درمان بیوفیدبک

انواع درمان بیوفیدبک

برای درمان اختلالات و همچنین بهبود سلامت روان، روش های درمانی بسیاری وجود دارد؛ اعم از: مراجعه به روانپزشک و استفاده دارو، مراجعه به روانشناس و بهره مندی از جلسات روانکاوی و … اما ما در این جا می خواهیم روشی را به شما معرفی کنیم که بدون عوارض بوده و مدت زمان درمان را کوتاه تر کرده است. این روش یک تکنولوژی جدید است که به کمک آن می توانیم تقریبا بخشی از علائم غیر ارادی را تحت کنترل خود قرار دهیم. این تکنولوژی بیوفیدبک نام دارد و اکثر مواقع از آن استفاده می شود. در ادامه انواع درمان بیوفیدبک و مزایای آن را بررسی می کنیم.

نحوه عملکرد بیوفیدبک

همانطور که در ابتدا گفتیم، امروزه درمان بیوفیدبک بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع درمان بیوفیدبک برای بهبود فلج مغزی و علائم غیر ارادی بدن است و استرس را از ما دور می کند. این روش درمان یک درمان غیر تهاجمی است و از ابزارهای الکترونیکی استفاده می کند تا در مورد اعصاب و عملکرد عضلات اطلاعاتی را به دست آورد و آن ها را به بیمار نمایش دهد. دستگاه بیوفیدبک دستگاهی است که سیگنال های بدن را دریافت می کند و نتیجه عملکرد آن را طوری که برای ما قابل فهم باشد به ما بر می گرداند که بتوانیم به راحتی آن ها را کنترل کنیم. در واقع این دستگاه برای مدتی کوتاه مورد استفاده قرار می گیرد و بعد از چندین بار استفاده، ما می توانیم به خوبی خود را کنترل کنیم و می دانیم که در مواقع خطر چگونه آن را رفع کنیم.

انواع درمان بیوفیدبک

درمان بیوفیدبک برای هر فردی متفاوت است و روش های مختلفی دارد. انواع درمان بیوفیدبک عبارتند از:

1.بیوفیدبک تنفسی

در این نوع درمان بیوفیدبک ، دستگاه در اطراف سینه قرار می گیرد و سنسورهای دستگاه سرعت تنفس را کنترل می کند و نحوه عملکرد آن را در صفحه نمایشی که به دستگاه متصل است، نمایش می دهد. هم چنین درمانگر در این وضعیت نحوه صحیح تنفس را به بیمار یاد می دهد.

2. درمان بیوفیدبک برای تنظیم ضربان قلب

در این نوع از درمان بیوفیدبک نظم ضربان قلب مدنظر است. سنسورها در اطراف قلب قرار می گیرند و ضربان قلب فرد را در صفحه نماش نشان می دهند و اگر ضربان قلب نامنظم باشد، نشان از بیماری هایی مانند آسم است. درمانگر راه های حل این بیماری ها را به بیمار یاد می دهد تا تنظیم ضربان قلب بهتر انجام گیرد.

3. روش درمان پاسخ برقی پوست

این روش درمان بیوفیدبک برای افرادی مناسب است که مدام دچار تعریق می شوند؛ به همین خاطر دستگاه را به سطح پوست نزدیک کرده و میزان این تعریق را اندازه می گیرند. هنگامی که فرد دچار هیجان می شود، این تغییرات نیز نوسان پیدا می کنند. در نتیجه تصمیم گیری درمانگر برای درمان بیمار دقیق تر و بهتر صورت می گیرد.

4. روش درمان فشار خون

در این روش درمان بیوفیدبک ، با اتصال دستگاه به بازوی فرد فشار خون او روی مانیتور نمایان می شود. این روش به فرد کمک می کند تا طی تمرین هایی مانند ریلکسیشن، فشار خون خود را به حالت طبیعی باز گرداند.

5. روش درمان دمای پوست

شاید تا به حال برای شما هم اتفاق افتاده باشد که به هنگام استرس بدنتان دچار سردی شده باشد. اما نگران نباشید، با چند روش ساده می توانید این مشکل را حل کنید.

6. روش درمان بیوفیدبک امواج مغزی

این روش درمان را نوروفیدبک می گویند. در این روش امواج مغزی فرد کنترل می شوند؛ به صورتی که الکترودهای دستگاه بر روی سر گذاشته می شوند و علائمی مثل هشیاری و ریلکس بودن را بررسی می کند. در صورت اختلال و عدم نظم در آن، طبق روش هایی که درمانگر به ما توصیه می کند، نظم را به مغز باز می گردانیم. این روش درمان برای بزرگسالان و کودکان به کار گرفته می شود، اما ممکن است عوارض زیر را برای کودکان به دنبال داشته باشد:

1. کودکان مانند بزرگسالان صبر ندارند و این روش ممکن است موجب بی حوصلگی کودک شود.
2. اگر درمانگر مهارت لازم را نداشته باشد این روش درمان اثربخش نیست.
3. مدت زمان درمان معمولا بین 60-30 دقیقه است و این زمان کودک را دچار خستگی می کند.
4. برای کودکان زیر 4 سال توصیه نمی شود؛ زیرا برای آن ها غیر قابل تحمل است.
5. برای سنین بین 45-4 سال به کار می رود؛ زیرا بالای 45 سال ممکن است نتواند روش استفاده از این نوع درمان را به خوبی یاد بگیرد.

کاربردهای درمان بیوفیدبک

این نوع درمان در بسیاری از موارد بالا کاربرد دارد و در مواقعی که درمان با دارو روی فرد اثری نداشته است، توصیه می شود؛ از جمله:

1. برای درمان دردهای عضلانی
2. کنترل شب ادراری و یبوست
3. استرس و تعریق فراوان
4. درمان سردردهای مداوم
5. تنظیم فشار خون
6. در آموزش های آکادمیک نیز موثر است و یادگیری دانش آموز را بالا می برد.
7. بالابردن تمرکز فرد
8. به هنگام آسیب های جسمی طول درمان را کوتاه تر می کند.
9. درمان اختلالات روانی مانند: افسردگی وسواس و اضطراب و … .
10. کنترل بیماری های عصبی مانند عصبانیت و تیک عصبی

کاربرد درمان بیوفیدبک در ورزش

این روش برای ورزشکاران بسیار مناسب است؛ زیرا ورزشکاران می خواهند در بازه کوتاهی تا زمان مسابقات، بهترین عملکرد را داشته باشند. پس این روش را به کار می گیرند تا آمادگی جسمانی خود را قبل از مسابقه کنترل کنند. مثلا ورزشکارانی که به تمرکز بیشتری نیاز دارند، روی تمرکز خود کار می کنند و اضطراب خود را مهار می کنند.

نحوه عملکرد درمان بیوفیدبک

ابتدا باید مشکل فرد مشخص شود و بعد با استفاده از یکی از روش های درمان بیوفیدبک درمان را روی فرد شروع کنیم. درمان به این صورت است که الکترودهای دستگاه در قسمت مربوطه متصل می شوند و ضربان قلب یا عملکرد مغز را به وسیله ی سیگنالی که از الکترود فرستاده می شود، در دستگاه ثبت می کند. اما این سیگنال ها قابل فهم برای فرد نیستند و باید دستگاه آن را طوری ترجمه کند که ما عملکرد را متوجه شویم. دستگاه نتیجه را به صورت فیلم برای ما پخش می کند.

مزایای روش درمان با بیوفیدبک

1. معمولا روش های درمان متفاوتی وجود دارد. اما مزیت روش درمان بیوفیدبک تراپی این است که خود بیمار در درمانش نقش اصلی را دارد.
2. مدت زمان درمان در هر جلسه بین 60-30 دقیقه است و فرد را اذیت نمی کند.
3. مدت درمان معمولا بین 6-4 جلسه است و فرد در این مدت بهبود می یابد.
4. استفاده از روش های دیگر از جمله دارو درمانی ممکن است عوارضی داشته باشند؛ اما روش درمان بیوفیدبک عوارضی ندارد.
5. استرس به آسانی مهار می شود.
6. باعث می شود بیمار عملکرد سیستم بدن خود را به راحتی درک کند.
7. این روش علاوه بر این که یک روش درمان است، نوعی آموزش است که فرد به کمک آن می تواند کنترل بدن را به دست گیرد.
8. برای افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند نیز روشی کاربردی است.
9. برخی افراد نمی توانند دارو مصرف کنند مانند خانم های باردار؛ این روش بسیار مناسب این افراد است زیرا به آن ها آسیب وارد نمی کند.
10. باعث تقویت رفتارهای فردی می شود.
11. تعداد جلسات سه روز در هفته است که باعث می شود فرد بیشتر به آموزش توجه کند و برای بهبود خود تلاش لازم را انجام دهد.
12. هم جسم و هم روان فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و اگر دوره درمان کامل شود، حالت ریلکسیشن را برای همیشه به فرد القا می کند.
13. موجب افزایش تمرکز فرد می شود و انرژی منفی را از او دور می کند.

نتیجه گیری