درمان اختلال شیدایی
اختلال شیدایی که یکی از مشکلات شایع روانی است، شاخه ای از اختلال دوقطبی است. اختلال دوقطبی یا افسردگی-شیدایی به تغییرات شدید خُلق گفته می شود. اختلال شیدایی می تواند هفته ها یا حتی ماه ها طول بکشد. از آن جایی که علت بروز اختلال دوقطبی کاملا شناخته شده نیست، درمان اختلال شیدایی هم بسیار مشکل خواهد بود.
فردی که از اختلال دو قطبی رنج می برد، دو نوع خُلق کاملا متفاوت دارد. یک خلق او که اصطلاحا قطب نامیده می شود افسردگی شدید همراه با کاهش انرژی و ناامیدی مطلق است. در قطب دیگر، که همان شیدایی است، فرد خستگی ناپذیر و پرحرف است و فعالیت های خود را با انرژی زیادی انجام می دهد.
دلیل بروز اختلال شیدایی چیست؟
در درمان اختلال شیدایی، اولین مسئله شناخت علت به وجود آمدن مشکل است. پژوهش‌هایی که انجام شده است، نقش مشکلات ژنتیکی را بیشتر از بقیه عوامل می داند. به طور مثال اگر در بستگان درجه یک فرد، شخصی باشد که اختلال دوقطبی داشته باشد، احتمال بروز این مشکل در بقیه اعضای خانواده وجود دارد. از دیگر عواملی که می تواند باعث ایجاد اختلال دوقطبی شود می توان به استرس طولانی مدت، آسیب های مغزی، و افسردگی اشاره کرد. برای آشنایی بیشتر با افسردگی پیشنهاد می کنم حتما مقاله علائم افسردگی را مطالعه کنید.
اختلال شیدایی معمولا در چه سنی شناخته می شود؟
اختلالات دوقطبی به صورت معمول در سنین بین 15 تا 24 سالگی بروز می کند. البته گاهی این اختلال در کودکان و یا افراد بالای 65 سال نیز بروز می کند که بسیار نادر است. به صورت معمول افرادی که اختلال شیدایی را تجربه می کنند، دو یا سه بار در طول زندگی شان بستری می شوند.
یکی از فرضیه هایی که در مورد اختلال دوقطبی وجود دارد این است که این بیماری ریشه ژنتیکی دارد. به همین دلیل در سنین بلوغ که فرد مرحله بزرگی را پشت سر می گذارد و ممکن است با بحران هایی مواجه شود، ممکن است این اختلال نمایان شود. البته بیش فعالی در کودکان و سرخوشی های دوران بلوغ نباید با اختلال دوقطبی اشتباه گرفته شود اما اگر کودک ونوجوان شما علائم مشخصی دارد بهتر است هر چه سریع تر برای درمان اختلال شیدایی اقدام کنید. (?What Is a Manic Episode)
اختلال شیدایی چه علائمی دارد؟
از جمله علائمی که می تواند در فرد وجود داشته باشد و او را به سمت اختلال دوقطبی و درمان اختلال شیدایی هدایت کند عبارتند از:
1- کم شدن نیاز به خواب و استراحت
2- حرف زدن با صدای بلند و با سرعت زیاد
3- تحریک پذیری آسان
4- افزایش شدید میل جنسی
5- میل افراطی به فعالیت های با ریسک بالا
6- افکار خودکشی
روش های درمان اختلال شیدایی
همانطور که در بالا گفته شد، علت بروز اختلال شیدایی هنوز شناخته شده نیست و به همین خاطر نمی توان درمان قطعی برای آن در نظر گرفت اما روان پزشکان با توجه به شدت علائم بیمار به درمان اختلال شیدایی می پردازند. درمان اساسی و معمول این اختلال، داروهای برپایه لیتیم است اما درمان های دیگری نیز وجود دارد.
1- دارو درمانی
مهم ترین دارویی که برای درمان اختلال شیدایی استفاده می شود لیتیم است. داروی لیتیم در ایران معمولا به صورت قرص لیتیرام و قرص لیتیم کربنات وجود دارد. لیتیم با اثر گذاشتن بر مغز، باعث تثبیت خلق در بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی می شود و مانیا (شیدایی) را کمتر می کند و از شدت حمله های آن می کاهد.
هم چنین برخی پژوهش ها نشان می دهد که لیتیم باعث کاهش افکار خودکشی در بیماران دوقطبی در فاز افسردگی می شود. روان پزشکان از داروی لیتیم و مشتقات آن برای دوره های درمانی طولانی مدت در این بیماران استفاده می کنند.
2- جلسات روان درمانی
جلسات روان درمانی از جمله روش های مناسب دیگری است که می تواند باعث درمان اختلال شیدایی شود. در طول این جلسات درمانگر با صحبت های منطقی عوامل استرس زایی که ممکن است باعث شود این حالت در شما ایجاد شود را بررسی می کند و برای جلوگیری از آن راهکارهای مناسبی اراده می دهد.
برای آشنایی با فضای جلسات مشاوره بهتر است مقاله مراجعه به روانشناس را مطالعه کنید تا در این مورد اطلاعات کافی کسب کنید.
3- شوک درمانی
شوک درمانی یا ECT نیز به عنوان یک روش درمانی دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. البته به دلیل عوارض شایع شوک درمانی، روان پزشکان این روش را برای درمان اختلال شیدایی در افرادی که اختلال دوقطبی شدید را تجربه می کنند، تجویز می کنند. در این روش درمانی، با هدایت جریان الکتریکی به سر، سعی می شود تا سلول های مغزی تحت تاثیر قرار بگیرند و ممکن است فعالیت ان ها به حالت عادی برگردد.
4- تغییر در سبک زندگی
در کنار روند دارو درمانی و جلسات مشاوره ای، تغییرات سبک زندگی هم می تواند باعث بهبود علائم اختلال شیدایی و درمان آن شود. کارهایی مثل برنامه ورزشی منظم، رژیم غذایی سالم و خواب و استراحت کافی می تواند به درمان اختلال شیدایی و جلوگیری از حملات این اختلال کمک کند.
یکی از عواملی که می تواند بروز اختلال شیدایی را زیاد کند، مصرف مواد محرک و نوشیدنی های الکلی است. پژوهش ها نشان می دهد افرادی که از مواد محرک یا الکل استفاده می کنند، شانس بیشتری برای ابتلا به مشکلات روانی دارند. بنابراین برای بهبود این اختلال و درمان بهتر، ترک کردن مصرف الکل و مواد محرک ضروری است.
5- همدلی و حمایت روحی
اگر فردی در بین دوستان و آشنایان شما وجود دارد که به اختلال دوقطبی مبتلاست، می توانید به او یاری برسانید. وارد نکردن استرس بی دلیل به بیمار و درک نیازهای او و پذیرفتن بیمار می تواند کمک بسیار مهمی به او در روند درمان اختلال شیدایی باشد. شما می توانید برای آشنایی با شیوه رفتاری مناسب در برخورد با بیمار مبتلا به اختلال دوقطبی با یک مشاور مناسب مشورت کنید و راهنمایی های او را به کار گیرید.
نتیجه گیری:
در برخی موارد دیده می شود که نوعی از تغییرات خلقی به عنوان اختلال دوقطبی شناخته می شود. اختلال دوقطبی که دلیل بروز آن هنوز کاملا مشخص نیست، می تواند باعث ایجاد آسیب های فراوانی به خود فرد یا جامعه شود. به همین دلیل در صورتی که فرد علائم مشکوکی داشته باشد، باید برای درمان اختلال شیدایی اقدام کند. در برخورد با مشکلات روانی، داشتن روحیه قوی و همراه مناسب می تواند جلوی بدتر شدن وضعیت بیمار را بگیرد و درمان او را تسریع کند.
منابع:
www.webmd.com
www.verywellmind.com
