دکتر اضطراب و استرس

اضطراب و استرس واکنشی طبیعی است که بدن در هنگام رخ دادن تغییرات نشان می دهد که منجر به واکنش های فیزیکی، عاطفی و فکری می شود. این واکنش‌ها تا جایی که به زندگی روزمره ما آسیب نرسانند، ضروری و مفید هستند. اما هنگامی که تبدیل به مشکلات مزمن شوند، نیاز به کمک دکتر اضطراب و استرس دارند. آموزش مدیریت اضطراب و استرس می تواند به شما کمک کند تا با تغییرات و موقعیت‌های اضطراب‌آور به شیوه‌ای سالم‌تر مقابله کنید.

چه زمانی باید به دکتر اضطراب و استرس مراجعه کرد؟

• زمانی که برای اولین‌بار دچار علائم اضطراب شدید می‌شوید یا علائم فعلی شما مدام بدتر می‌شوند.
• شما باید برای اضطراب، به ویژه علائم اختلال اضطراب فراگیر و اختلال پانیک یا تجربه حملات پانیک به دکتر اضطراب و استرس مراجعه کنید.
• اگر احساس می‌کنید که استرس و اضطراب زندگی شما را تحت تأثیر قرار داده و بر افکار، احساسات و اعمال شما تأثیر منفی می‌گذارد، باید برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.
• اگر افکار خودکشی دارید، حتما به پزشک یا روانپزشک خود مراجعه کنید.

دکتر اضطراب و استرس چه کسی است؟

برای درمان اضطراب و استرس می‌توان از متخصصان متفاوتی کمک گرفت. در نهایت درمان اضطراب و استرس مزمن با روانپزشک است. اما مسیرهای متفاوتی برای درمان آنها وجود دارد:

۱. پزشک عمومی

اگر شاهد علائم فیزیکی اضطراب و استرس هستید، می‌توانید ابتدا به پزشک عمومی مراجعه کنید. اگرچه پزشک عمومی تخصصی در اختلالات روانپزشکی ندارد، اما می‌تواند در تشخیص اضطراب و استرس به شما کمک کند. اضطراب شایع است و پزشکان به طور کلی می دانند که چگونه درمان را شروع کنند.

۲. روان‌درمانگر یا روانشناس

پزشکان، روان‌درمانگر یا مشاور نیستند و به علائم فیزیکی و جنبه‌های پزشکی اضطراب توجه می‌کنند. اگر علايم ذهنی و عاطفی اضطراب و استرس در شما شدیدتر است، می‌توانید ابتدا به یک روانشناس یا روان‌درمانگر مراجعه کنید.

۳.روانپزشک

روانپزشکان در هر دو زمینه علائم فیزیکی و روانی اضطراب و استرس می‌توانند به شما کمک کرده و روش‌های درمانی را پیشنهاد دهند. از آنجا که روانپزشکان مجوز و تخصص تجویز دارو داشته و در زمینه روان نیز تحصیلات دارند، بهترین گزینه برای انتخاب دکتر اضطراب و استرس هستند. هرچند شما به هر سه دسته از متخصصان مراجعه کنید، در صورت نیاز شما را به دیگری ارجاع خواهند داد.

اضطراب و استرس

برای آنکه بدانیم آیا به دکتر اضطراب و استرس نیاز داریم یا خیر، ابتدا بهتر است با این دو مسئله آشنا شویم، علائم آنها را بدانیم و بیاموزیم که چه زمانی باید برای درمان کمک بگیریم. در ادامه به تعریف استرس و اضطراب می‌پردازیم:

استرس چیست؟

استرس یک واکنش طبیعی انسان است که برای همه اتفاق می افتد. در واقع بدن انسان طوری طراحی شده است که استرس را تجربه کرده و به آن واکنش نشان دهد. پاسخ های استرس به بدن شما کمک می کند تا با موقعیت های جدید سازگار شود. استرس می تواند مثبت باشد، ما را هوشیار، با انگیزه و آماده برای اجتناب از خطر نگه دارد. اما استرس زمانی مشکل ساز می‌شود که عوامل استرس زا بدون تسکین یا دوره های آرامش ادامه پیدا کنند.

علائم استرس چیست؟

علائم فیزیکی استرس عبارتند از:

• درد قفسه سینه یا احساس تپش قلب
• خستگی یا مشکل در خواب
• سردرد، سرگیجه یا لرزش
• فشار خون بالا
• تنش عضلانی
• مشکلات معده یا گوارشی
• مشکل در رابطه جنسی
• سیستم ایمنی ضعیف

علائم عاطفی و ذهنی استرس عبارتند از:

• اضطراب یا تحریک پذیری
• افسردگی
• حملات پانیک
• غمگینی

بعضی از افراد مبتلا به استرس مزمن سعی می کنند آن را با رفتارهای ناسالم مدیریت کنند، از جمله:

• نوشیدن الکل زیاد
• قمار
• پرخوری یا ایجاد اختلال در خوردن
• مشارکت اجباری در رابطه جنسی، خرید یا اینترنت
• سیگار کشیدن
• استفاده از مواد مخدر

در چنین مواردی مراجعه به دکتر اضطراب و استرس تنها راهی است که می‌تواند به این افراد کمک کند.

استرس چگونه تشخیص داده می شود؟

دکتر اضطراب و استرس ابتدا ممکن است از پرسشنامه‌ها برای درک استرس شما و تاثیر آن بر زندگیتان استفاده کند. اگر استرس مزمن دارید، پزشک شما می تواند علائم ناشی از استرس را ارزیابی کند. برای مثال فشار خون بالا قابل تشخیص و درمان است.

اضطراب چیست؟

اضطراب یک احساس طبیعی و اغلب سالم است. با این حال، زمانی که فردی به طور مرتب سطوح نامتناسبی از اضطراب را احساس می کند، ممکن است به یک اختلال پزشکی دچار شده باشد و نیاز به دکتر اضطراب و استرس داشته باشد. اختلالات اضطرابی دسته‌ای از مشکلات سلامت روان را تشکیل می دهند که منجر به عصبی بودن بیش از حد، ترس، دلهره و نگرانی می شوند.

این اختلالات نحوه پردازش احساسات و رفتار فرد را تغییر می دهد و همچنین باعث ایجاد علائم فیزیکی نیز می‌شوند. اضطراب خفیف ممکن است مبهم و ناراحت کننده باشد، در حالی که نوع شدید آن ممکن است به طور جدی بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد و نیاز به درمان اضطراب داشته باشد.

علائم اضطراب چیست؟

علائم اختلال اضطراب فراگیر (GAD) اغلب شامل موارد زیر است:

• بی قراری
• احساس نگرانی غیرقابل کنترل
• افزایش تحریک پذیری
• مشکلات تمرکز
• اختلالات خواب، مانند مشکلات در به خواب رفتن

در حالی که ممکن است این علائم در زندگی روزمره طبیعی باشد، افراد مبتلا به GAD آنها را تا سطوح پایدار یا شدید تجربه خواهند کرد و به کمک دکتر اضطراب و استرس نیاز دارند.

انواع اضطراب

برای درک تفاوت استرس و اضطراب و کمک گرفتن از دکتر اضطراب و استرس بهتر است با انواع اضطراب آشنا شویم.

۱.اختلال اضطراب فراگیر

این نوع اضطراب یک اختلال مزمن است که شامل اضطراب مفرط و طولانی مدت و نگرانی در مورد رویدادها، اشیاء و موقعیت‌های زندگی است. افراد مبتلا به این اختلال همیشه قادر به شناسایی علت اضطراب خود نیستند.

۲. اختلال هراس

حملات کوتاه یا ناگهانی وحشت و دلهره شدید مشخصه اختلال هراس است. این حملات می تواند منجر به لرزش، گیجی، سرگیجه، حالت تهوع و مشکلات تنفسی شود. اختلالات هراس معمولاً پس از تجربه های ترسناک یا استرس طولانی مدت رخ می دهد، اما ممکن است بدون محرک نیز رخ دهد.

۳. فوبیای خاص

فوبیا یک ترس غیرمنطقی و اجتناب از یک شی یا موقعیت خاص است. فوبیا مانند سایر اختلالات اضطرابی نیست، زیرا به علت خاصی مربوط می شوند. یک فرد مبتلا به فوبیا ممکن است ترس را غیرمنطقی یا افراطی تشخیص دهد، اما قادر به کنترل احساسات خود نیست و به کمک دکتر اضطراب و استرس نیاز دارد.

۴.آگورافوبیا

ترس و اجتناب از مکان‌ها، رویدادها یا موقعیت‌هایی است که ممکن است فرار از آن‌ها مشکل باشد یا در صورت گیر افتادن فرد کمکی در دسترس نباشد. فرد مبتلا به آگورافوبیا ممکن است ترس از ترک خانه یا استفاده از آسانسور و وسایل نقلیه عمومی داشته باشد.

۵. لالی انتخابی

نوعی از اضطراب است که برخی از کودکان تجربه می‌کنند و در آن نمی‌توانند در مکان‌ها یا زمینه‌های خاصی مانند مدرسه صحبت کنند، حتی اگر مهارت‌های ارتباط کلامی عالی در اطراف افراد آشنا داشته باشند.

۶. اختلال اضطراب اجتماعی یا فوبیای اجتماعی

فوبیای اجتماعی ترس از قضاوت منفی دیگران در موقعیت های اجتماعی است. اختلال اضطراب اجتماعی شامل طیفی از احساسات، مانند ترس از صحنه، ترس از صمیمیت، و اضطراب در مورد تحقیر و طرد شدن است.

۷. اختلال اضطراب جدایی

سطوح بالای اضطراب پس از جدایی از یک فرد یا مکان که احساس امنیت ایجاد می‌کند، مشخصه اختلال اضطراب جدایی است. جدایی ممکن است گاهی منجر به علائم هراس شود که به کمک دکتر اضطراب و استرس نیاز دارد.

راهکارهای مدیریت اضطراب و استرس

در برخی موارد، افراد می توانند استرس و اختلالات اضطرابی ضعیف را مدیریت کنند. با این حال، این روش‌ها ممکن است برای اختلالات اضطرابی شدید یا طولانی مدت موثر نباشند و حتما به کمک دکتر اضطراب و استرس نیاز داشته باشند.

برخی از روش‌های مدیریت اضطراب و استرس عبارتند از:

• تهیه فهرست برای مدیریت اضطراب و استرس

فهرستی از موقعیت‌ها و موارد نگران‌کننده تهیه کنید. آنها را بررسی کنید و برای هر کدام راه‌حلی تعیین کنید تا هنگام استرس و اضطراب از آنها کمک بگیرید.

• تکنیک های آرامش

فعالیت‌های ساده‌ای هستند که می توانند به تسکین علائم ذهنی و جسمی اضطراب کمک کنند. این تکنیک ها شامل مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق، حمام طولانی، استراحت در تاریکی و یوگاست.

• تمرین‌هایی برای جایگزینی افکار منفی با افکار مثبت

فهرستی از افکار منفی که ممکن است در اثر اضطراب و استرس دارید، تهیه کنید و فهرست دیگری را در کنار آن بنویسید که حاوی افکار مثبت و قابل باور است تا جایگزین منفی‌ها کنید. ایجاد یک تصویر ذهنی از رویارویی موفقیت‌آمیز و غلبه بر یک ترس خاص نیز می‌تواند مزایایی به همراه داشته باشد.

• شبکه پشتیبانی

با افراد آشنا که حامی شما هستند، مانند یکی از اعضای خانواده یا دوست در مورد نگرانی‌های خود صحبت کنید. اگر چنین فرد مورد اعتمادی ندارید، از یک دکتر اضطراب و استرس کمک بگیرید.

• ورزش

فعالیت بدنی می‌تواند تصویر شما را خودتان بهبود بخشد و مواد شیمیایی‌ای در مغز آزاد کند که باعث ایجاد احساسات مثبت می شود.