطفی متنوع هستند و بسته به درجه وابستگی و ویژگی های یک فرد متفاوت است. در بسیاری از موارد، این افراد وابسته، به دنبال افرادی غالب، کنترل کننده و اقتدارگرا هستند و در نتیجه خود را در روابط سمی گرفتار می کنند. در نتیجه، سلامت عاطفی تحت تأثیر این روابط سمی قرار می گیرد.

علائم وابستگی عاطفی

افرادی که دچار وابستگی عاطفی هستند، ممکن است در روابط خود با برخی از این الگوها روبرو شوند:

• تحمل تنهایی را ندارند و فاصله جسمی یا عاطفی با شخصی که به او وابسته هستند، علائم استرس و اضطراب را به همراه دارد.
• آن ها از ترس تنها بودن، رابطه را رها نمی كنند، حتی اگر باعث خوشبختی آن ها نشود.
• آن ها اغلب نسبت به دیگران احساس حقارت می کنند و احساس می کنند که به اندازه کافی برای شریک زندگی خود یا افرادی که نسبت به آن ها وابستگی عاطفی دارند، خوب نیستند.

تشخیص وابستگی عاطفی

بیشتر افراد با وابستگی عاطفی نمی دانند که به آن مبتلا هستند و حتی ممکن است از پذیرش آن خودداری کنند. وابسته بودن عاطفی مانند سایر اختلالات بهداشت روانی است و نیاز به درمان وابستگی عاطفی دارد. به طور معمول، افرادی که وابستگی عاطفی دارند و به دنبال روانشناس هستند، برای غلبه بر علائم افسردگی، اضطراب یا استرس کمک می گیرند، بدون این که بدانند علت این مشکلات در وابستگی آن هاست. بررسی روانی یک متخصص همان چیزی است که وابستگی عاطفی شدید را تشخیص می دهد و برای غلبه بر آن، به دنبال راه حل می گردد.

دلایل وابستگی عاطفی

کسانی که با وابستگی احساسی شدید نسبت به دیگران دارند، معمولا عزت نفس پایین، احساس ناامنی و اعتماد به نفس ضعیفی را در زندگی خود تجربه می کنند. همچنین، تجربیات آن ها در روابط و  رشد آن ها در کودکی نیز می تواند در شکل گیری وابستگی عاطفی در این افراد موثر باشد.

درمان وابستگی عاطفی

در حال حاضر، روش های مختلفی برای درمان وابستگی عاطفی وجود دارد که بسته به هر مورد، روش‌ های درمانی انتخاب یا ترکیب می شوند. درمان های بالقوهٔ قطع وابستگی عاطفی عبارتند از:

• درمان EMDR: حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکت چشم
• هیپنوتیزم بالینی
• درمان متمرکز بر احساسات
• زوج درمانی
• درمان های رشد شخصی

به طور کلی، هدف از درمان، کمک به فرد برای شناختن مشکل، کنار گذاشتن هرگونه رابطه سمی است، شناسایی علل این وابستگی عاطفی و درمان آن برای جلوگیری از تکرار همان الگو در روابط دیگر است.

 راه های کاهش وابستگی عاطفی

 ۱.از خودتان مراقبت کنید.

“وابستگی عاطفی زمانی آغاز می شود که ما نمی دانیم چگونه از نظر احساسی خود را حمایت کنیم“. اگر می خواهید بر وابسته بودن خود غلبه کنید، باید شروع به شناخت و مراقبت از خود کنید. برای مثال دقت کنید که شخصی که به او وابسته هستید، کدام یک از نیازهای عاطفی شما را برآورده می کند؟ این نیازها را شناسایی کنید و فکر کنید که چه کارهایی را می توانید به تنهایی انجام دهید که آن نیازها را پاسخ دهد.

۲. تنهایی را در آغوش بگیرید.

برای مقابله با وابستگی عاطفی ، باید استقلال خود را دوباره به دست بیاورید. “سرگرمی هایی را که به تنهایی از آن ها لذت می برید انجام دهید . “ یوگا، نقاشی، یادگیری یک زبان جدید یا هر چیز دیگری که از آن لذت می برید را شروع کنید. این فعالیت ها را خودتان انجام دهید. به خودتان یاد دهید که می توانید به تنهایی شادی، آرامش و آسایش را پیدا کنید. همانطور که یاد می گیرید چگونه خودتان باشید، وابستگی عاطفی شما هم تبدیل به استقلال می شود.

۳. لیستی از نقاط قوت خود تهیه کنید.

در چه کاری خوب هستید؟ تهیه لیستی از نقاط قوتتان، راهی عالی برای پیدا کردن استقلال بیشتر عاطفی است؛ زیرا شما چیزهایی را در خود می بینید که مستقل از هر رابطه ای می توانید آن ها را انجام دهید.

۴. الگوها را تشخیص دهید تا بتوانید آن ها را بشکنید.

وابستگی عاطفی اغلب نتیجه تجربیات و روابط قبلی است که ما داشته ایم. این تجربیات به ما آموزش می دهد که به دنبال شخص دیگری برویم تا احساس ارزشمندی ما را تأیید کند.“کلید استقلال عاطفی بیشتر این است که ابتدا تشخیص دهید که الگوی رفتاری فعلی شما از کجا ناشی می شود“. “هنگامی که ریشه ها را شناسایی کردید، می توانید بهتر ارزیابی کنید که چگونه می توانید وضعیت ذهنی خود را تغییر دهید تا از لحاظ عاطفی مستقل تر باشید.”

۵. قدر خودتان را بدانید.

یکی از مهم ترین دلایل وابستگی عاطفی ، عدم اعتماد به نفس است. برای اینکه از نظر احساسی مستقل باشید و با وابسته بودنتان مقابله کنید، باید اعتماد به نفس داشته باشید.

۶. هویت خودتان را بشناسید و آن را تقویت کنید.

احساس هویت خود را تقویت کنید. وقتی سعی در جلب رضایت شخص دیگری ندارید، به این فکر کنید که شما واقعاً کی هستید. ارزش های اصلی خودتان، چیزهایی را که می خواهید به دست آورید و ویژگی های خاص خود را شناسایی کنید.

۷. دیگران را کنترل نکنید.

در روانشناسی وابستگی عاطفی ، وقتی بیش از حد به افراد دیگر وابسته باشید، ممکن است سعی کنید آن ها را کنترل کنید. یا احساس بدبختی کنید؛ زیرا نمی توانید بپذیرید که افراد دیگر حق دارند افکار، احساسات و انتخاب های خودشان را داشته باشند. برای قطع وابستعاطفی شدید، انرژی خود را به سمت کنترل انتخاب ها و افکار خودتان هدایت کنید.

۸. برای شکستن الگوهای عاطفی کمک بگیرید.

برای شکستن الگوها کمک بگیرید. اگر احساس می کنید در چرخه وابستگی عاطفی حبس شده اید و نمی توانید به تنهایی موفق به شکستن این چرخه شوید، از کمک گرفتن نترسید.می توانید با دوستی که به او اعتماد دارید صحبت کنید؛ اما بهتر است از یک مشاور یا درمانگر حرفه ای کمک بگیرید.

۹. مسئولیت احساساتتان را به عهده بگیرید.

برای قطع  وابستگی عاطفی ، بپذیرید که کنار آمدن با احساساتتان، وظیفهٔ خود شماست و نه شخص دیگری. به عنوان مثال، شما نباید انتظار داشته باشید هر زمانی که حال شما بد است یا روز سختی را گذرانده اید، دیگران حال شما را خوب کنند. راه های سالم برای کنار آمدن با احساسات منفی و به دست آوردن آرامش خودتان را پیدا کنید؛ بدون این که به دیگران احتیاج داشته باشید.

• وقتی احساس ناراحتی می کنید، به دنبال راه های سالم برای تسکین خودتان باشید. سعی کنید با خودتان صحبت کنید، پیاده روی کنید یا احساساتتان را روی کاغذ بنویسید.
• مراقب باشید نوع دیگری از وابسته بودن را جایگزین وابستگی عاطفی نکنید. به عنوان مثال، اگر اضطراب ناشی از مقابله با وابستگی عاطفی شدید دارید، این اضطراب را با مصرف سیگار یا مواد مخدر آرام نکنید.

۱۰. روابط اجتماعیتان را گسترش دهید.

با گذراندن وقت با افراد مختلف از وابستگی بیش از حد به کسی جلوگیری کنید. برنامه هایی برای وقت گذراندن با خانواده و دوستان خود داشته باشید. اگر دوستان کمی دارید، با ثبت نام کردن در باشگاه ورزشی، کلاس های هنری و …، روابط اجتماعیتان را گسترش دهید تا تمرکز شما روی یک رابطه نباشد. همچنین در تمام روابط جدید، به خودتان گوشزد کنید که الگوهای وابستگی گذشته را تکرار نکنید. در صورت تکرار الگوها، بهتر است از یک درمانگر کمک بگیرید.