درمان طرحواره رهاشدگی

طرحواره رهاشدگی یا طرد شدگی از جمله طرحواره‌های شایع است. افراد مبتلا به طرحواره رهاشگی در روابط عاطفی‌شان اغلب بر این باور است که شخص مقابلشان هر لحظه امکان دارد ترکشان کند.

“نکنه دلشو بزنم، نکنه از من بهتر پیدا کنه، نکنه ولم کنه بره”

این ‌ها جملاتی است که مدام در ذهن افراد مبتلا به طرحواره رهاشدگی مرور می‌شود.

7 ویژگی افراد دارای طرحواره رها شدگی

• نگران قطع رابطه‌تان از جانب طرف مقابل هستید ، یا شما را به نفع شخصی بهتر از شما ترک کند یا حتی فوت کند
• وابستگی غیرطبیعی به خانواده و یا دوستان؛
• مسائل نگران کننده شما معمولی و نه‌چندان مهم هستند ؛ مثلا بی‌پاسخ ماندن پیامتان ظرف چند دقیقه بعد از ارسال احتمال اتمام رابطه را بارها در ذهن شما می‌آورد
• احساس مالکیت نسبت به افراد مهم زندگی
• از جزئیات رفتار دیگران منظور می‌گیرید؛ برای مثال ممکن است گوشه گیری طرف مقابل را به معنی یکی از نشانه‌های بی‌توجهی مرد به خودتان درنظر بگیرید. در حالی که ممکن است طرف مقابل از مسئله‌ای دیگر آزرده باشد.
• حساسیت شما نسبت به زمان‌بندی رفتار طرف مقابل بالاست ؛ برای مثال احتمال دارد فاصله زمانی رسیدن به منزل بعد از اتمام کار او را محاسبه کنید و در صورت عدم هماهنگی او با این زمان درگیر افکار تلخ پایان علاقه و رها شدن شوید.
• روابط عاطفی کنترل گرانه؛ شما دائما به واسطه‌ی آن‌ها چک می‌شوید حتی در رابطه با همجنس‌های خود نیز کنترلگر هستند. مثلا می‌گویند چرا بدون من رستوران رفتی؟ یا چرا من راهم به آنجا دعوت نکردی؟، فلانی را دعوت کردی ولی من را نه؟. در روابط‌شان به دنبال  انحصارهستند. شاید وقتی از پوشش یا دست‌پخت خانمی جز آنها تعریف و تمجید کنید آشفته شوند.
• نشانه‌های خیانت و عدم تعهد را در شریک عاطفیاش می‌بیند اما نمی‌توانند رهایش کنند و بی‌تعهدی‌اش را برای خود توجیه می‌کند.
• نسبت به افراد مهم زندگی مثل مادر و پدر و  برادر و خواهر وحتی فرزندان خودشان وابستگیبیش از اندازه‌ای دارند. مثلاخانه‌شان حتما باید با مادرشان در یک محل باشد، اگرتلفن همراه  آنها خاموش باشد، دلشوره عجیبی می‌گیرند و به طور کلی دائم نگران از دست رفتن آنها هستند.
• برخی از آنها اهل خیانت و ایجاد روابط مثلثی و رها کردن می‌شوند. دوست دارند چندین رابطه را با هم تجربه و مدیریت کنند و از رها کردن هر کدام احساس قدرت و آرامش بگیرند. معمولا چند نفر را اصطلاحا همزمان در آب نمک دارند تا مبدا ناگهان تنها شوند. تنوع‌طلب هستند و به محض وارد شدن رابطه به فاز جدی،خوشان رابطه را بر هم میریزند.

8تمرین رهایی از طرحواره رها شدگی

افراد مبتلا به طرحواره رهاشدگی باید به طرحواره درمانی بپردازند و به روانشناس مراجعه کنند. درمان طرحواره احتیاج به زمان دارد و بیمار باید صبوری کند اما در اینجا به 8 تمرین  پرداخته خواهد شد برای رهایی از طرحواره رهاشدگی؛

• افراد مبلا به طرحواره رها شدگی خود را باور ندارند پس لازم به جنبه‌های مثبت خود واقف شوند تا احساس ارزشمندی کنند.

ارزیابی خود ؛

بعد ظاهری، بعد درونی( ویژگی‌های شخصیتی، توانمندی و استعدادها)

• دیگران را نیز از سه جنبه‌ی ظاهری، شخصیتی و توانمندی ارزیابی کنید و سعی کنید از آن‌ها الگو بگیرید اما خود را نادیده نگیرید.
• سعی بر ایجاد امنیت درونی به جای امنیت بیرونی

ترس از دست دادن افراد مبتلا به طرحواره رهاشدگی به آن‌ها حس ناامنی می‌دهد و برخلاف تصورشان این مسئله ریشه درونی دارد نه بیرونی. باید بر این باور رسید که دیگران اموال ما نیستند.

• خودداری از قضاوت زودهنگام

طرحواره رهاشدگی سبب می‌شود افراد به سرعت از حرف دیگران منظور بگیرد و به اصطلاح برای خودببرند و بدوزند.

• استفاده از واژه مهارت به جای خوش شانس

جملات اشتباهی که از دهان افراد مبتلا به طرحواره رهاشدگی می‌شنوید؛

دخترعموی من خیلی خوش شانسه، شوهرش خیلی بهش اهمیت میده، شاید این فرد درایت و سیاست زنانه قوی تری نسبت به شما دارد.

یا فلان همکارم خوش شانسه، یک ساله اومده تو شرکت سریع ارتقا گرفته، شاید مهارت او باعث این ارتقا شده است.

• برای تعریف و تمجید دیگران به خود برچسب منفی نزنید. برای مثال؛

“خوش به حالت چقدر قرمه سبزی‌هات خوش مزه‌ست من هیچی از دستم برنمیاد!”

• با کمی دوری از افرادی که به شدت به آن‌ها وابسته هستید و حرف و کارشان روی شما تاثیر زیادی دارد، می‌توانید بهتر خود را کنترل کنید.
• جملات زیر را با دقت بخوانید و بدانید که باور کردن این جملات شما را دچار طرحواره رهاشدگی کرده است پس سعی کنید باورتان را تغییر دهید.

من بسیار تنها هستم

بدون کمک دیگران نمی‌توانم زندگی کنم

من به زودی رها می‌شوم

اگر طرف مقابلم نباشد من از عهده هیچ کاری بر نمی‌آیم

• به دنبال افراد مغرور، سرد و دور از دسترس نباشید آنها تنها ترس از دست دادن و رها شدن را در شما تشدید می‌کنند.

انواع طرحواره رها شدگی

طرحواره رهاشدگی دو نوع است و هر دو آن‌ها ریشه در کودکی دارد.

طرحواره رهاشدگی حاصل از امنیت زیاد

در این نوع طرحواره رهاشدگی، کودک بسیار مورد توجه و حفاظت بوده است. فراهم ساختن محیط امن بدون هیچ چالشی برای فرزند نه تنها مناسب نیست بلکه باعث می‌شود کودک به شدت وابسته باشد و نتواند به تنهایی از پس مشکلاتش بر بیاید.

طرحواره رهاشدگی حاصل از ناپایداری روابط عاطفی دوران کودکی

محیط احساسی و عاطفی ناپایدار برای کودک نیز سبب ایجاد طرحواره رهاشدگی می‌شود. این نوع در مقابل نوع اول قرار دارد به این صورت که کودک نادیده گرفته شده و کسی به او اهمیتی نمی‌دهد.