اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD

اختلال استرس پس از سانحه چیست؟

اختلال استرس پس از سانحه می تواند پس از تجربه یک واقعه آسیب زا که باعث احساس ترس، شوک یا درماندگی برای فرد شود، رخ دهد. این اختلال می تواند اثرات طولانی مدت داشته باشد، از جمله بازگشت به عقب، مشکل در خواب و اضطراب. نمونه هایی از رویدادهایی که می توانند باعث ایجاد اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)  شوند عبارتند از جنگ، جنایت، آتش سوزی، تصادف، مرگ یکی از عزیزان یا تجربه سوء استفاده جنسی، احساسی یا ….  در اختلال استرس پس از سانحه افکار و خاطرات با وجود گذشتن خطر، دوباره تکرار می شوند.

علائم اختلال استرس پس از سانحه

اختلال استرس پس از سانحه می تواند در نتیجه یک واقعه یا تجربه آسیب زا بوجود آید. علائم معمولاً در عرض 3 ماه پس از یک واقعه شروع می شوند. ۴ نوع علائم در اختلال استرس پس از سانحه رخ می دهد:

۱. علائم نفوذ:

• کابوس
• بازگشت به گذشته و احساس اینکه این رویداد دوباره در حال تکرار است.
• افکار ترسناک

۲. علائم اجتناب:

• امتناع از بحث در مورد سانحه
• اجتناب از موقعیت هایی که فرد را به یاد واقعه می اندازد.

۳. علائم تحریک و واکنش:

• اختلالات خواب
• تحریک پذیری و انفجارهای عصبانیت
• حساسیت بیش از حد به خطرات احتمالی
• احساس تنش و اضطراب

۴. علائمی که بر خلق و خو و تفکر تأثیر می گذارد:

• ناتوانی در به خاطر سپردن چیزهایی از سانحه
• احساس گناه و سرزنش
• احساس جدایی و بیگانگی از دیگران و بی حسی روحی و روانی
• کاهش علاقه به زندگی
• مشکل در تمرکز
• مشکلات روانی مانند افسردگی، هراس و اضطراب

علاوه بر این، علائم باید منجر به ناراحتی یا مشکل در کنار آمدن با کار یا روابط شوند و نباید به دلیل استفاده از دارو یا سایر مواد یا بیماری دیگری باشند.

علائم جسمی PTSD

علائم جسمی نیز ممکن است وجود داشته باشد که عبارتند از:‌

• اثرات جسمی شامل تعریق، لرزش، سردرد، سرگیجه، مشکلات معده، درد و درد، قفسه سینه
• ضعف سیستم ایمنی بدن و عفونت های مکرر
• خستگی

علائم جسمی اختلال استرس پس از سانحه در کودکان و نوجوانان

در افراد زیر 6 سال یا کمتر، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• شب ادراری (در صورتی که کودک استفاده از سرویس بهداشتی را یاد گرفته است.)
• ناتوانی در صحبت کردن
• اشاره به سانحه هنگام بازی کردن
• چسبیدن مداوم و وابستگی شدید به یک فرد بالغ

از سن 8 سالگی به بالا، کودکان معمولاً تمایل دارند واکنش های مشابهی را نسبت به بزرگسالان نشان دهند. در سنین 12 تا 18 سالگی، ممکن است فرد رفتارهای مخل یا بی احترامی، تکانشی یا پرخاشگری از خود بروز دهد. آن ها ممکن است احساس گناه کنند یا ممکن است تمایل داشته باشند که انتقام بگیرند.

کودکانی که تجاوز جنسی را تجربه کرده اند، بیشتر احتمال دارد:

• احساس ترس، غم، اضطراب و انزوا کنند.
• احساس بی ارزشی کنند.
• رفتاری پرخاشگرانه داشته باشند.
• رفتار جنسی غیرمعمول را نشان می دهند.
• به خودشان صدمه بزنند.

علل اختلال استرس پس از سانحه چیست؟

PTSD  می تواند پس از یک رویداد آسیب زا ایجاد شود. نمونهٔ این اتفاقات عبارتند از :

• جنگ
• بلایای طبیعی
• تصادفات جدی
• حملات تروریستی
• از دست دادن یک عزیز
• تجاوز جنسی یا انواع دیگر سو استفاده
• حمله
• قربانی جرم بودن
• دریافت تهدید

هر موقعیتی که باعث ترس، شوک، وحشت یا درماندگی شود می تواند منجر به PTSD شود.

عوامل بروز PTSD  چیست؟

هنوز مشخص نیست که چرا برخی از افراد PTSD را تجربه می کنند در حالی که برخی دیگر نه. با این حال، عوامل خطر زیر ممکن است احتمال بروز علائم را افزایش دهند:

• داشتن مشکلات اضافی پس از یک رویداد، به عنوان مثال، از دست دادن یک عزیز و از دست دادن شغل
• عدم حمایت اجتماعی پس از یک سانحه
• داشتن سابقه مشکلات روانی یا مصرف مواد
• تجربه سوء استفاده قبلی، به عنوان مثال، در دوران کودکی
• داشتن سلامت جسمی ضعیف قبل یا در نتیجه یک سانحه

برخی از عوامل فیزیکی و ژنتیکی ممکن است در این امر نقش داشته باشند. این عوامل ممکن است بر شانس ابتلا به اضطراب، افسردگی و PTSD تأثیر بگذارد.

ساختار مغز 

اسکن های مغزی نشان داده است که هیپوکامپ در افراد مبتلا به PTSD متفاوت از دیگران است. هیپوکامپ در پردازش احساسات و خاطرات نقش دارد، و می تواند بر احتمال بازگشت به عقب تأثیر بگذارد.

پاسخ به استرس

سطوح هورمون هایی که به طور معمول در سانحه آزاد می شوند، در افراد مبتلا به PTSD متفاوت است.

جنسیت

مطالعات نشان می دهد زنان شانس بیشتری برای ابتلا به PTSD دارند.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

بسیاری از افراد پس از یک واقعه آسیب زا علائمی مانند گریه، اضطراب و مشکل در تمرکز را تجربه می کنند، اما این لزوما PTSD نیست. درمان سریع با یک متخصص واجد شرایط می تواند از بدتر شدن علائم جلوگیری کند. اما در صورت وقوع شرایط زیر باید به پزشک مراجعه شود:

• علائم بیش از یک ماه ادامه یابد.
• علائم آن قدر شدید شوند که مانع از بازگشت فرد به زندگی عادی باشند.
• فرد در آستانه آسیب زدن به خود باشد.

درمان اختلال PTSD

مشاوره بخش اصلی درمان اختلال استرس پس از سانحه است. درمان معمولاً شامل روان درمانی و مشاوره، دارو یا ترکیبی است. گزینه های روان درمانی به طور خاص برای مدیریت ضربه طراحی می شوند.آن ها عبارتند از:

۱. درمان پردازش شناختی

در این درمان فرد می آموزد که چگونه در مورد چیزها به روشی جدید فکر کند. تصاویر ذهنی از یک واقعه آسیب زا ممکن است به آن ها کمک کند برای کنترل ترس و پریشانی کار کنند.

۲. قرار گرفتن در معرض سانحه

تماس مکرر در مورد واقعه یا مقابله با علت ترس در یک محیط امن و کنترل شده ممکن است به فرد کمک کند احساس کند که کنترل بیشتری بر افکار و احساسات خود دارد. تأثیر این روش درمانی زیر سوال رفته است و باید با دقت انجام شود، در غیر این صورت احتمال بدتر شدن علائم وجود دارد.

۳. داروها

برخی از داروها می توانند برای درمان علائم PTSD استفاده شوند. از مهارکننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI) مانند پاروکستین معمولاً استفاده می شود. این داروها همچنین به درمان افسردگی، اضطراب و مشکلات خواب کمک می کنند، علائمی که اغلب با اختلال استرس پس از سانحه در ارتباط هستند. برخی گزارش ها حاکی از آن است که داروهای ضد افسردگی می توانند باعث افزایش خطر خودکشی در افراد زیر 24 سال شوند. گاهی اوقات، بنزودیازپین ها ممکن است برای درمان تحریک پذیری، بی خوابی و اضطراب استفاده شوند.

۴. حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR) 

این نوع درمان می تواند به کاهش سطح پریشانی افراد مبتلا به PTSD کمک کند و اجازه می دهد تا فرد احساسات، رفتارها و افکار مثبت بیشتری داشته باشد.

۵. درمان با هورمون کورتیزون

یک مطالعه نشان داده است که درمان های مبتنی بر کورتیزول با دوز بالا می تواند خطر اختلال استرس پس از سانحه را کاهش دهد، در صورتی که بلافاصله پس از وقوع ضربه انجام شود.