درمان بیش فعالی در کودکان
درمان بیش فعالی در کودکان 
نشانه های بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان 
آشنایی با مرکز مشاوره ما 
سوالات متداول چه کسانی به درمان بیش فعالی در کودکان احتیاج دارند؟ آیا درمان قطعی برای بیش فعالی در کودکان وجود دارد؟ آیا بزرگسالان نیز می‌توانند به بیش فعالی مبتلا شوند؟ آیا درمان بیش فعالی کودکان،شامل دارودرمانی نیز می‌شود؟ برای دریافت پاسخ سوالات بالا و سایر سوالات مربوط به درمان بیش فعالی در کودکان مقاله زیر را مطالعه نمایید.
بیش فعالی در کودکان چیست؟
بیش فعالی یا ADHD که مخفف (Attention deficit hyperactivity disorder) است نوعی اختلال رشدی – عصبی می‌باشد که بر قدرت تمرکز، توجه و آرامش کودکان تاثیر می‌گذارد و مانع کنترل طبیعی هیجانات تکانه‌ای شان خواهد شد.
شاید گمان کنید باید تعریف تشخیص و درمان بیش فعالی در کودکان باید کار آسانی باشد اما اینچنین نیست زیرا طبیعت کودکان ایجاب می‌کند که جنب و جوش و شیطنت داشته باشند از اینرو برداشت والدین این خواهد بود که به مرور زمان با بالاتر رفتن سن کودک اوضاع قابل کنترل تر خواهد شد اما چنین نخواهد بود. البته بلعکس این موضوع هم وجود دارد برخی کودکا شیطنت بسیاری دارد اما بیش فعال نیستند و در این مورد تشخیص دقیق از سوی روانشناس اتفاق خواهد افتاد.
آنچه در اینجا اهمیت دارد این است که با خواندن عبارت “درمان بیش فعالی در کودکان” شاید گمان کنید که این اختلال فقط شامل دوران کودکی است و با رشد کودک به مرور از بین خواهد رفت اما لازم به ذکر است که بیش فعالی بزرگسالان نیز وجود دارد و با عدم درمان بیش فعالی در کودکان، کودک با بزرگ شدن نه از عدم تمرکز و نه از اختلالات رفتاری اش کم خواهد شد بلکه به بیش فعالی بزرگسالی دچار خواهد شد.
علائم بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان
برای تشخیص افرادی که به درمان بیش فعالی در کودکان احتیاج دارند باید ابتدا از علائم آن آگاه بود تا بتوان شناسایی‌شان نمود. افرادی که دارای اختلال بیش فعالی هستند، اکثر فراموشکار هستند و بسیار خیال‌پردازی و رویا بافی می‌کنند. پرحرفی نیز از ویژگی های بارز این افراد است. بی دقتی و بروز اشتباهات ساده در این افراد بسیار دیده می‌شود، همچنین عدم غلبه بر هوس در این افراد، هرچند کوچک نیز بسیار به چشم میخورد و سازگاری چندانی با دیگران ندارند.
افرادی که به درمان بیش فعالی در کودکان احتیاج دارد دارای نشانه های مختلفی از عدم تمرکز و بیش فعالی هستند اما باید این نکته را داشته باشید که برخی ویژگی ها به عنوان ویژگی اصلی این افراد در همگان تا حدود زیادی یکسان است. این علائم از آنجایی انسان‌ها را به فکر درمان بیش فعالی در کودکان می‌اندازد که باعث مختل شدن روند زندگی و پیشبرد کارها خواهند شد.
تا به اینجا در مورد علائم بیش فعالی به طور کلی صحبت شد که هم شامل بزرگسالان و هم کودکان می‌شد اما در مورد کودکان موضوع کمی متفاوت تر است ، در واقع بیش فعالی خود را به شکلی دیگر نشان خواهد دارد که در ادامه به آنها شاره خواهد شد.
نشانه های بیش فعالی در کودکان
- اضطراب حاصل از بیش فعالی در این کودکان سبب بروز احساساتی چون نگرانی و عصبانیت خواهد شد همچنین علائمی مانند تپش قلب، تعریق و سرگیجه را هم به دنبال خواهد داشت.
- رفتار هایی که نافرمانی مقابله ای تعبیر می‌وند نیز مانند مخالف و بروز رفتارهای منفی در مقابل افرادی که احساس می‌کند در جایگاه قدرت نسبت به او قرار دارند مانند؛ والدین، معلم و …
- بروز رفتارهای ضد اجتماعی مثل؛ آزار حیوانات، دعوا، خرابکاری و در برخی موارد هم دزدی
- برخی کودکان که به درمان بیش فعالی در کودکان نشانه هایی از افسردگی دراند
- اختلال در خوب و پایین بودن کیفیت خواب
- اختلالات طیف اوتیسمی که روی تعامل اجتماعی، علایق افراد و ارتباطات تأثیر می‌گذارند.
- اختلال در تمرکز و مشکل در یادگیری
نشانه های بیش فعالی در بزرگسالان
اگر به طور کلی قرار باشد درمان بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان را بررسی نمود خواهید دید که اشتراکات زیادی بین آنها وجود دارد اما با بزرگ شدن نشانه های بیش فعالی شکلی ظریف تر به خود خواهند گرفت. در ادامه به نشانه های بیش فعالی و ADHD در بزرگسالان پرداخته خواهد شد:
- توجه نداشتن به جزئیات و بی‌دقتی
- پیوسته برای شروع کارهای جدید اقدام می‌کنند با یان که کارهای نیمه کاره ی قدیمی دارند
- در تمرکز و اولویت بندی معمولا ناکام هستند
- فراموشکار، عصبی، بی‌قرار
- پرحرفی و پریدن وسط حرف دیگران
- مودی بودن یا نوسانات در خلق و خو
- عدم مقابله و کنترل استرس و اضطراب
- بی‌حوصلگی بسیار
- تصمیمات پرخطر و با ریسک بالا
بیش فعالی چگونه تشخیص داده می شود؟
قدم بعدی در درمان بیش فعالی در کودکان، تشخیص دادن به موقع و مناسب اختلال بیش فعالی است. برای تشخیص بیش فعالی یک تست مشخص وجود ندارد. بلکه برای شناختن علائم بیش فعالی در کودکان نیاز است که سوالات متفاوتی در مورد موضوعات متفاوت پرسیده شود. روانشناس این اطلاعات را از پدر و مادر کودک، مدرسه او و یا حتی از طریق سوال پرسیدن از خود کودک به دست می آورد.
روان پزشکی که می خواهد روند درمان بیش فعالی در کودکان را شروع کند از شما در مورد علائم مختلفی که فرزندتان دارد سوال می کند. هم چنین سوالات دیگری در مورد این که این علامت ها چه مدت است که شروع شده می پرسد.
آیا پرخاشگری کودک میتواند نشانه بیش فعالی در او باشد؟
پرخاشگری در کودکان عوامل بسیاری میتواند داشته باشد که یکی از آنها بیش فعالی است که در صورت تشخیص پزشک باید برای درمان بیش فعالی در کودکان اقدام نمایید.
نشانه های بیش فعالی در کودکان را از چه سنی میتوان مشاهده نمود؟
در کودکان زیر دو سال نیز میتواند علائم بیش فعالی بروز پیدا کند.
آیا درمان بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان یکسان است؟
خیر طبیعتا بسته به شدت اختلال ، شرایط سنی و سایر عوامل، روش درمانی و پروسه درمان متفاوت خواهد بود.
هر اختلالی بیش فعالی نیست!
در سال های اخیر، بیش فعالی و صحبت در مورد اثرات آن در جامعه بسیار رواج یافته است. به همین دلیل ممکن است تعدادی از اختلالات و مشکلاتی که کودکان با آن دست و پنجه نرم می کنند با بیش فعالی اشتباه گرفته شود و والدین برای درمان بیش فعالی در کودکان خود اقدام نمایند.از جمله اختلالی که با اختلال بیش فعالی اشتباه گرفته می‌شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلال دوقطبی
- اختلال شیدایی
- حسادت
- عصبانیت
- افسردگی
تشخیص اختلال های روانی در کودکان زیر 5 سال بسیار مشکل است. به این دلیل که کودکان در سن قبل از مدرسه به شدت تحت تاثیر عوامل محیطی قرار می گیرند و شما ممکن است این شرایطی که تجربه می کنند را به عنوان بیش فعالی در نظر بگیرید.
پیشنهاد می کنم مقاله رفتار با کودک حسود را حتما مطالعه کنید تا با ریشه های حسادت و رفتارهای کودکان آشنایی بیشتری پیدا کنید.
نکته دیگری که در درمان بیش فعالی در کودکان زیر 5 سال اهمیت دارد این است که خُلق و رفتار بچه ها در این سن به شدت تغییر می کند. در این سن کودک با جهان اطرافش مواجه می شود و دوست دارد موارد متفاوتی را تجربه کند. در چنین شرایطی موضوعات مختلف بسیار بر او تاثیر می گذارند. برنامه های تلویزیونی، والدین و کودکان بزرگتر از جمله عواملی هستند که بر رشد شخصیت کودک تاثیر می گذارند.
درمان بیش فعالی در کودکان چگونه انجام می شود؟
برنامه درمانی که برای درمان بیش فعالی در کودکان در نظر گرفته می شود، شامل موارد مختلفی است که وابسته به عوامل زیادی است. علائم بیش فعالی در کودکان با توجه به سن آن ها ممکن است متفاوت باشد. برنامه درمانی می تواند شامل برنامه های آموزشی، دارو درمانی و ترکیبی از هردو باشد.
روان پزشک تشخیص می دهد که کودک چه دارویی و به چه مقداری مصرف کند. اشتباهی که تعدادی از والدین انجام می دهند این است که از داروهایی که روان پزشک برای کودکان دیگر تجویز کرده برای فرزندشان استفاده می کنند. روان پزشک برای درمان بیش فعالی در کودکان براساس ویژگی های جسمی و پیشرفت اختلال دارو تجویز می کند.
یکی از روش های موثر دیگر در درمان بیش فعالی در کودکان ، رفتار درمانی است. در این روش، با کودک صحبت می شود و سعی می کنند با تشویق کردن و صحبت منطقی او را به سمت رفتار بهتر سوق دهند. هم چنین راه دیگری که می توان با آن رفتار کودکان را بهبود بخشید، دادن آموزش های مناسب به والدین است. این موضوع در بهبود علائم بیش فعالی در کودکان بسیار موثر است.
چه درمانی برای کودک من موثر است؟
هیچ کسی نمی تواند به صورت دقیق تعیین کند که چه درمانی برای همه افراد مناسب است. نکته ای که اهمیت دارد این است که درمان دارویی برای همه پاسخگو نیست و ممکن است در تعدادی از افراد به خوبی جواب ندهد. از طرف دیگر تعدادی از کودکان با روش های روانشناسی و صحبت های والدین کنار نمی آیند.
در چنین شرایطی نقش یک روانشناس بسیار حیاتی به نظر می رسد. یک روانشناس با تجربه و با سواد به شما کمک می کند تا بهترین استراتژی را در درمان بیش فعالی در کودکان تان در پیش بگیرید.
مرکز مشاوره و روانشناسی
روان آرام، دارای مجوز رسمی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره بوده و توسط سرکار خانم دکتر آزیتا امین الرعایا تاسیس گردیده است. کادر کلینیک روان آرام را مشاورانی خبره، اساتید دانشگاهی و روان درمانگران به نام تشکیل داده اند. حوزه فعالیت این کلینیک روانشناسی را میتوان حوزه فعالیتی وسیعی دانست چرا که خدمات ارائه شده در این مرکز مشاوره مشکلات روان شناختی، روان پزشکی، کودک و نوجوان، بزرگسالان، فردی، زوج درمانی، خانواده و حتی مشاوره های گروهی را نیز پوشش می‌دهد
آیا بیش فعالی تاثیرات مثبتی هم در کودکان دارد؟
برای کسانی که در پی درمان بیش فعالی در کودکان هستند شاید این موضوع در ابتدا خنده دار به نظر برسد اما باید بگوییم که بله. بیش فعال بودن کودک تان می تواند اثرات مثبتی را هم برای او در پی داشته باشد. از جمله این اثرات مثبت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- خلاقیت
افرادی که علائم بیش فعالی در کودکان را دارند، ذاتا خلاق هستند و می توانند موارد را به خوبی تصور کنند. این تصورات و قدرت ذهنی بالا به آن ها کمک می کند که بتوانند هنرمندان خوبی باشند. این کودکان به دلیل توانایی بالایی که در درگیر شدن با مسائل مختلف دارند، می توانند ایده پردازهای خوبی برای فعالیت های فرهنگی و هنری باشند.
2- شور و نشاط
به ندرت اتفاق می افتد که کودکانی که بیش فعال اند، کسل باشند و انزوا طلبی داشته باشند. به همین دلیل است که کودکانی که بیش فعالی دارند، دوست دارند در فعالیت های مختلف جسمانی شرکت کنند.
البته یکی از مواردی که باعث می شود پدر و مادر ها به فکر درمان بیش فعالی در کودکان بیفتند این است که مدام به دنبال فعالیت های ورزشی و پر انرژی اند و اطرافیان شان را از این موضوع کلافه می کنند. (Treatment for Children with ADHD)
والدین چگونه می توانند به درمان بیش فعالی در کودکان کمک کنند؟
هر پدر و مادری دوست دارد که فرزندش بهترین شرایط را تجربه کند و در راحتی زندگی کند. در چنین شرایطی اگر برای کودک اتفاقی بیفتد، پدر و مادر تمام تلاش شان را برای بهتر کردن وضعیت فرزندشان انجام می دهند. در ادامه به چند مورد از کمک هایی که والدین بهبود علائم بیش فعالی در کودکان ، می کنند می پردازیم:
1- خواب و فعالیت فرزندتان را کنترل کنید
خواب و فعالیت دو عامل بسیار مهم در روند درمان بیش فعالی در کودکان هستند. خواب کافی باعث می شود که کودک از نظر ذهنی و عصبی مشکلی پیدا نکند. هم چنین فعالیت بدنی مناسب باعث می شود که کودک بتواند هیجان هایش را تخلیه کند و شادی و نشاط بهتری داشته باشد.
پیشنهاد می کنم در این مورد حتما مقاله بیماری اختلال خواب در کودکان را مطالعه کنید تا با مشکلات خواب کودکان بیشتر آشنا شوید.
2- به کودک تان یاد بدهید که چطور دوست پیدا کند
اگر کودک یاد بگیرد که با دیگران ارتباط برقرار کند و بتواند با دیگران کنار بیاید، می تواند بهتر از قبل بیش فعالی را کنترل کند. شما به عنوان یک پدر یا مادر باید به کودک تان بیاموزید که شنونده خوبی باشد و آستانه تحملش را بالا ببرد تا بتواند با دیگران رابطه دوستانه برقرار کند.
3- غذا خوردن کودک تان را اصلاح کنید
یکی از موارد دیگری که به درمان بیش فعالی در کودکان بسیار کمک می کند، تغدیه مناسب است. تغدیه مناسب به خصوص در کودکان باعث رشد سیستم عصبی می شود و از مشکلات بعدی جلوگیری می کند. کودکان عادات غذایی را از خانواده می آموزند و تلاش می کنند خودشان به صورت مستقل اجرا کنند.
هنگامی که به فکر درمان بیش فعالی در کودکان می افتید باید بدانید که اختلال بیش فعالی درمان قطعی ندارد اما کاملا قابل کنترل است. روش های مختلفی برای درمان بیش فعالی وجود دارد که براساس نظرات متفاوتی که کارشناسان می دهند اجرا می شود. نکته مهم این است که کودک بیش فعال حتما نباید همیشه در تب و تاب باشد و جنب و جوش داشته باشد، بلکه ممکن است گوشه گیر و انزوا طلب باشد. به همین دلیل است که به والدین توصیه می شود تغییرات رفتاری فرزندان شان را جدی بگیرند.