مشاوره خانواده هیجان مدار به چه صورت است؟

 آیا تا به حال برای مشاوره خانواده هیجان مدار  به مراکز مشاوره مراجعه کرده‌اید؟ به نظر شما رویکرد مشاوره خانواده هیجان مدار پاسخگوی مشکلات خانواده شما هست؟ در جلسات مشاوره خانواده چه اتفاقی می‌افتد؟ برای دریافت پاسخ این سوالات و سایر سوالات مربوط به مشاوره خانواده هیجان مدار  مقاله زیر را مطالعه نمایید.

هیجان چیست؟

تعریف شما از هیجان چیست؟

هیجان تماشای فوتبال، یا هیجان اعلام نتایج کنکور و یا هیجان منفی حاصل از ورشکستی و شکست عشقی و … شاید موقعیت های هیجان انگیزی باشند از نظر ما که البته نمی‌توان هم ایرادی به آن گرفت . از لحاظ علمی هیجان( Emotion ) وضعیت پیچیده‌ای می‌باشد در پاسخ به تجربه‌هایی که دارای بار احساسی تقریبا بالایی هستند.

تجربه  احساسات شخصی، ریکشن جسمانی، هجوم مجموعه‌ای از افکار و باورها، جلوه‌های چهره‌ای و تغییر حالات صورت، واکنش کلی متناسب با منفی یا مثبت بودن هیجان و تمایل برای اقداماتی در راستای هیجان ایجاد شده از جمله مولفه‌های اصلی یک تجربه هیجانی می‌باشند. یعنی هنگامی که حس می‌کنید هیجان زده شدید در حال تجربه این مولفه ها هستید.

اما در این مقاله به بررسی مشاوره خانواده هیجان مدار (EFT) پرداخته خواهد شد و شما در طول مقاله متوجه خواهید شد که چگونه می‌توان از هیجان انسان‌ها برای درمان اختلالاتی که در روابط فردی و بین‌ فردی‌شان وجود دارد، استفاده کرد.

رویکرد درمانی هیجان مدار (EFT) چیست؟

در دهه 1980 روش درمانی ابداع گردید که به آن درمان متمرکز عاطفی (Emotionally Focused Therapy) یا  درمان هیجان مدار گفته می‌شود. رویکرد درمانی هیجان مدار، رویکردی انسان گرایانه است. بیخ و بن این روش درمانی با استفاده از مفاهیم نظریه دلبستگی بزرگسال به عنوان یک روش متمرکز بر رشد عمیق شخصیت انسان و تاثیری که روی شکل‌گیری روابط صمیمانه توسعه یافت.

در مدل درمان EFT احساسات و هیجان به عنوان عامل کلیدی سازنده تجربیات فردی و تعاملات بین فردی در نظر گرفته می‌شود. در مشاوره خانواده هیجان مدار، درمانگر و مراجعه کننده الگوهای رفتاری و تجربیات هیجانی موجود در رابطه فرد با خودش و دیگران را مورد بررسی قرار می‌دهد و در جهت رسیدن به  پیوند صمیمانه‌تر و تقویت دلبستگی ایمن پیشروی می‌کنند.

برخی خانواده ها احساس خوبی نسبت به کیفیت و وضعیت روابطشان در خانواده ندارند از این جهت می‌توانند از رویکرد درمان EFT بهره بگیرند و از این راه مهارت هایی برای بهبود روابط خود بدست آورند.

مشاوره خانواده هیجان مدار (EFFT) چیست؟

بالاتر به این نکته اشاره شد که درمان هیجان محور برای حل تعارضات و اختلافات میان افراد بسیار موثر است و این مدل اختلافات را درمیان اعضا خانواده بسیار می‌توان مشاهده کرد پس برای مشاوره خانواده، رویکرد هیجان مدار بسیار کارساز خواهد بود. مشاوره خانواده هیجان مدار (EFFT)  در محور اصول و شیوه‌های متمرکز بر عواطف و هیجانات استوار است تا ارتباط خدشه دار شده میان اعضای یک خانواده را بهبود بخشیده و میزان تاب آوری روانشناختی را در اعضا خانواده را افزایش دهد.

از مهم ترین عواملی که سبب اختلافات در خانواده‌ها می‌شود و افراد برای حل و بررسی آنها به مشاوره خانواده هیجان مدار مراجعه می‌کنند ریشه در الگوهای تعاملی اشتباه بین اعضا خانواده دارد. همچنین دلبستگی انواع مختلفی دارد و اگر دلبستگی بین اعضا خانواده از نوع ایمن آن نباشد نیز سبب بروز مشکلاتی خواهد شد. از این جهت از جمله اهداف مشاوره خانواده هیجان مدار تجدید نظر و ایجاد تغییراتی در الگوهای تعامل خانوادگی بر مبنای دلبستگی ایمن است که در این الگوهای تعاملی پاسخ‌های مراقبتی و حمایتی موثر و به موقع از سمن طرفین دریافت شود.

ایجاد فضایی امن برای صحبت ، شجاعت در بیان حقیقت، تجربه هیجانی انعطاف پذیری و تقویت ارتباطی منسجم بین والدین و فرزندان بر اساس احساس دلبستگی ایمن از جمله تحولات اصلی مورد انتظار در مشاوره خانواده هیجان مدار، در خانواده درمانی است.

اهداف اصلی مشاوره خانواده هیجان مدار عبارتند از:

• شناسایی و بررسی احساسات و هیجان‌های منفی که سبب ایجاد الگوی منفی ارتباطی بین اعضای خانواده شده است.
• عواملی که سبب ایجاد پریشانی می‌شوند را بررسی کرده و برای آن چارچوبی جدید تعریف می‌کنند سپس خانواده را نسبت به عوامل منفی تقویت کننده ناامنی در کودک آگاه می‌نمایند.
• ارتقاء سطح آگاهی والدین نسبت به نیازهای فرزندان در حوزه دلبستگی ایمن
• تلاش برای توانمندسازی اعضای خانواده برای اعلام نیازها و ابراز هیجانات خود به شیوه موثر در بین اعضا خانواده

پاسخ‌های هیجانی در رویکرد هیجان مدار

هیجان سازگار اولیه

هیجان سازگار اولیه پاسخ هیجانی سالمی است که در واقع اولین هیجان در ریکشن به یک موقعیت به صورت ناخودآگاه و خودکار به وجود می‌آید

فرزند شما قرار است ساعت 12:30 دقیقه از مدرسه به خانه بیاید، ساعت  13:30 شده و خبری از فرزندتان نیست. واکنش هیجانی شما در این موقعیت ترس خواهد بود.

هیجان ناسازگار اولیه

هیجان ناسازگار اولیه نیز اولین پاسخ هیجانی است اما از نوع ناسازگار یا ناسالم. ریشه این هیجان  تعارضات حل نشده در گذشته است.

شما در یک رابطه قرار دارید و به خاطر اینکه مدتی است پاسخ پیام های شما با تاخیر داده می‌شود احساس ترس از طرد شدن و رها شدن در شما پیدا می‌شود و ریشه این احساس نیاز‌های دلبستگی ناکام شده‌ی می‌باشد.

هیجان واکنشی ثانویه

در راستای هیجان اولیه پاسخ ثانویه قرار دارد که برگرفته ای افکار ما است وسعی در پنهان کردن اضطراب حاصل از عدم تجربه‌ی هیجان سالم اولیه را دارد.

مادری که از دیر رسیدن فرزندش دچار ترس شده بود حالا آن مادر برای در راستای هیجان ترسی که داشته خشمگین شده و شروع به کتک زدن فرزندش می‌کند یا فریاد می‌زند.

هیجان ابزاری

هیجانات ابراز یا از نوع هوشیار هستند یا ناهوشیار که هدفشان تحت تاثیر قرار دادن دیگران می‌باشد.

در مشاوره خانواده هیجان مدار  نیز به شناسایی و بررسی هیجانات ناسازگار،چگونگی تبدیل هیجانات اولیه به هیجانات ثانویه و کمک به اصلاح و باز‌سازی آن‌ هیجانات و در نهایت، تجربه‌‌ی یک هیجان سازگار در موقعیت‌های مختلف زندگی پرداخته می‌شود.