درمان اختلال پانیک
درمان اختلال پانیک
اختلال پانیک چیست ؟ برای درمان اختلال پانیک ابتدا باید بدانیم که اختلال پانیک چیست ؛ اختلالات ترس یا وحشتزدگی ( panic ) جزء مشکلات روانشناختی می باشد که در گروه بیماری های اضطرابی قرار می گیرد.
حمله وحشتزدگی یا همان اختلال پانیک یک اختلال بسیار قوی اضطرابی و ناگهانی می باشد که هنگامی رخ می دهد که هیچ خطر حقیقی یا علت مهمی که موجب ترس فرد بشود در محیط پیرامون وجود ندارد.
به عنوان مثال تصور کنید که یک حیوان وحشی به دنبال شما می باشد ، بدن شما به شکل غریزی واکنش نشان می دهد. یعنی ضربان قلب و تنفس شما بالا می رود و به طور کلی بدن برای شرایط تهدید آمیز آماده خواهد شد. تمامی این واکنش ها در هنگام شکل گیری اختلال پانیک نیز رخ می‌دهد ، با این تفاوت که هیچ حیوانی شما را دنبال نمی کند و خطری شما را تهدید نمی کند.
هنگامی که اختلال پانیک به وجود می آید ، امکان دارد که تصور کنید که کنترل خود را از دست داده اید و فکر کنید چار حمله قلبی شده اید و یا حتی در حال مرگ می باشید در پی حمله پانیک واکنش های شدید بدنی در فرد به وجود می آید و می تواند بسیار ترسناک باشد.
اختلال پانیک ترس یا ناسازگاری ناگهانی بسیار قوی است که در چند دقیقه می تواند به اوج برسد و در این زمان تمامی علائم روانی و جسمی بروز می کند. علائم اختلال پانیک می تواند ضربان قلب سریع ، عرق کردن ، لرزیدن ، تنگی نفس ، گرگرفتگی و احساس سرگیجه باشد ؛ همچنین ، لرز ، حالت تهوع ، درد شکم ، درد قفسه سینه ، سردرد و بی حسی یا سوزن سوزن شدن نیز از علائم اختلال پانیک است.
تشخیض اختلال پانیک
برای اینکه بدانیم اختلال پانیک چیست و یا درمان اختلال پانیک چگونه است ، باید به چند سوال پاسخ دهیم :
- آیا تا کنون برای شما پیش آمده است که به شکل ناگهانی اضطراب و ترس بیش از اندازه را در خود احساس کرده باشید ؟
- فرمی که به طور معمول بین 2 تا 20 دقیقه به طول بکشد ، موجب بالا رفتن ضربان قلب شما شود ، به شدت عرق کنید و حس کنید که توانایی نفس کشیدن را ندارید ؟
- آیا چنین حملاتی بی هیچ محرک خاصی پیش می آید و باعث شود که همیشه نگران باشید تا یکی دیگر از این اختلالات دوباره به سراغ شما بیاید ؟
اگر جوابتان به این سوالات مثبت می باشد ، امکان دارد شما دارای بیماری اضطرابی به اسم اختلال هراس یا اختلال پانیک باشید. اما دچار استرس و نگرانی نشوید ، زیرا پانیک قابل درمان است.
خیلی از افراد ، در طول عمرشان امکان دارد یک یا دو مرتبه حمله پانیک را تجربه کنند که به طور معمول پس از آن ، این اختلال حل می شود و شرایط ترس و توهم به پایان میرسد.
ولی اگر شما پس از چندین حمله عصبی پشت سرهم و شدید ، مدت زمان نسبتا زیادی به اندازه ی یک ماه را در ترس از یک حمله دیگر طی کرده باشید ، به احتمال زیاد دچار اختلالی به نام اختلال پانیک شده اید.
گر چه امکان دارد حس کنید که به شکل جدی دارد برای شما اتفاق بدی رخ می دهد ، اما چنین حملاتی به خودی خود خطرناک نمی باشند و به شما آسیبی نخواهند رساند. در زمان وقوع حملات عصبی ، به طور معمول احتیاجی به مراجعه پزشک نیست.
ولی این اختلال توانایی این را دارد که به طور چشم گیری بر سبک زندگی شما تاثیر بگذارد. به همین خاطر ، بهتر است در اولین فرصت به دکتر پانیک یا روانشناس مراجعه کنید.
به عنوان مثال ، گذشتن از پل عابر پیاده و یا صحبت کردن در بین جمعی از افراد می تواند از جمله رویداد هایی باشد که فرد دچار اختلال پانیک در شخص شود. بدون در نظر گرفتن علت حمله پانیک ، درمان اختلال پانیک به وسیله روش های درمانی و انواع داروی بیماری پانیک امکان پذیر می باشد.
علائم اختلال پانیک
حال که مقداری متوجه شده ایم که اختلال پانیک چیست ، چه خوب است که به این نکات بپردازیم که نشانه های بروز آن چگونه است. علائم اختلال پانیک در هر شخصی متفاوت است. بعضی از افرادی که دچار حمله پانیک می شوند ، در همان ابتدا فکر می کنند که دچار حمله قلبی یا سکته شده اند و یا در حالت مرگ می باشند.
عده ای از افراد آن به قدری این احساس برایشان سخت است که حتی از بازگو کردن آن برای دیگران نیز ترس دارند.
برای درمان اختلال پانیک ، باید در آغاز به طور دقیق بدانیم که اختلال پانیک چیست ، چه علائمی دارد و از بروز احساسات خود به پزشک و درمانگر ترسی نداشته باشیم.
علائم و شرایط اختلال پانیک به طور ناگهان به وجود می آیند و معمولا تا چند دقیقه پس از آن به اوج خود می رسد. کم پیش می آید که زمان این حملات به بیش تر از یک ساعت برسد و به طور معمول بین 20 الی 30 دقیقه به آخر می رسد.
اختلال پانیک در هر موقع و در هر جایی رخ می دهد. به طور مثال ، امکان دارد شما در حال خرید از فروشگاهی باشید ، در خودرو خود در حال رانندگی باشید و یا حتی در خانه در حال تماشای تلوزیون باشید یا در حال جست و جو در اینترنت باشید ، اختلال پانیک به سراغ شما بیاید و باعث شود تا برای مدتی احساس بسیار تلخی را تجربه کنید.
اختلال پانیک علائم متفاوتی دارد اما علائم زیر شایع ترین آن ها می باشد :
- احساس تنگی نفس و خفگی گلو
- افزایش ضربان قلب ( تپش قلب )
- درد قفسه سینه یا احساس سنگینی
- احساس تب و لرز
- احساس خطر قریب الوقوع
- احساس درد یا گرفتگی در شکم
- بی حسی یا گِزگِز در عضلات
- احساس خلاء یا بی وزنی در نتیجه ترس
- احساس خفگی
- احساس جدا شدن از محیط اطراف
- عرق کردن
- احساس حالت تهوع و ناراحتی معده
- احساس سرگیجه
- احساس دوران و ضعف
- گرگرفتگی
- ترس از مرگ
- از دست دادن کنترل و انجام دیوانه وار کار ها
علت اختلال پانیک چیست ؟
پی بردن به مفاهیمی درباره این که اختلال پانیک چیست و چه عواملی موجب شکل گیری اختلال پانیک می شود ، کمک می کند تا به شکل راحت تری به درمان اختلال پانیک بپردازیم. علت حقیقی رخ دادن اختلال پانیک مشخص نیست اما به طور آماری پژوهشگران پی بردند که مبتلا شدن به اختلال پانیک در بعضی موارد ارثی است.
به علاوه به نظر می رسد با رخ دادن تحولات مهم در زندگی فرد مانند فارغ التحصیل شدن ، ورود به محل کار جدید ، ازدواج و یا فرزند دار شدن در بروز اختلال پانیک مرتبط است. در برخی دیگر از مواقع تحمل استرس های شدید ، مثل مرگ یک دوست صمیمی یا فامیل نزدیک ، طلاق و یا از دست دادن ناگهانی شغل نیز توانایی این را دارد که احتمال بروز اختلال پانیک را بیشتر کند.
از دیگر عواملی که سبب به وجود آمدن اختلال های پانیک می شود ، بروز بعضی بیماری های جسمی است. توجه به این نکات برای درمان اختلال پانیک امری لازم و ضروریست. برخی از این بیماری ها عبارتند از:
- پرکاری تیروئید
- هیپوگلاسمی ( قند خون پایین )
- مصرف محرک ( آمفتامین ، کوکائین ، کافئین )
- قطع مصرف ناگهانی دارویی خاص
- پرولاپس قلبی ( یک مشکل جزئی قلبی که باعث می شود تا گاهی اوقات دریچه های قلب به خوبی بسته نشوند )
چگونه به فردی که دچار اختلال پانیک شده است کمک کنیم ؟
اگر در میان دوستان و اطرافیان شما افرادی هستند که در برخی مواقع دچار اختلال پانیک می شوند، شما نیز توانایی این را دارید که به درمان اختلال پانیک ، به آن ها یاری رسانید.
انجام دادن توصیه هایی زیر نیز در جهت درمان اختلال پانیک تاثیر بسزایی دارد.
به خودتان آرامش دهید : آرامش و عدم قضاوت شما در این شرایط توانایی این را دارد که کمک بسیار بزرگی برای کنترل بهتر شرایط پیش آمده باشد.
کاری کنید تا دوست شما تمرکز لازم را به دست آورد : در این شرایط شما می توانید یک جای مناسب برای دوستتان پیدا کنید تا بنشیند. پس از آن او را راهنمایی کنید تا چند مرتبه نفس عمیق بکشد و با او در مورد کار های آرامش بخش صحبت کنید.
تمرینات فیزیکی انجام دهید : با حفظ آرامش به دوستتان کمک کنید تا حرکات فیزیکی آرام بخشی را همراه شما انجام دهد. این حرکات می تواند حرکات کششی ساده ، حرکت دادن پاها و دست ها به رفع تنش و اضطراب کمک شایانی کند.
او را درک کنید : بعد از رخ دادن حمله پانیک ممکن است که دوستتان دچار ناراحتی و خجالت شود. در این زمان باید به او اطمینان بدهید که او را درک می کنید و مشکلی با اختلال دوستتان ندارید.
ترفند های درمان اختلال پانیک
برای درمان اختلال پانیک ، افراد می بایست مجموعه رفتار هایی را برای زمان رخ دادن اختلال و پیش از آن تمرین کند. به علاوه داروی بیماری پانیک نیز به بهبودی علائم این اختلال کمک بسزایی می کند. و برای قطعی شدن درمان اختلال پانیک به پزشکان مربوطه مراجعه کنید.
اختلال پانیک کاملا ناگهانی و بدون هیچ هشدار قبلی شکل می گیرد.
اختلالات اضطرابی مثل اختلال پانیک در هر زمان و مکانی به وجود می آیند ؛ مثل زمانی که شما داخل خودرو درحال رانندگی هستید ، وسط یک جلسه مهم کاری ، در حال اسراحت و یا حتی زمانی که در حال تفریح هستید می تواند به سراغ شما بیاید ؛ در بیشتر مواقع این حملات ناگهانی است و به شرایط اطراف بستگی ندارد اما در برخی مواقع توسط موقعیت های خاص تحریک می شود.
حمله های پانیک در مراتب اول ناگهانی پیش می آید ولی با گذشت زمان ، شما توانایی این را دارید که موقعیت های احتمالی وقوع حمله پانیک در آن را به راحتی شناسایی کنید و برای درمان اختلال پانیک اقدام کنید. به علاوه انجام بعضی از تمرین ها به شما یاری می رساند تا بتوانید آن را کنترل کنید.
در مرحله اول شما باید دانش خود را درباره اختلال پانیک و اضطراب بیشتر کنید : هر اندازه که بیشتر بدانید اختلال پانیک چیست در مورد آن کمتر حس ناتوانی خواهید داشت .
برای پیشگیری از اختلال پانیک از سیگار کشیدن ، مصرف الکل و کافئین خودداری کنید زیرا تمامی این موارد می تواند منجر به بروز حملات پانیک شود. برای رهایی از پانیک ، شما می بایست عاداتی مثل سیگار کشیدن را ترک کنید.
نفس کشیدن عمیق را تمرین کنید : در زمان وقوع اختلال پانیک ، نفس کشیدن به نظر کار سختی می رسد ، زیرا سنگینی قفسه سینه جزء علائم اختلال پانیک می باشد. تمرین مکرر نفس عمیق کشیدن ، به راحتی تبدیل به یک عادت روزانه در شما شود. در این حالت در هنگام بروز مشکل ، برای درمان اختلال پانیک می تواند به شکل عادت ، نفس عمیق کشیدن ادامه دهید و آرامش بیشتری داشته باشید.
انجام تکنیک های آرامش بخش و مدیتیشن : تکنیک های آرام بخش مثل یوگا و مدیتیشن نیز در حالتی که به شکل منظم تمرین شود نیز تبدیل به یک عادت روزانه خواهد شد. در این روش ماهیچه های بدن می آموزند که به شکلی در هنگام وحشت و اضطراب نیز آرام باشند و زمان بروز اختلال پانیک ، دچار گرفتگی عضلات نشود.
رابطه خود را با خانواده و دوستانتان تقویت کنید : همراه شدن با خانواده و دوستان ، علاوه بر دوری از برخی مشکلات ، از عوامل تحریک آمیز در زمینه اختلال پانیک نیز دور می شود و اضطراب و استرس کمتر به سراغ شما می آیند.
به شکل مرتب ورزش کنید : ورزش های هوازی و یا ورزش های ریتمیک ، مثل پیاده روی ، دویدن و یا شنا می تواند تاثیر بسزایی داشته باشند.
به قدر کافی استراحت کنید : داشتن یک خواب آرام ، به اندازه کافی ، از جمله راه های تاثیر گذار برای درمان اختلال پانیک است.
برای درمان قطعی و همیشگی اختلال پانیک رفتن پیش پزشک و درمان دارویی موثر ترین راه می باشد.
به طور معمول در درمان اختلال پانیک از دارو های داروهای ضد افسردگی و مسدود کننده های بتا استفاده می کنند و پزشکان نسبت به شرایط بیمار ، زمان استفاده از چنین دارو هایی را مشخض می کنند.
