بیماری اختلال خواب در کودکان

کودک باید چند ساعت بخوابد؟

خواب بهترین فرصتی است که بدن برای استراحت، رشد و بازیابی انرژی دارد. با توجه به این موضوع که کودک در حال رشد ذهنی و جسمی است، کمبود خواب می تواند آسیب های جبران ناپذیری به او وارد کند. کودکان تا حدود یک سالگی، روزانه 10 تا 16 ساعت به خواب می روند. با افزایش سن، نیاز به خواب در بدن کودک، کمتر و کمتر می شود. کودکی که یک تا سه سال دارد، 10 تا 14 ساعت می خوابد و کودک سه تا پنج ساله بین 8 تا 12 ساعت می خوابد. هم چنین کودک در طول روز چرت های کوتاهی هم می زند. بیماری اختلال خواب در کودکان می تواند باعث شود که خواب کودک کم شود یا چرت های روزانه او مختل شود. والدین و به خصوص مادر کودک اولین کسانی هستند که متوجه می شوند که کودک شان خواب راحتی ندارد.

اگر کودک به اندازه کافی نخوابد چه مشکلاتی ایجاد می شود؟

خواب ناکافی در دوران نوزادی و کودکی می تواند تا حدی نگران کننده باشد. کودکی که به اندازه کافی نخوابد با مشکلات عصبی و اختلالات سیستم ایمنی در بزرگسالی روبرو می شود. بیماری اختلال خواب در کودکان می تواند باعث اضطراب و افسردگی های شدید در بزرگسالی شود. هم چنین اختلال در یادگیری در این کودکان شایع است. برای آشنایی بیشتر حتما مقاله: روانپزشک اختلال یادگیری را مطالعه کنید.

نشانه های اختلالات خواب در کودکان

اگر کودک شما این نشانه ها را دارد، بهتر است شرایطش را با یک متخصص کودکان در میان بگذارید. وجود یک یا چند علامت از علائم زیر می تواند نشانه‌ بیماری اختلال خواب در کودکان باشد.

1- خر و پف یا خرناس کشیدن در خواب

خر و پف های طولانی با صدای بلند می تواند دلیل های متفاوتی داشته باشد. در بزرگسالان و افرادی که سابقه بیماری قلبی دارند، این مشکل بسیار شایع است. هم چنین در افرادی که انحراف بینی یا مشکلاتی در اجزای صورت شان دارند این صداها وجود دارد. در کودکان اما این مشکل به هیچ وجه طبیعی نیست و باید علت آن شناخته شود و درمان مناسب برای آن پیدا شود.

2- قطع تنفس دوره ای در طول خواب

یکی از نشانه های مهم بیماری اختلال خواب در کودکان، آپنه یا قطع تنفس است. وقتی که والدین قطع تنفس فرزندشان را به مدت 10 ثانیه می بینند، ممکن است کاملا بترسند. آپنه جزو مشکلات تنفسی نسبتا خطرناک است که باید به صورت جدی پیگیری شود. Sleep Apnea

3- سخت بودن خواب برای کودک

اتفاق می افتد که کودکان ساعت های طولانی را در رخت خواب سپری می کنند بی آن که خواب شان ببرد. البته این موضوع همیشه به این معنا نیست که فرزندتان اختلال خواب دارد. ممکن است مسابقه ورزشی یا امتحان مهمی در پیش داشته باشد یا موضوع دیگری ذهن او را مشغول کرده باشد و دلیل بی خوابی اش همان موضوع باشد. در چنین شرایطی بهتر است با مشاور مشورت کنید یا خودتان با کودک تان صحبت کنید تا متوجه شوید چه چیزی ذهن او را به خودش مشغول کرده است. برای این مشکل می توانید از یک مشاور مجرب کمک بگیرید.

4- کم شدن بی دلیل فعالیت روزانه

یکی از اتفاقات شایعی که در بیماری اختلال خواب در کودکان می افتد، این است که کودک نمی تواند پا به پای همسن و سال هایش فعالیت کند. اگر احساس می کنید که کودک شما همیشه خسته و خواب آلوده است و نمی تواند به خوبی ورزش و بازی کند، باید از نظر اختلالات خواب او را بررسی کنید.

5- حرف زدن و راه رفتن در خواب

تحقیقات نشان می دهد که حدود نیمی از کودکان زیر 13 سال که دچار بیماری اختلال خواب در کودکان هستند، در خواب راه می روند یا صحبت می کنند. با توجه به این که وقتی کودک در خواب راه می رود نسبت به اطرافش آگاه نیست، این مشکل ممکن است آسیب های جدی به خود او و خانواده اش وارد کند. بنابراین پیگیری این مشکل برای خانواده ها ضروری به نظر می رسد.

6- کابوس های شبانه

برای پدر و مادرها اتفاق می افتد که با سروصدا و گریه کودک شان از خواب بیدار می شوند. کابوس های شبانه ای که کودک تجربه می کند ممکن است به دلیل اتفاقاتی باشد که در طول روز با آن مواجه شده است. فیلم های ترسناک یا بازی های کامپیوتری خطرناک این موضوع را افزایش می دهند. البته باید توجه داشت که تعدادی از این کابوس ها و از خواب پریدن ها ربطی به فعالیت های روزانه ندارد و ریشه در اختلالات روانی دارد که کودک با آن ها درگیر است.

عوامل ایجاد کننده اختلال در خواب

عواملی که می تواند باعث برهم خوردن تعادل خواب در کودکان شود بسیار زیاد است. مشکلات جسمی و روانی بیشترین سهم را در بروز بیماری اختلال خواب در کودکان دارند. این عوامل را می توان به چند دسته کلی تقسیم کرد:

1- مشکلات قلبی، مشکلات ریوی و بیماری های اعصاب و روان

بیماری های قلبی و ریوی با سخت کردن تنفس و بهم زدن ریتم ضربان قلب باعث می شوند که فرد خواب آرامی را تجربه نکند. یکی دیگر از ریشه های بیماری اختلال خواب در کودکان، مشکلات عصبی و عدم تکامل سیستم عصبی است. به همین دلیل به پدر و مادر کودک توصیه می شود در صورتی که فرزندشان خواب راحتی ندارد به پزشک مراجعه کنند تا کودک از نظر بیماری های مختلف غربالگری شود.

2- مشکلات روانی

اگر فرد با مشکلات روانی مانند افسردگی یا اضطراب و بیماری دوقطبی مواجه باشد، به مرور زمان با مشکلات خواب نیز مواجه می شود. افکار منفی و یا بیش از حد باعث می شوند که آرامش ذهنی فرد تحت تأثیر قرار بگیرد و خواب شبانه او مختل شود. هم چنین در افرادی که به افسردگی دچار هستند، طولانی شدن مشکلات خواب ممکن است باعث ایجاد افکار خودکشی در او شود. برای کاهش اضطراب پیشنهاد می کنم مقاله: درمان اضطراب را مطالعه کنید.

3- سبک زندگی نامناسب

دوران کودکی یک دوره بسیار مهم در شکل گرفتن عادت های رفتاری است. کودک در این دوره به پدر و مادر خود نگاه می کند و سعی می کند شبیه آن ها رفتار کند. عادات زندگی نامناسب سهم زیادی در بروز بیماری اختلال خواب در کودکان دارد. کودکانی که بیش از حد با وسایل الکترونیکی مانند تلفن همراه یا تبلت بازی می کنند، مشکلات خواب بیشتری را تجربه می کنند. هم چنین چرت های بی موقع، خوابیدن در شب را برای بچه ها سخت می کند.

5- برنامه خواب نامنظم

افرادی مثل پزشکان و پرستاران که باید به صورت شیفتی سرکار خود حاضر شوند، معمولا با مشکلات خواب درگیر می شوند. شیفت های شب و بی خوابی، برنامه خواب آن ها را بهم می زند و بدن نمی تواند به راحتی با این مسئله کنار بیاید. هم چنین کسانی که بین کشورهای مختلف سفر می کنند نیز چنین مشکلی دارند. این مشکل در کودکان شدیدتر است. سفرهای طولانی پشت سر هم باعث بیماری اختلال خواب در کودکان می شود. کودکانی که به دلایل مختلف زیاد سفر می کنند مستعد اختلالات خواب هستند.

راهکارهای بهبود خواب کودکان

1- تعیین برنامه خواب مشخص

اگر کودک در ساعت مشخصی به رخت خواب فرستاده شود، بدن او به صورت خود به خود به این ریتم عادت می کند. فرزندان خانواده هایی که ساعت خواب معینی ندارند، بیشتر در معرض بیماری اختلال خواب در کودکان قرار دارند.

2- قهوه ممنوع!

موادی که کافئین دارند نباید تا 6 ساعت از زمانی که انتظار داریم کودک به خواب رود به او داده شود. شب بیداری های طولانی به دنبال مصرف زیاد شکلات و قهوه علاوه بر این که موجب بیماری اختلال خواب در کودکان می شود، کودک را در بزرگسالی مستعد مشکلات قلبی و عروقی می کند.

3- محیط آرام فراهم کنید.

محیط ساکت و آرام بهترین شرایطی است که کودک می تواند برای یک خواب آرام تجربه کند. بهتر است در موقعی که کودک می خواهد به خواب رود نور خانه را کمتر کنید و تلویزیون و وسایل پر سروصدا را خاموش کنید.

4- راهکارهای درمانی

انواعی از بیماری اختلال خواب در کودکان که با آپنه و قطع تنفس همراه است باید جدی گرفته شود. توصیه های معمول برای کودکانی که این شرایط را تجربه می کنند، مناسب نخواهد بود. در صورتی که کودکی که زیاد خر و پف می کند یا تنفس او به صورت دوره ای در خواب قطع می شود، سریعا به یک متخصص اطفال مراجعه کنید.

نتیجه گیری

منابع

www.sleepfoundation.org

www.medlineplus.gov