اختلالات حافظه [ راه های درمان انواع اختلالات حافظه + علل ]

علل اختلالات حافظه

دلایل خاصی وجود دارد که می تواند منجر به ایجاد اختلالات حافظه در حد خفیف و شدید شود. هر دلیل خاصی ممکن است به طور جداگانه یک اختلال حافظه خاص را نشان دهد یا بسیاری از دلایل برای ایجاد یک شرایط خاص در یک فرد جمع شوند. عوامل اصلی در زیر ذکر شده است:

• سن
• وراثت ژنتیکی – وراثت ژن های بیماری آلزایمر و هانتینگتون
• ضربه
• انقباض عروق و عروق مغزی
• استفاده بیش از حد از الکل ها یا مواد مخدر یا مواد افیونی
• اختلالات متابولیکی درمان نشده مانند دیابت
• کمبود ویتامین مانند B12
• بیماری های قلبی عروقی
• تومورهای مغزی
• رژیم غذایی ناسالم
• استفاده از داروهای بیش از حد مانند استفاده از NSAID ها.

انواع اختلالات حافظه

از نظر کلینیکی ارزیابی اختلالات حافظه دشوار است. ارزیابی و شناسایی آن برای بیمار و پزشک مفید خواهد بود. عملکرد طبیعی حافظه فیزیولوژیکی باید کاملاً با این اختلال ارتباط داشته باشد. هر نوع اختلال حافظه که در زیر بحث خواهیم کرد، درگیر ساختاری تشریحی عمده ای است. این اختلالات معمولاً زمانی اتفاق می افتد که در عملکرد هدفمند قسمت های مغز انحرافی وجود داشته باشد و آن ها را در ذخیره سازی و حفظ خاطرات دچار مشکل کند.

در زیر لیست اصلی اختلالات حافظه آورده شده است:

۱. زوال عقل    

زوال عقل یکی از قابل توجه ترین و غالب ترین نوع اختلالات حافظه است. عملکردهای شناختی، منحنی کاهشی را نشان می دهد و به ویژه به فراموشی مربوط می شود. این افراد در انجام کارهای زندگی بی کفایتی نشان می دهند و در انجام کارهای ساده مشکل دارند. همچنین افراد مبتلا به زول عقل دارای محدودیت های ارتباطی و گمراه کننده هستند. فرد ممکن است نگرانی های خود را از دست بدهد و تغییرات قابل توجهی در شخصیت مشاهده شود. ضربه، سکته، واکنش های دارویی و عفونت ها می تواند منجر به زوال عقل در افراد در هر سنی شود.

۲. عروقی دمانس      

این زوال عقل از انقباض عروقی ناشی می شود که منجر به کاهش جریان خون در مناطق مخچه و مغزی می شود. سکته های مغزی و آسیب دیدگی سر می تواند باعث این نوع زوال عقل و اختلالات حافظه شود. در افراد مبتلا، مشکل در برنامه ریزی و درک مسائل دیده می شود.

۳. زوال عقل با بدن لوئی    

این نوع زوال عقل به ویژه مربوط به ایجاد و رسوب انواع پروتئین غیرطبیعی به نام اجسام لوئی است. این رسوبات غیر عادی فضای حافظه ای را به وجود می آورد که منجر به عملکردهای بد مغزی می شود.

۴. فراموشی پیشانی گیجگاهی     

این نوع از اختلالات حافظه، رایج ترین نوع زوال عقل است که بر قشر پیشانی و گیجگاهی مغز تأثیر می گذارد. معمولاً این نوع زوال عقل بر سلول های عصبی مغز تأثیر می گذارد و باعث کوچک شدن آن ها می شود. اگرچه در سنین بین 45 تا 60 سال رخ می دهد اما ممکن است در افراد جوان نیز وجود داشته باشد.

۵. بیماری آلزایمر 

تغییر مغز از ویژگی های قابل توجه این نوع اختلال حافظه است.  آلزامیر با دو ویژگی مهم مشخص می شود. یکی تشکیل پلاک های آمیلوئید و دیگری تشکیل گره های عصبی الیافی. این ها، هر دو دلیل کمبود سیگنال های مغزی به دلیل کمبود انتقال دهنده های عصبی در مغز هستند. این امر منجر به اختلالات می شود و مانع عملکرد کارهای روزمره می شود.

۶. اختلال شناختی خفیف    

اختلال شناختی خفیف می تواند منجر به مشکل در ارتباط حافظه و هماهنگی با همتایان خود شود. افراد مبتلا به این نوع از اختلالات حافظه، مستعد تبدیل نوع بیماری به آلزایمر هستند. استعداد ژنتیکی در بروز چنین اختلالات شناختی نقشی حیاتی دارد.

۷.  انسفالوپاتی      

التهاب مغز می تواند منجر به تغییرات عمده عصبی شود و عملکرد مغز را تغییر دهد. کمبود سیگنال های مغزی بسیار زیاد می تواند باعث ایجاد تشنج شود. این اختلال با هذیان همراه است. ویروس ها دلیل اصلی انسفالیت هستند. این بیماری با بیماری های عصبی مانند پارکینسون، ضعف، عدم توانایی در ارزیابی عملکرد روزانه، لرزش و سرگیجه همراه می شود.

علائمی که نشان دهنده نیاز به مراجعه به پزشک است.

مشکلات حافظه با علائم هشداردهنده ای همراه است. این تغییرات به مرور زمان نشان داده می شود و شما را هشدار می دهد تا ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه کنید و سپس به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.علائم هشدار دهنده می تواند شامل موارد زیر باشد:

• گیجی – هذیان
• فشارهای ارتباطی
• سرگیجه
• کاهش توانایی های جامع
• ناتوانی در درک چیزهای کوچک
• پارانویا
• پرسید سوالات تکراری
• مشکل در به خاطر سپردن موارد مهم مانند نام یا شماره تلفن
• افکار گمشده و پریشان

در صورت تجربهٔ این علائم و علائم مشابه این موارد، حتما به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص اختلالات حافظه

اگر علائمی از اختلال حافظه را تجربه کردید یا نگران لغزش حافظه خود هستید، متخصصان مغز و اعصاب ارزیابی کاملی را انجام می دهند.

پزشک شما با شما و اعضای خانواده در مورد نگرانی های شما صحبت خواهد کرد و درباره سبک زندگی، شخصیت، عادات کاری، سابقه پزشکی و سلامت کلی شما اطلاعاتی به دست می آورد.

آزمایش های تشخیصی برای اختلالات حافظه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آزمایشات عصبی برای تشخیص مشکلات تفکر و حافظه
• معاینه فیزیکی و عصبی:
  • رفلکس ها
  • تون عضلانی و قدرت
  • توانایی بلند شدن از روی صندلی و راه رفتن
  • حس بینایی و شنوایی
  • هماهنگی
  • تعادل
• تست های آزمایشگاهی برای بررسی خون برای علل قابل درمان از دست دادن حافظه، مانند:
  • اختلالات تیروئید
  • کمبود ویتامین
• مطالعات تخصصی تصویربرداری مغز، از جمله:
  • توموگرافی رایانه ای (CT)برای رد علل مانند سکته مغزی
  • تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)برای تعیین چگونگی تغییر مغز
  • توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)برای تشخیص سطح پلاک (خوشه های غیر طبیعی پروتئین) یا درهم آمیختگی (پیچ خوردگی در سیستم حمل و نقل مغز) در مغز
  • MRI عملکردی (fMRI) قسمت هایی از مغز را کنترل می کند که عملکردهایی مانند گفتار یا حرکت را کنترل می کند.
• آزمایش عصب روانشناختی از وظایف تخصصی شناختی، زبانی، حافظه ای و مهارت های حرکتی برای بررسی ساختارهای خاص مغز یا مسیرها استفاده می کند.

درمان های اختلالات حافظه

درمان های مربوط به شرایط حافظه و زوال عقل با هدف جلوگیری از بدتر شدن علائم و بهبود عملکرد کلی و کیفیت زندگی شما انجام می شود. زوال عقل ناشی از عفونت یا واکنش به دارو اغلب قابل درمان و معکوس است. زوال عقل پیشرونده – مانند بیماری آلزایمر – می تواند کند شود اما متوقف نمی شود. درمان های شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آنتی بیوتیک ها

 اگر عفونت باعث مشکلات حافظه شود، آنتی بیوتیک ها می توانند عفونت را درمان کنند

• رژیم و تغذیه 

سوتغذیه می تواند منجر به اختلالات حافظه شود. رژیم غذایی مناسب می تواند به بازیابی مواد مغذی و مهارت های شناختی طبیعی کمک کند.

• پرهیز از مصرف مواد مخدر و الکل

برخی از اشکال اختلالات حافظه ناشی از مصرف مواد مخدر و الکل است.

• داروها

 برخی از داروهای خاص (مهارکننده های کولین استراز) ممکن است باعث کاهش سرعت حافظه، تفکر و مهارت های زبانی شوند و تغییرات در رفتار، توهم را کاهش دهند. این داروها برای همه مفید نیستند و ممکن است فقط برای مدت زمان محدودی موثر باشند.

• توانبخشی شناختی

روش های درمانی بر بهبود مهارت های شناختی برای طیف وسیعی از فعالیت ها و استفاده از ابزارها و تکنیک هایی مانند دفترچه یادداشت حافظه یا خود نشانه گذاری متمرکز بود.

• فعالیت بدنی 

فعال ماندن می تواند باعث پیشرفت علائم شود و سلامتی شما را حفظ کند. می توانید به تنهایی یا با یک متخصص فیزیوتراپی ورزش کنید.

• تعاملات اجتماعی

 گذراندن وقت با کیفیت در کنار عزیزان و دوستان می تواند روحیه شما را بهبود بخشد، احساس انزوا را کاهش داده و سلامت کلی را تقویت کند.

• محیطی امن و راحت 

زندگی در یک محیط آشنا، ایمن و آرام بخش، احتمال آسیب و احساس اضطراب را کاهش می دهد.