اختلالات روانی شایع در نوجوانی

چرا سلامت روانی نوجوان اهمیت زیادی دارد؟

گاهی اتفاق می افتد که والدین یک نوجوان به او در مورد داشتن اختلالات روانی شک می کنند. اما به دلیل مشکلاتی که دارند و یا به این دلیل که تصور می کنند رفتار نوجوان طبیعی است، آ» را پیگیری نمی کنند. در چنین شرایطی مشکلات نوجوان جدی گرفته نمی شود.

با شروع نکردن درمان، اختلالات روانی شایع در نوجوانی به فراموشی سپرده نمی شود. بلکه روز به روز بدتر می شود و عواقب بدتری را برای نوجوان ایجاد می کند. نوجوانی که سلامت روانی کامل ندارد برای جبران کمبودهایی که حس می کند یا برای از بین روفتن علائمی که دارد ممکن است به صورت خودسر شروع به مصرف دارو کند.

اهمیت دیگر دوران نوجوانی و درمان اختلالات روانی شایع در نوجوانی این است که نوجوان بسیار هیجانی است و توانایی درک کاملی ندارد. به همین دلیل ممکن است برای برطرف کردن علائمی که دارد تجربه می کند به سمت مواد مخدر، الکل یا رفتارهای ضد اجتماعی و پرخاشگری کشیده شود. بنابراین اگر از نوجوانی رفتارهای غیرمعمولی سر زد، به جای برخورد شدید با او باید به دنبال حل مشکل باشید.

چه عواملی سلامت روانی نوجوان را تهدید می کند؟

اولین قدم برای شناخت و درمان اختلالات روانی شایع در نوجوانی و پیشگیری از آن ها این است که عوامل خطر و عواملی که موجب می شود سلامت روانی نوجوان به خطر بیفتد را بشناسید. در زیر به عوامل مهمی که در بروز اختلالات روانی شایع در نوجوانی نقش دارند می پردازیم:

1- تغییرات هورمونی دوران بلوغ

تغییرات هورمونی و رشد مغزی که در نوجوانی اتفاق می افتد یکی از مهم ترین عواملی است که خطر ابتلای نوجوان به اختلالات روانی را زیاد می کند. برخی تحقیقات نشان می دهد که در دوران نوجوانی و بلوغ همه قسمت های ادراکی مغز به یک اندازه رشد نمی کنند.

این رشد نکردن هم اندازه ممکن است باعث شود که نوجوان در رفتار، درک اتفاقات محیط پیرامونش و تفکر دچار مشکل شود. همین مسئله شانس بروز اختلالات روانی در نوجوانی را بالاتر می برد و اهمیت درمان را بیشتر از گذشته نشان می دهد.

2- محیط اجتماعی

نتاییج تحقیقاتی که در سال های اخیر صورت پذیرفته است نشان می دهد که طبقه اجتماعی رابطه معناداری با اختلالات روانی در آن ها دارد. افرادی که در مناطقی زندگی می کنند که شرایط فرهنگی مناسبی ندارد از نظر بروز اختلالات روانی شایع در نوجوانی ریسک بالاتری دارند.

در  مناطقی که وضعیت اجتماعی مناسب نیست، نوجوان ها از نظر تحصیل سطح پایین تری دارند و کمتر می توانند به مدرسه بروند. هم چنین مواد مخدر آسان تر قابل دسترسی است. مصرف مواد مخدر یکی از عوامل مهمی است که موجب می شود سلامت روانی نوجوانان تهدید شود.

مورد دیگری که ممکن است بر سلامت روانی نوجوان تاثیر بگذارد جمع دوستانه است. مصرف مواد مخدر و یا الکل ممکن است برای اولین بار به پیشنهاد دوستان اتفاق بیفتد. همین مسئله موجب می شود که اختلالات روانی شایع در نوجوانی و پرخاشگری تکرار شود. ( Mental Health and Teens )

3- استرس

یکی از عوامل مهم دیگری که باعث مشکلات روانی در نوجوانان می شود استرس است. استرس و اضطراب هایی که نوجوان به دلیل تحصیل تحمل می کند سهم مهمی در بروز این اختلالات و مشکلات دارند. استرس ها و نگرانی های کنکور و یا امتحانات که در میان نوجوانان شایع است می تواند باعث ایجاد اختلالات زیادی شود.

بروز اختلالات روانی شایع در نوجوانی حتی ممکن است تا بزرگسالی فرد ادامه پیدا کند و بر زندگی آینده او هم تاثیر بگذارد. به همین دلیل درمان این اختلالات و تلاش برای جلوگیری از استرس در میان نوجوانان برای خانواده ها و اولیای مدرسه ضروری به نظر می رسد.

اختلالات روانی شایع در نوجوانی کدام اختلالات هستند؟

همان طور که گفته شد، ‌افراد در دوران نوجوانی بسیار مستعد مبتلا شدن به اختلال های روانی هستند. به همین علت باید سلامت روانی نوجوانان مورد توجه قرار بگیرد و مورد سنجش و پایش قرار بگیرد. اختلالات روانی شایع در نوجوانی عبارتند از:

بیش فعالی، اختلالات خلقی، افسردگی، اختلال شیدایی، مشکلات اضطرابی و مشکلات در غذاخوردن از جمله مهم ترین مواردی است که در نوجوانان شایع است.

پیشنهاد می کنم در این مورد حتما مقاله مشاوره کودک و نوجوان را مطالعه کنید تا با راهکارهای برخورد مناسب یا نوجوان بیشتر آشنا شوید.

چگونه بفهمیم که نوجوانمان اختلال روانی دارد؟

تشخیص دادن این که تغییرات رفتار نوجوان به دلیل مشکلات هورمونی، تغییرات بلوغ و یا به دلیل اختلالات روانی است، کار بسیار دشواری است. اما این مسئله بسیار اهمیت دارد که والدین باید بدانند که باید مراقب تغییرات خلق و خوی نوجوان شان باشد.

حقیقتی که وجود دارد این است که افراد در سنین نوجوانی و پس از آن رشد می کنند و ممکن است دیگر کارهای گذشته شان را انجام ندهند و به موضوعاتی که در کودکی علاقه داشته اند، علاقه نداشته باشند. این تغییرات در هر شخصی ممکن است بروز کند و نمی توان به اختلالات روانی شایع در نوجوانی ربط داد. اما نشانه های دیگری وجود دارد که اگر در نوجوان وجود داشته باشد بهتر است به یک مشاور مجرب و با تخصص مراجعه شود تا سلامت روانی نوجوان بررسی شود.

1- تغییر در الگوی خواب

یکی از مهم ترین مواردی که تقریبا در همه اختلالات روانی وجود دارد مشکلات خواب است. بیمارانی که دچار مانیا و یا اختلال شیدایی هستند کمتر می خوابند و نیاز به خواب و استراحت کمتری احساس می کنند. هم چنین کسانی که به افسردگی مبتلا هستند بیشتر می خوابند و در طول روز هم ممکن است احساس خستگی زیادی داشته باشند. بنابراین برای سنجش سلامت روانی باید به خواب نوجوان توجه کرد.

2- افت تحصیلی

افت تحصیلی و کم شدن نمره ها یک نشانه بسیار مشخص است که نشان می دهد باید وضعیت نوجوان پیگیری شود. در اختلالاتی مانند بیش فعالی نوجوان نمی تواند تمرکز خوبی داشته باشدو با اختلال حواس روبرو می شود. این حواس پرتی و نداشتن تمرکز موجب می شود که نمره هایش افت کند و در مدرسه وضعیت خوبی نداشته باشد.

پیشنهاد می کنم در این مورد حتما مقاله درمان بیش فعالی در نوجوانان را مطالعه کنید.

3- انزوای اجتماعی

در نوجوانی به دلیل این که اندام های بدن فرد به صورت قابل توجهی رشد  می کنند ممکن است تصویر ذهنی نوجوان بهم بریزد و ترس از جمع پیدا کند. هم چنین افرادی که به افسردگی مبتلا هستند تمایلی به رفت و آمد و برقراری ارتباط با سایر افراد ندارند.

به همین دلیل است که انزوا و گوشه گیری یک نشانه بارز از اختلالات روانی شایع در نوجوانی است و باید کاملا جدی گرفته شود. بهتر است در چنین مواقعی نوجوان را به فعالیت بیشتر و حضور در جمع های دوستانه یا گروه های ورزشی تشویق کرد تا انزوا و گوشه گیری اش برطرف شود.

4- تغییرات وزن

یکی از عوارضی که به دنبال اختلالات روانی اتفاق می افتد،‌ تغییر اشتهای فرد است. نخوردن یکی از وعده های غذایی، پرخوری و تغییرات بسیار سریع وزن از جمله اتفاقاتی است که ممکن است برای فردی که اختلال روانی دارد اتفاق بیفتد.

البته نکته مهمی که در این مورد باید بدانید این است که گاهی اتفاق می افتد که نوجوانان، علی الخصوص دختران نوجوان از وضعیت ظاهری و وزن شان راضی نیستند و برای رسیدن به وزن و اندام ایده آل شروع به تغییر رژیم غذایی می کنند. شما به عنوان کسی که با یک نوجوان سر و کار دارد باید بدانید که این موضوع یک اختلال روانی نیست اما نیاز به پیگیری و بررسی دارد.

نتیجه گیری:

منابع:

www.healthychildren.org

teenmentalhealth.org