اختلال هویت تجزیه (DID) در گذشته اختلال چند شخصیتی نامیده می شد. اختلال چند شخصیتی یک بیماری روانی است که شامل اختلال یا خرابی حافظه، آگاهی، هویت و یا ادراک است. افراد مبتلا به اختلال هویت تجزیه ای، یک یا چند شخصیت متناوب ایجاد می کنند که با آگاهی یا بدون آگاهی از شخصیت معمولی فرد، کار می کنند. هنگامی که یک یا چند مورد از این عملکردها به هم بخورد، علائم تجزیه ای ایجاد می شود.
این علائم ممکن است خفیف یا شدید باشد؛ تا حدی که در عملکرد عمومی فرد، چه در زندگی شخصی و چه در محل کار، اختلال ایجاد کند.
عوامل متعددی می توانند سبب ایجاد اختلال چند شخصیتی در افراد شوند که قصد داریم به برخی از آن ها اشاره کنیم.
سابقه تروما، ویژگی اصلی اختلال هویت تجزیه است. حدود 90٪ موارد بیماری اختلال چند شخصیتی، شامل سابقه سوءاستفاده است. این ضربه اغلب شامل سوءاستفاده شدید عاطفی، جسمی و یا جنسی است. همچنین ممکن است به حوادث، بلایای طبیعی و جنگ مرتبط باشد. ضرری مانند از دست دادن والدین یا مدت طولانی انزوا به دلیل بیماری، ممکن است عاملی در ایجاد اختلال چند شخصیتی باشد.
خصوصا زمانی که فرد در دوران کودکی آزار دیده باشد به هر نحو فیزیکی جسمی یا جنسی نیز وی ممکن است به اختلال هویت تجزیه ای (DID) مبتلا گردد.
همچنین زمانی که فرد در دوران کودکی از لحاظ عاطفی کمبود داشته باشد یا از احساس امنیت بهره مند نبوده باشد، دچار اختلال توجه بوده است و..نیز ممکن است در آینده دچار اختلال چند شخصیتی شوند. عوامل دیگری مثل وجود مشکل در پیام رسانی مغز و..را هم نمی توان نادیده انگاشت.
بنابراین مهم است که اگر کودک دچار تروما بوده و یا از جانب کسی مورد آزار قرار گرفته است، والدین در اسرع وقت به روانشناس متخصص مراجعه نموده و درمان را آغاز کنند تا از پیشرفت اختلال یا بیماری چند شخصیتی جلوگیری شود.
تفکیک اغلب به عنوان مکانیزم مقابله ای تصور می شود که فرد برای جدا شدن از یک موقعیت استرس زا یا آسیب زا یا جدا کردن خاطرات آسیب زا از آگاهی طبیعی استفاده می کند. این راهی است که فرد می تواند ارتباط خود را با دنیای خارج قطع کند و از آگاهی از آن چه اتفاق می افتد فاصله ایجاد کند.
تفکیک می تواند به عنوان مکانیزم دفاعی در برابر درد جسمی و عاطفی یک تجربه آسیب زا یا استرس زا باشد. با جدا کردن خاطرات دردناک از روندهای فکری روزمره، فرد می تواند برای حفظ سطح عملکرد نسبتاً سالم، از تفکیک استفاده کند، انگار که تروما رخ نداده باشد.
تفکیک می تواند در اثر آسیب های واقعی و نمادین مختلفی از جمله حوادث خفیف مانند درگیر شدن در یک حادثه رانندگی جزئی، بیماری بزرگسالان یا استرس ایجاد شود.
فرد مبتلا به اختلال چند شخصیتی، دارای دو یا چند شخصیت متفاوت و متمایز است، شخصیت معمول (“هسته ای”) شخص و آن چه به عنوان شخصیت های متناوب یا “تغییر دهنده” شناخته می شود. هنگامی که شخص کنترل کننده تغییر رفتار فرد را کنترل می کند، ممکن است فرد دچار فراموشی شود.
هر دگرگونی دارای خصوصیات فردی مشخص، سابقه شخصی و شیوه تفکر و ارتباط با محیط پیرامون خود است. ممکن است یک تغییر دهنده از جنسیت دیگری باشد، نام دیگری داشته باشد یا مجموعه ای از رفتارها و ترجیحات مشخص باشد.
فرد مبتلا به اختلال هویت تجزیه ای، ممکن است از حالات شخصیتی دیگر و خاطرات مربوط به آن شخصیت، آگاهی نداشته باشد. استرس، یا حتی یادآوری یک ضربه، می تواند باعث تغییرات شود.
فرد مبتلا به بیماری چند شخصیتی، علائم روانشناختی بسیاری را مانند سایر اختلالات روانی مشاهده می کند، از جمله:
در صورت وجود علائم، ارزیابی با شرح حال پزشکی کامل و معاینه فیزیکی انجام می شود. اگرچه هیچ آزمایش آزمایشگاهی نمی تواند اختلالات تجزیه را از نظر پزشکی تشخیص دهد، اما ممکن است از آزمایشات مختلف تشخیصی مانند آزمایش خون یا تصویربرداری (اشعه ایکس، سی تی اسکن یا MRI برای رد بیماری های جسمی یا عوارض جانبی دارو استفاده شود.
اگر هیچ بیماری جسمی یافت نشود، ممکن است فرد به یک متخصص بهداشت روان مانند روانپزشک، روانشناس یا مددکار اجتماعی روانپزشکی ارجاع شود که به طور ویژه برای تشخیص و درمان بیماری های روانی آموزش دیده است.
آن ها مصاحبه بالینی انجام می دهند تا تصویری کامل از تجربیات گذشته و عملکرد فعلی فرد بدست آورند. برخی از روانپزشکان و روانشناسان ممکن است از آزمون های تخصصی، به عنوان مثال، مقیاس تجربیات تجزیه ای یا یک مصاحبه استاندارد مانند مصاحبه بالینی ساختاریافته برای تجزیه استفاده کنند.
تشخیص بیماری اختلال هویت تجزیه ای زمان بر است. تخمین زده شده است که افراد مبتلا به اختلالات تجزیه ای قبل از تشخیص دقیق، هفت سال به این بیماری دچار بوده اند. این امر معمول است، زیرا لیست علائمی که باعث می شود فرد مبتلا به اختلال تجزیه به درمان بپردازد، بسیار شبیه به بسیاری از تشخیص های روانپزشکی دیگر است.
در واقع، بسیاری از افرادی که دارای اختلالات تجزیه هستند، همزمان تشخیص های مرزی یا اختلالات شخصیتی دیگر، افسردگی و اضطراب را دارند .
معیارهای زیر برای تشخیص ختلال چند شخصیتی در نظر گرفته می شود:
شخصیت های متمایز ممکن است نقش های گوناگونی در کمک به فرد برای کنار آمدن با معضلات زندگی داشته باشند. به عنوان مثال، هنگام تشخیص اولیه بیمار، به طور متوسط دو تا چهار شخصیت وجود دارد. سپس به طور متوسط 13 تا 15 شخصیت وجود دارد که می تواند در طول دوره درمان شناخته شود. عوامل محیطی یا حوادث زندگی باعث تغییر ناگهانی شخصی به شخص دیگری می شود.
اهداف درمان اختلال چند شخصیتی، تسکین علائم، اطمینان از ایمنی فرد و اطرافیان وی و “اتصال مجدد” شخصیت های مختلف به یک هویت یکپارچه و عملکردی خوب است.
درمان این اختلال بسیار مهم بوده و روانشناس با توجه به میزان شدت علائم در هر یک از افراد ممکن است از روش های متعددی برای درمان فرد استفاده کند، چنانچه مهم است که این افراد جهت کسب نتایج مطلوب درمانی در اسرع وقت به روانشناس مراجعه نموده و راهکارهای درمانی را پیش گیرند.
هدف از درمان، همچنین کمک به فرد برای بیان ایمن و پردازش خاطرات دردناک، ایجاد مهارت های جدید مقابله ای و مهارت های زندگی، بازیابی عملکرد مطلوب و بهبود روابط است. بهترین روش درمانی به فرد، ماهیت عوامل محرک قابل شناسایی و شدت علائم بستگی دارد. به احتمال زیاد درمان شامل ترکیبی از روش های زیر است:
اصلی ترین درمان اختلالات تجزیه، روان درمانی است. این یک اصطلاح گسترده است که شامل اشکال مختلفی از درمان است.
این شکل از روان درمانی در درمان اختلال هویت تجزیه ای (DID) بر تغییر الگوهای تفکر، احساسات و رفتارهای ناکارآمد متمرکز است.
این روش برای درمان افرادی که کابوس های مداوم، فلاش بک و سایر علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) دارند، طراحی شده است.
نوعی روان درمانی برای افرادی که دارای اختلالات شدیدی در شخصیت هستند، که می تواند شامل علائم تجزیه ای باشد که اغلب پس از تجربه سواستفاده یا ضربه ایجاد می شود.
این امر به خانواده کمک می کند تا این اختلال را یاد بگیرند و همچنین به اعضای خانواده کمک می کند تا علائم عود را تشخیص دهند.
این روش های درمانی به بیماران امکان می دهد تا افکار، احساسات و تجربیات خود را در یک محیط امن و خلاق کشف و بیان کنند.
این ها به افراد کمک می کند تا علائم تجزیه خود را بهتر تحمل کرده و از حالات داخلی خود آگاهی بیشتری کسب کنند.
یک روش درمانی که از آرامش شدید، تمرکز و توجه متمرکز برای دستیابی به یک حالت تغییر یافته هوشیاری استفاده می کند، به افراد امکان می دهد افکار، احساسات و خاطراتی را که ممکن است از ذهن آگاه خود پنهان کرده اند، کشف کنند.
هیچ دارویی برای درمان خود اختلالات تجزیه ای وجود ندارد. با این حال، افراد مبتلا به اختلالات تجزیه، به ویژه کسانی که با افسردگی و یا اضطراب همراه هستند، ممکن است از درمان با داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب بهره مند شوند.
بسیار مهم است که درمانگر داروی مورد نظر برای بیماران اختلال چند شخصیتی را تجویز کند زیرا درمانگر با توجه به در نظر داشتن میزان شدت علائم به تجویز مناسب ترین داروها می پردازد.
همراه با تفکیک و شخصیت های چندگانه یا منشعب، افراد مبتلا به اختلال چند شخصیتی، ممکن است تعدادی از مشکلات روانپزشکی دیگر را نیز تجربه کنند، از جمله این مشکلات:
قابل توجه است که نمی توان از ایجاد اختلال هویت تجزیه ای (ِDID) جلوگیری نمود ولیکن در صورتی که افراد بتوانند از ابتدای شروع علائم از شروع تولد به تشخیص وجود اختلال هویت تجزیه ای توسط روانشناس پی ببرند می توانند تا حد مطلوبی با کمک درمانگر میزان شدت علائم را کاهش دهند.
چنانچه این امر مهم است که بهتر است بلافاصله پس از تروما و..به درمان پرداخت زیرا این کار از افزایش شدت علائم اختلال جلوگیری می کند. همچنین نقش والدین و معلمان و..در نگهداری و مراقبت از کودک بسیار مهم می باشد.
تحقیقات نشان می دهد که علت اختلال هویت تجزیه ای، احتمالاً پاسخی روانشناختی به فشارهای بین فردی و محیطی است، به ویژه در سال های اولیه کودکی که غفلت عاطفی یا سوءاستفاده ممکن است در رشد شخصیت اختلال ایجاد کند.
99٪ از افراد مبتلا به اختلالات تجزیه ای، سابقه شخصی اختلالات یا ضربه های مکرر، نیرومند و اغلب تهدید کننده زندگی را در یک مرحله حساس رشد در کودکی (معمولاً قبل از 6 سالگی) تشخیص داده اند. تشخیص و درمان بیماری چند شخصیتی بسیار پیچیده و نیازمند متخصصان مربوط به بهداشت روان است و عدم درمان میتواند منجر به خطرات بسیاری همچون خودکشی شود.
در نتیجه اگر هر علامتی از این بیماری را تجربه میکنید یا با مشکلاتی مانند افسردگی شدید و … درگیر هستید، حتما به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید تا این افراد بهترین روشهای درمانی را به شما پیشنهاد دهند و در کنار شما باشند.
مشاوره روانشناسی روان آرام کلینیک
می توان جهت بهره مندی از جلسات مشاوره فردی، مشاوره کودک و حتی مشاوره اضطراب با شماره درج شده در صفحه سایت تماس حاصل نمود..
اختلال چند شخصیتی یک بیماری روانی است که شامل اختلال یا خرابی حافظه، آگاهی، هویت و یا ادراک است.
سابقه تروما، ویژگی اصلی اختلال هویت تجزیه است. حدود 90٪ موارد بیماری اختلال چند شخصیتی، شامل سابقه سوءاستفاده است.
اصلی ترین درمان اختلالات تجزیه، روان درمانی است. این یک اصطلاح گسترده است که شامل اشکال مختلفی از درمان است.
جلسات حضوری برای درمان این اختلال بهتره یا آنلاین؟ خصوصا اگر خیلی بشه در کلینیک حضور پیدا کرد؟
سلام دوست عزیز؛ جلسات حضوری و مصاحبه و ارزیابی بالینی مفیدتر خواهد بود.
سلام طول درمان اختلال هویت تجزیه ای چقدره؟
آیا ممکنه اختلال هویت تجزیه ای به صورت ژنتیکی در افراد ایجاد شه؟
از کجا شخصیت واقعی فرد رو تشخیص بدیم؟
سلام دوست عزیز؛ در مقاله حاضر، توضیحات خوبی در پاسخ به سوال شما وجود داره. توصیه میکنم مقاله مطالعه بفرمایید.
چه زمانی باید برای درمان به روانشناس مراجعه کرد؟ آیا دیر مراجعه کردن باعث پیشرفت اختلال میشه؟
سلام پسر ۲۳ساله من دو حالت کاملآ متفاوت پیدا کرده بخشی بسیار مسولیت پذیرو مهربان …بخشی عصبانی و در خود فرو رفته و نا امید نظر شما را در این زمینه میخواستم
ابااین افراددرجامعه خطرناک محسوب میشوند؟؟؟
به نظر من بیشتر امکان داره برای خودشون خطرناک باشن تا دیگران
اشتباه میکنی
بستگی به انتخاب و ساخت شخصیت در ذهن داره و قابل پیش بینی نیست
هم میتوان خطر ناک باشند هم نباشند
بستگی به تغییر شخصیت دارد