اختلال خواب در سالمندان
اختلال خواب یکی از شایع ترین مشکلاتی است که با بالا رفتن سن ایجاد می شود. پژوهش های انجام شده نشان می دهد که اختلال خواب در سالمندان آمار بسیار بالایی دارد. اختلال خواب در سالمندان شامل دیر به خواب رفتن، پایین بودن کیفیت خواب، بیداری های مداوم شبانه و خواب آلودگی های روزانه می شود.
چرا اختلال خواب در سالمندان شایع تر است؟
با افزایش سن نیاز بدن انسان به خواب کمتر می شود. به همین دلیل بسیاری از سالمندان با مشکلات خواب دست و پنجه نرم می کنند. از طرف دیگر، افزایش سن باعث بروز بیماری های مختلف مثل فشار خون یا مشکلات قلبی عروقی می شود.
سالمندان برای درمان بیماری های خود تحت درمان با داروها قرار می گیرند. اختلال خواب در کهنسالان از جمله مهم ترین عوارض دارویی است. (Sleep Tips for Older Adults)
دلایل اختلال خواب در سالمندان
عوامل مختلفی می تواند بر کیفیت و اندازه خواب در کهنسالان تاثیر بگذارد. از این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- شرایط نامناسب:
شرایط خواب نامناسب از جمله تاثیرگذارترین عوامل اختلال خواب در سالمندان است. انتخاب اتاق نامناسب، نور نا مناسب اتاق، دمای نامناسب می تواند خواب را در سالمندان تحت تاثیر قرار دهد. محلی که برای خواب انتخاب می کنید باید شرایط خوبی داشته باشد.
برای درک بهتر موضوع پیشنهاد می شود مقاله کلینیک درمان اختلالات خواب را مطالعه کنید.
2- درد و عوارض دارویی:
یکی از مشکلاتی که بسیاری از سالمندان تجربه می کنند نیاز بیشتر به ادرار کردن در طول شب است. این مشکل که در مردان شایع تر از زنان است می تواند بر اثر مصرف داروهای فشارخون یا قلبی ایجاد شود. هم چنین دردهای عضلانی یا استخوانی که به دلیل افزایش سن به وجود می آید، باعث اختلال خواب در سالمندان می شود.
3- یائسگی
اختلال خواب در سالمندان در دوران یائسگی بسیار شایع است. تغییرات هورمونی باعث می شود خانم ها گرگرفتگی و تعریق شبانه را تجربه می کنند. این مشکلات ممکن است حتی بعد از یائسگی هم ادامه پیدا کند. اصلاح رژیم غذایی و فعالیت های ورزشی می تواند به رفع این مشکل کمک کند.
4- کم شدن فعالیت
کمبود فعالیت های ورزشی از عوامل مهمی است که می تواند باعث اختلال خواب در سالمندان شود. زمانی که سالمندان فعالیت نمی کنند، در طول روز احساس خواب آلودگی دارند و چرت های بی موقع باعث می شود که خواب آن ها در شب با مشکل مواجه شود.
راه حل مناسبی که برای این مشکل وجود دارد داشتن یک برنامه منظم برای ورزش کردن است. گروه های مختلف ورزشکارانی وجود دارند که زیر نظر مربی فعالیت می کنند. شما به عنوان یک سالمند باید بدانید که فعالیت های ورزشی مناسب شما، با فعالیت های ورزشی سایر افراد یکسان نیست. مربی به شما کمک می کند تا با انتخاب حرکات مناسب فعالیت بهتری داشته باشید و در نتیجه خواب بهتری را تجربه کنید.
5- استرس
اسنرس نه تنها باعث اختلال خواب در سالمندان می شود بلکه برای بقیه گروه های سنی هم نامناسب است. در سالمندان عواملی مثل فوت شریک زندگی، آلزایمر یا بازنشستگی باعث ایجاد استرس می شود. استرس و افکار منفی طولانی مدت باعث می شود که خواب سالمند تحت تاثیر قرار بگیرد.
6- آپنه
آپنه به توقف های تنفسی و حمله های شبانه گفته می شود. این وقفه ها و مشکلات تنفسی دیگر می تواند باعث اختلال خواب در کهنسالان شود. با بالا رفتن سن شانس ابتلا به بیماری های قلبی عروقی بیشتر می شود و احتمال بروز آپنه نیز وجود دارد. آپنه باید سریعا تحت درمان قرار گیرد و نباید به آن بی توجهی شود.
توصیه هایی برای خواب بهتر
1- رژیم غدایی مناسب
رژیم غذایی حاوی پروتئین ها و فیبر می تواند باعث کاهش استرس و اختلال خواب در سالمندان شود. غذاهایی که چربی زیادی داشته باشند در کهنسالان مشکلات گوارشی ایجاد می کنند که این مشکلات گوارشی باعث ایجاد مشکلات خواب نیز می شود.
در همین رابطه پیشنهاد می کنم حتما مقاله رابطه مستقیم استرس با چاقی را مطالعه کنید.
2- کاهش استرس
در شرایط امروز هر کس به دلایل مختلف با استرس روبرو می شود. این استرس اجتناب ناپذیر است اما برای تجربه کردن یک خواب بهتر، باید عوامل ایجاد کننده استرس را بشناسید. مراجعه به مشاور یا روانشناس در این زمینه کمک زیادی به شما می کند. روانشناس مجرب به دقت به سخنان شما گوش می کند و بهترین راهکار را به شما معرفی می کند.
3- مکان ثابت برای خواب
از تخت خواب تان فقط برای خواب استفاده کنید. مطالعه کردن، تلویزیون تماشا کردن و کارهای دیگری که در رخت خواب انجام می شود، باعث می شود ناخودآگاه شما به آن جا فقط به عنوان مکانی برای خواب نگاه نکند. هم چنین خوابیدن و چرت زدن بر روی کاناپه و یا مناطق دیگر خانه نیز باعث اختلال خواب در کهنسالان می شود.
4- مصرف چای و قهوه محدود
مصرف مواد دارای نیکوتین یا کافئین مثل چای و قهوه باعث اختلال خواب در کهنسالان می شود. بهتر است چای و قهوه روزانه تان را صبح بنوشید و این کار را به بعدازظهر موکول نکنید.
5- مصرف مایعات کمتر قبل از خواب
با افزایش سن دستگاه ادراری دیگر توانایی گذشته را ندارد. سالمند اگر مقدار زیادی آب و مایعات مصرف کند، در طول شب چندین نوبت احساس ادرار به او دست می دهد و مجبور است به دستشویی برود. ترک کردن رخت خواب و حرکت در طول شب نیز از جمله عوامل دیگری است که باعث بی خوابی و اختلال خواب در سالمندان می شود.
نتیجه گیری:
همه افراد باید بدانند که با افزایش سن فیزیولوژی آن ها تغییر می کند. همان طور که نیاز به آب و غذا و فعالیت های دیگر تغییر می کند، خواب نیز تحت تاثیر افزایش سن قرار می گیرد. اولین نکته در مواجعه با اختلال خواب در سالمندان این است که سالمندان باید بدانند به دلیل این که فعالیتش ان از گذشته کمتر شده است، بدن شان نیز نیاز کمتری به خواب دارد. هم چنین داروهای مختلفی که به دلیل بیماری های مختلف مصرف می کنند بر طول خواب و کیفیت خواب آن ها تاثیر گذار است.
اگر شما سالمندی هستید که خواب تان مشکل دارد، ابتدا باید استرس و نگرانی را کنار بگذارید. سپس خودتان و با کمک اطرافیان یا مشاور دلیلی که باعث شده خواب تان را بهم بریزد پیدا کنید و سعی کنید آن مشکل را رفع کنید.
منابع:
www.helpguide.org
sleepinstitute.eu
