بحران هویت در نوجوانان را کنترل کنید

بحران هویت در نوجوانان

سن نوجوانی سنی است نوجوان با مشکلات تازه ای دست و پنجه نرم می کند. این مشکلات انواع مخلفی دارد و برای نوجوان جدی و تازه محسوب می شود. علت این مشکلات می توند محیطی و زیستی باشد ولی در این دوره ی سنی را به حساس ترین دوران زندگی هر انسانی تبدیل شده است. یکی از مشکلاتی نوجوان در این دوران با آن دست و پنجه نرم می کند بحران هویت است. بحران هویت در نوجوان می تواند سازنده و مخرب باشد که تمامی این ها بستگی به شیوه عملکرد نوجوان و اطرافین او دارد. بحران هویت باید به شیوه درستی به پایان برسد ، در غیر این صورت عواقب و مضرات جبران ناپذیری را برای انسان به جای می گذارد. ما در این مقاله به توضیح  بحران هویت در نوجوانان ، علت به وجود آمدن آن ، علائم و راه مدیریت و پایان دادن به آن به شیوه ی صحیح را توضیح می دهیم . این مقاله را از دست ندهید. بحران نوجوانی یکی از پر مسئله ترین موارد مراجعه به روانشناس و مشاوره است

بحران هویت چیست ؟

اگر بخواهیم تعریف درستی از این حس در انسان توضیح بدهیم به این صورت است :

“احساس نا خوشایندی و سر درگمی به این علت که نمی دانی واقعا چه هستی و کی هستی و یا چه نوع از انسانی می باشی  و هدف و قصدت از زندگی کردن چیست ؟!”

در حقیقت این بحران باعث برانگیخته شدن شکی بزرگ درون انسان می شود که نمی داند برای چه وجود دارد و وقعا کیست ؟! در پی ایجاد بحران هویت در نوجوانان ، سعی می کنند برای پیدا کردن شخصیت و هویت خود ، اقدام کنند و چون تجربه کافی را ندارند نمی دانند چه روشی برای کشف هویت درست است و چه روشی مخرب و اسیب زننده است. اگر این بحران در نوجوان به شیوه ی درستی مدیریت نشود ، هویتی که فرد از خود می سازد ممکن است نادرست باشد و ممکن است سرشار از اخلاقیات و رفتار های منفی باشد. به همین علت است است که  مدیریت بحران هویت در نوجوانان بسیار حائز اهمیت است.

علت شکل گیری بحران هویت در نوجوانان

تغییر ناگهانی محیط : در دوره نوجوانی انسان به طور ناگهانی از کودکی خود جدا می شود. ورود به اجتماع و جدی شدن مسائل و مشکلات ، نوجوان را با چالش مواجه می کند که چرا باید این مشکلات باشد ، مشکل از چیست ؟ شاید راه را اشتباه آمدم ؟ اینجا متعلق به من است؟! در نتیجه این مشکلات ، سوالاتی از این قبیل در ذهن نوجوان شکل میگیرد و در نهایت در طول مدت بحران هویت را در نوجوانان ایجاد می کند.

تغییر سطح هورمون ها : در این سن ترشح و تولید هورمون ها کاملا از برنامه خارج می شود و در سطح تولید آن بی نظمی صورت می گیرد. این ترشح هورمونی در مغز تغییرات شیمیایی ایجاد میکند که تاثیر مستقیم بر اخلاق و رفتار می گذارد. این ترشح هورمونی احساساتی مانند غم ، ناراحتی ، عصبانیت را در فرد ایجاد می کند. در نتیجه ی ایجاد این احساسات فرد به دنبال راهکاری برای درمان غم خود می گردد ولی چون این احساسات یک علت زیستی دارد ، به راحتی کنترل نمی شود که در نتیجه آن بحران هویت در نوجوانان ایجاد می شود. شایان ذکر است احساسات ناشی از هورمون ها با روش های درست قابل کنترل می باشد.

استرس : در نتیجه موجه فرد با موقعیت های جدید و همچنین تغیییر سطح هورمون ها ، نوجوان سطح بسیار زیادی از استرس را تجربه می کند. در نتیجه استرس نوجوان تمرکز خود را از دست می دهد ، خود را نا توان می بیند و در مورد کارهایی که توانایی انجام آن را دارد شک می کند. این شک در استعداد ها، در هوش و توانایی و در تمامی ویژگی ها ی مثبت فرد تاثیر می گذارد که در نهایت موجب ایجاد بحران هویت در نوجوانان می شود. با کاهش استرس می توان بحران هویت نوجوان را تا حد خوبی کنترل نمود.

کاهش اعتماد به نفس : همانطور که فوقا ذکر شد نوجوان در این دوران احساسات متناقضی را تجربه می کند. ممکن است اتفاقی در زندگی یا رفتار اطرافیان اعتماد به نفس نوجوان را تا حد زیادی کاهش دهد. این کاهش اعتماد به نفس باعث می شود که نسبت به تمامی ویژگی ها خود بی علاقه و بی میل باشد و به دنبال تغییر ویژگی های رفتاری و حتی ظاهری خود باشد. این میل به تغییر ، ناشی از بحران هویت در نوجوانان است که از کمبود اعتماد به نفس نشئت می گیرد و به علاقه به تغییر منجر می شود. حتی رفتار بسیاری از بزرگسالان نیز که علاقه به تغییر دارند ناشی از همین بحران هویت مدیریت نشده است.

عدم ورود به دنیا بزرگسالی : در این دوران ، نوجوانان به طور کامل از کودکی خارج می شوند اما به دنیای بزرگسالی نیز وارد نمی شوند. اینکه انسان در میان گروه از ادم ها معلق بماند می تواند موجبات ایجاد بحران هویت در نوجوانان باشد. انسان نمی تواند به کودکی بازگردد زیرا این دوره اورا نمی پذیرد و بزرگسالان نیز او را مورد انتقاد قرار می دهند. او به دنیای بزرگسالی نیز راه داده نمی شود زیرا یک بزرگسال دیده نمی شود. همین موارد باعث می شود که نوجوان نداند واقعا کیست ؟! در این حین برای اینکه بتواند به دنیای بزرگسالی ورود کند ممکن است به رفتار های مخرب و پر خطر گرایش پیدا کند که نتایج جبران ناپذیری را بر روی او می گذارد.

انتخاب ارزشی : در این دوران از نوجوان خواسته می شود تا عقاید و ارزش های خود را ، مسیر مورد علاقه ، شغل مورد و تمامی این موارد را تعیین و مشخص کند. ولی به این علت که هنوز خود را به درستی نشناخته است و نمی تواند انتخاب های قاطعانه را انجام دهد دچار سر درگمی می شود. این سر درگمی در نهایت موجب افزایش بحران هویت در نوجوانان می شود.

کمابیش تمامی نوجوانان در این دوران بحران هویت را تجربه می کنند. اگر بحران هویت در مسیر درستی هدایت نشده و پایان نپذیرد ، تاثیرات بسیار مخربی بر فرد گذاشته می شود و ممکن است هویتی که فرد از خود می سازذ غلط و اشتباه باشد. به همین علت است شما باید بحران هویت را تشخیص دهید و به هدایت و پایان دادن به آن بپردازید.

علائم بحران هویت در نوجوانان

1-رفتار های ضد و نقیض : از انجا که نوجوان نمی داند که کی هست و یا چه می خواهد دائما در حال ازمون و خطا برای پیدا کردن شخصیت واقعی خود است که این رفتار های ضد و نقیض را در پی دارد.

2-پرخاشگری : فرد دچار گیجی و سردرگمی شده است که نتیجه ی وجود این احساسات ، اخلاق تند ، پرخاشگری و عصبانیت می شود. گاهی این احساسات به صورت غم و اندوه نیز مشاهده می شود.

3-تقلید:  از آن جا که بحران هویت در نوجوانان ایجاد شده است، خود نوجوان نمی داند چه می خواهد و یا چه چیزی را دوست دارد. این ممکن است فرد را به سمت تقلید از بزرگسالان یا همسالان خود بکشاند.

4-ناسازگاری با اطرافیان و محیط: اگر فرد رفتار خود به صورت تقلید اشکار نکند به ناسازگاری روی می اورد. چون نمی داند که چه چیزی را می خواهد ، به تمامی محیط اطراف خود پاسخ منفی می دهد که این موجب ناسازگار شدن می شود.

5-افت عملکرد تحصیلی : سر درگمی ، گیجی و وجود استرس فراوان ، امکان افت عملکرد تحصیلی را افزایش می دهد.

6-بی انگیزه شدن : علاقه و خواستن مهم ترین عامل ایجاد انگیزه برای انسان است. بحران هویت در نوجوانان موجب می شود که در علاقیات و خواسته ها شک ایجاد شود که این می تواند موجب کاهش انگیزه برای انجام هر کاری باشد.

انزوا و دوری از فعالیت : وقتی فرد نمی داند از چه اعمالی خوشش می آید و از چه چیزی بدش می آید از فعالیت ها دوری میکند و بیشتر زمان زندگی خود را هدر می دهد یا به فعالیت های بیهوده می پردازد.

7-پراکندگی هویت : ممکن است در این مدت شخصیت های متفاوتی را از نوجوان مشاهده کنید . روزی لباس های هنری می پوشد و روزی به شغل مهندسی علاقه نشان می دهد و روزی طالب رفتن به کلاس های رزمی است. این ازمون و خطایی است که نوجوان در حال انجام دادن است. در حقیقت زمانی که بحران هویت در نوجوانان رخ می دهد ، طبیعتا مغز به دنبال راهی برای پایان دادن به این وضعیت نا معلوم است و این راه می تواند موجب بروز شخصیت های متفاوت باشد.

شما در این دوران باید به خوبی این رفتار هارا شناسایی کنید و به مدیریت صحیح بحران هویت در نوجوانان بپردازید.

راهکارهایی جهت اتمام بحران هویت در نوجوانان به شیوه صحیح

از سرزنش کردن جدا خود داری بفرمایید : انسان ها متفاوت افریده شده اند و دارای استعداد های مختلفی هستند. ممکن است فردی در کاری خوب باشد و در کاری موفق عمل نکند. به خاطر موفق عمل نکردن در بعضی از زمینه ها به سرزنش کردن نپردازید. سرزنش شما میتواند بحران هویت در نوجوانان را تشدید کند.

حمایتگر باشید : برای اینکه هویت درستی شکل بگیرد باید از کارهای مفیدی که به درستی انجام می شود حمایت کنید . نوجوان در ریاضی نمره ی عالی کسب کرده است یا یک اثر هنری بسیار زیبا خلق کرده است ؟ ان عمل را تشویق کنید و از ادامه دادن آن حمایت کنید. برای خروج از بحران هویت در نوجوانان ، از فعالیت های مفیدی که در آن خوب عمل کرده اند حمایت کنید.

به دنبال ساخت هویت نوجوان نباشید : شما برای ساخت این هویت باید به فرزند خود کمک کنید نه اینکه به جای او تصمیم بگیرید و هویت اورا خودتان بسازید.

اعتقادات ارزشی را به او بیاموزید : به جای اینکه نوجوان را مجبور کنید تا در ارزش ها از شما پیروی کنند ، سعی کنید با دلیل منطقی اورا قانع کنید که چرا این ارزش ها برای او کارساز و مفید است. قانع سازی بهترین راه برای نهادینه شدن امری در یک انسان است. اگر نوجوان را قانع نکنید ، بحران ارزشی هویت در نوجوانان در او باقی می ماند.

اعتماد به نفس را تقویت کنید : با تقویت این ویژگی ،به خود و علایقی که در شما شکل می گیرد احترام می گذارید. این احترام موجب می شود که به انجام هر کاری نپردازید و هویت خود را در مسیر درستی تشکیل دهید.

آزمون های روانشناختی انجام دهید : این ازمون ها به شما کمک می کنند تا علایق خود را شناسایی کنید ، به شخصیت خود پی ببرید ، استعداد ها و مهارت های خود را کشف کنید و به شناخت بهتری از خود برسید و بهتر از بحران هویت در نوجوانان خارج شوید.

هر کاری را امتحان نکنید : درست است که ازمون و خطا راه خوبی برای ساخت هویت است اما فراموش نکنید انجام برخی کار ها حتی برای یک بار هم ممنوع است.

به اطرافیان توجهی نکنید : ممکن است اطرافیان بخواهند بر اساس معیار های اشتباه خود ، هویت شما را شکل بدهند و برای انجام برخی کار ها ی شمارا مورد سرزنش قرار بدهند. تحت تاثیر دیگران قرار نگیرید.

به مشاوره بپردازید : با کمک و راهنمایی یک مشاور و یک فرد متخصص بهتر می توانید خود را بشناسید و هویت درستی در خود شکل بدهید.  کلینیک روانشناسی روان آرام به شما برای پایان دادن به بحران هویت در نوجوانان کمک می کند. کافی است با ما تماس بگیرید و به انجام مشاوره بپردازید.