خانواده درمانی

خانواده درمانی :

خانواده درمانی روشی برای رشد یا حفظ یک خانواده سالم و کارآمد است .

مشاوره خانواده چیست؟

خانواده درمانی یا مشاوره خانواده نوعی از درمان است که برای رسیدگی به موضوعات خاص تأثیر بر سلامت و عملکرد خانواده طراحی شده است .  این درمان می تواند برای کمک به خانواده در یک دوره دشوار ، یک انتقال بزرگ یا مشکلات بهداشت روانی یا رفتاری در اعضای خانواده استفاده شود .

خانواده درمانی مشکلات افراد را در مقیاسی بزرگتر مشاهده می کند . فرض این نوع درمان این است که بدون درک پویا و سازنده ی اعضای خانواده نسبت به یکدیگر ،  نمی توان مشکلات را با موفقیت برطرف کرد .

خانواده درمانی یک شاخه مهم از مشاوره است. هدف از خانواده درمانی بررسی مشکلات خانواده و ریشه یابی مشکلات خانواده است. مشاوره خانواده می تواند به افرادی که دوران های سختی مانند مهاجرت، از دست دادن یکی از عزیزان یا رفتارهای ناهنجار یکی از اعضای خانواده را تجربه می کنند، کمک کند.

مشکلات احساسی و رفتاری کودکان شایع ترین علت مراجعه خانواده ها به مشاور و روانشناس است . صحبت کردن با کودک و متوجه شدن مشکل آن ها سخت تر از بزرگسالان است. البته باید بدانید که ظاهر موجه کودکان نشان از سلامت کامل آن ها نیست.

این امکان وجود دارد که تعدادی از کودکان با مشکلات روحی و روانی دست و پنجه نرم کنند اما ظاهر مناسبی داشته باشند. در واقع هدف از این نوع مشاوره متوجه شدن این مشکلات پنهان و تلاش برای رفع کردن آن هاست. (?What Is Family Therapy)

جلسات خانواده درمانی چگونه است؟

هدف از خانواده درمانی حل کردن مشکلات بین اعضای خانواده است. بنابراین مشاور خانواده معمولا تعدادی از اعضای خانواده را برای جلسات دور هم جمع می کند . البته ممکن است که یکی از افراد خانواده به تنهایی دعوت شود که این موضوع به مشاور بستگی دارد.

جلسات معمولا بین پنجاه دقیقه تا یک ساعت طول می کشد. با توجه به این که هدف از خانواده درمانی حل مشکلات بین اعضا است ، تعداد جلسات بنا بر تشخیص مشاور خانواده تعیین می شود. اما معمولا یک خانواده درمانی استراتژیک ، در حدود دوازده جلسه است . در طی این دوزاده جلسه مشاور خانواده ممکن است افراد مختلف را دعوت کند و با آن ها صحبت کند.

برای متوجه شدن نقش مشاور خانواده پیشنهاد می کنم مقاله مشاوره خانواده در منزل را حتما مطالعه کنید.

چه انتظاری از خانواده درمانی داشته باشیم ؟

پیش از وارد شدن به جلسات و شروع دوره باید مشکلات تان را بشناسید. هدف از خانواده درمانی پیدا کردن مناسب ترین راه برای بهبود روابط خانوادگی است . یک خانواده درمانی استراتژیک می تواند کارهای زیر را برای شما انجام دهد:

1- محک زدن خانواده در خانواده درمانی .

یکی از کارهایی که مشاور خانواده انجام می دهد این است که تست های مختلفی از اعضای خانواده می گیرد. این تست ها که براساس استانداردهای روانشناسی صورت می گیرد ، نتایج بسیار خوبی به روانشناس می دهد. در ادامه روانشناس نتایج به دست آمده از این تست ها را بررسی می کند. این نتایج به او کمک می کند تا مشکلات مختلف خانواده را متوجه شود که همین موضوع ، هدف از خانواده درمانی است.

2- به دست آوردن اطلاعات کافی در خانواده درمانی.

یک خانواده درمانی استراتژیک به شما دید کامل و مناسبی از اعضای خانواده می دهد. در طول این جلسات با نقش افراد مختلف خانواده بهتر آشنا می شوید. هدف از خانواده درمانی این است که بتوانید نقش هایتان را به خوبی متوجه شوید. با صحبت های روانشناس الگوی رفتاری هر فرد مشخص می شود. با مشخص شدن الگوی رفتاری ، موانع و مشکلاتی که امکان دارد هر فردی تجربه کند روشن می شود.

3- شناخت بهتر خانواده .

جلسات خانواده درمانی به همه افراد خانواده کمک می کند تا نقاط ضعف و قوت خودشان را بشناسند. با شناختن نقاط ضعف و قوت می توانند رفتارشان را بهتر کنند و ضعف هایشان را بپوشانند. هم چنین اگر نقاط قوتی در رفتارشان دیده می شود ، سعی کنند آن را تقویت کنند تا وضعیت بهبود یابد.

جمع بندی هدف از خانواده درمانی چیست؟

با یک دید کلی ، هدف از خانواده درمانی این است که اعضای خانواده بتوانند با یکدیگر رابطه بهتری برقرار کنند. خانواده درمانی استراتژیک از فروپاشی خانواده جلوگیری می کند. افراد خانواده با راهنمایی هایی که از مشاور دریافت می کنند ، با موضوعات روحی و روانی که برایشان آزار دهنده بوده است کنار می آیند و شرایط بهتری را رقم می زنند.

در ادامه به بررسی مواردی می پردازیم که مشاوره ی درمانی خانواده به حل مشکلات آن ها بسیار کمک می کند:

1- کنار آمدن با اختلالات روانی در خانواده درمانی .

ممکن است یکی از اعضای خانواده با مشکلاتی مثل افسردگی یا جنون دوره ای مواجه باشد. در چنین موردی هدف از خانواده درمانی ، آماده کردن اعضای خانواده برای مقابله با مشکل است. اعضای خانواده با عوارض احتمالی مشکل و یا داروهایی که بیمار مصرف می کند آشنا می شوند و یاد می گیرند که بهترین شیوه برای رفتار با بیمار چگونه است. در طول این جلسات مشاور خانواده علائم مختلف بیماری را برای شما توضیح می دهد و به شما می آموزد که در شرایط مختلف و حالات مختلف بیماری چگونه با بیمار برخورد کنید.

یکی از اختلالات روانی شایع شیدایی است. پیشنهاد می کنم حتما مقاله درمان اختلال شیدایی را مطالعه کنید تا با این اختلال آشنا شوید.

2- کنار آمدن با ناپدری یا نامادری.

اگر یکی از والدین کودک دوباره ازدواج کند و فردی به عنوان ناپدری یا نامادری وارد زندگی این خانواده بشود ممکن است کودک یا نوجوانی که در این خانه زندگی می کند ، نتواند با این موضوع کنار بیاید. جلسات خانواده درمانی خانواده با حضور همه اعضای خانواده تشکیل می شود و مشاور به والدین و کودک کمک می کند روحیات همدیگر را بهتر از قبل بشناسند.

3- نزدیک تر شدن اعضا.

اعضای خانواده ممکن است به دلایل مختلف از همدیگر فاصله گرفته باشند. درک نکردن یا این که فرد احساس می کند از طرف بقیه درک نمی شود از موضوعات مهمی است که بین اعضای خانواده فاصله می اندازد. در این شرایط خانواده درمانی کمک می کند تا اعضای خانواده بتوانند مشکلاتی که با یکدیگر دارند را مطرح کنند و با پیدا کردن راه حل های منطقی با این موضوع کنار بیایند.

4- اعتیاد.

یکی از مسائل مهمی که بین اعضای خانواده اختلاف ایجاد می کند و باعث می شود از همدیگر فاصله بگیرند اعتیاد یکی از اعضای خانواده است. ممکن است یکی از والدین اعتیاد داشته باشد. در چنین شرایطی مشاور خانواده یا او صحبت می کند و در حضور بقیه اعضای خانواده مشکلات و عوارضی که اعتیاد در پی دارد شناخته می شود.

از طرف دیگر ممکن است یکی از فرزندان خانواده درگیر مسئله اعتیاد شده باشد. در چنین شرایطی نگرانی زیادی برای پدر و مادر او ایجاد می شود. مشاور در جلسه ای صمیمانه دلایل فرزند خانواده را می شنود و به بقیه اعضا مطرح می کند تا با برطرف شدن مشکل رابطه خانواده به حالت عادی برگردد. در واقع هدف از خانواده درمانی برگشتن روابط خانوادگی به حالت قبل است.

نتیجه گیری خانواده درمانی:

منابع خانواده درمانی:

positivepsychology.com

www.mayoclinic.or

خانواده درمانی چه می کند ؟

خانواده درمانی می تواند از تکنیک ها و تمرین های مربوط به شناخت درمانی ، رفتار درمانی ، درمانی بین فردی یا سایر انواع درمان های فردی استفاده کند .  مانند سایر روش های درمانی ، تکنیک های به کار گرفته شده به مشکلات خاصی که افراد خانواده با آن ها درگیر هستند ، بستگی دارد.   مشکلات رفتاری یا عاطفی در کودکان دلایل متداول برای مراجعه به یک درمانگر خانواده است .

لازم به ذکر است که در خانواده درمانی یا مشاوره ، اصطلاح خانواده به معنای خویشاوندان خونی نیست .  در این زمینه ، ” خانواده ” هرکسی است که “نقش حمایتی طولانی مدت در زندگی فرد داشته باشد ، که ممکن است به معنای روابط خونی یا اعضای تنی خانواده نباشد .”

متداول ترین انواع خانواده درمانی :

۱. بوونین : این شکل از خانواده درمانی برای موقعیت هایی مناسب است که در آن افراد نمی توانند یا نمی خواهند اعضای دیگر خانواده را در معالجه دخیل کنند . بوون تراپی بر اساس دو مفهوم اصلی ساخته شده است .

۲. ساختاری : ساختاری درمانی بر تنظیم و تقویت سیستم خانواده متمرکز است تا اطمینان حاصل شود که والدین در کنترل خود هستند و هم کودکان و هم بزرگسالان در روابط خانوادگی مرزهای مناسبی را رعایت می کنند .

۳. سیستماتیک :  مدل سیستماتیک به نوعی از خانواده درمانی گفته می شود که در ارتباطات ناخودآگاه و معنائی رفتارهای اعضای خانواده متمرکز است .  درمانگر در این نوع درمان بی طرف و از راه دور است ، به اعضای خانواده اجازه می دهد تا به عنوان یک خانواده در مسائل و مشکلات خود عمیق تر فرو روند و مهارت حل ان ها را بیاموزند .

۴. استراتژیک:  این شکل از خانواده درمانی ، مختصر و مستقیم تر از سایرین است ، که در آن درمانگر کارهای خانه را به خانواده اختصاص می دهد.  این کار در خانه برای تغییر نحوه تعامل اعضای خانواده با ارزیابی و تنظیم نحوه برقراری ارتباط و تصمیم گیری خانواده است . درمانگر در این نوع درمان جایگاه قدرت را در دست می گیرد . این امر به سایر اعضای خانواده که معمولاً ممکن است به اندازه لازم برای برقراری ارتباط موثرتر قدرت نداشته باشند ،‌ کمک می کند .

مشاور خانواده چه کسی است ؟

با توجه به انواع متدهای موجود در خانواده درمانی ، ممکن است هر کدام از مشاوران خانواده در زمینه ای خاص ، تخصص حرفه ای تری داشته باشند . اگرچه درمانگران ممکن است روش های مختلفی داشته باشند و تکنیک های درمانی متفاوت ، اما همه آن ها باید در زمینه های زیر تخصص داشته باشند :

1. مشکلات رفتاری کودک و نوجوان ؛
2.  غصه خوردن ؛
3.  افسردگی و اضطراب ؛
4.  مسائل LGBTQ؛
5.  خشونت خانگی ؛
6.  ناباروری ؛
7.  درگیری های زناشویی ؛
8.  سوء مصرف مواد ؛

مشاور خانواده چه کمکی به ما می کند؟

مشاور خانواده فردی با تحصیلات روانشناسی یا رشته های مرتبط علوم تربیتی است. این مشاور خانواده در طول جلسات و به وسیله صحبت هایی که می کند ، مشکلات را متوجه می شود. مشاور خانواده در واقع با انجام تست های مختلف و صحبت های علمی ، به بهبود سلامت روان که هدف از خانواده درمانی است ، کمک می کند.

در تعداد دیگری از خانواده ها اتفاق می افتد که فرزندان یا سایر اعضای خانواده نمی توانند مشکلات شان را با دیگران در میان بگذارند. در چنین شرایطی نقش مشاور خوب مشخص می شود . مشاور قابل اعتماد شما، ارتباط مناسبی با کودک برقرار می کند و متوجه مشکلات و گرفتاری های روانی او می شود.

به همین دلیل است که هنگامی که احساس می کند وضعیت روحی فرزندتان مثل گذشته نیست ، بهتر است به یک مشاور باتجربه مراجعه کنید. این راه به ظاهر ساده از آسیب های بزرگی که ممکن است در آینده اتفاق بیفتد جلوگیری می کند.

برای درمان و سایر مسائل خانوادگی ، درمانگران باید :

1.  نحوه تعامل مردم در واحدها را مشاهده کنند .
2.  ارزیابی و حل مشکلات رابطه ؛
3.  تشخیص و درمان اختلالات روانشناختی در یک زمینه خانوادگی ؛
4.  راهنمایی خانواده برای روبرویی با مسائل انتقالی مانند مرگ یا طلاق ؛
5.  الگوهای رابطه ای یا رفتاری مسئله دار را تشخیص دهد ؛
6.  به جایگزین کردن رفتارهای ناکارآمد با گزینه های سالم کمک کند .

برای به دست آوردن مهارت های لازم برای انجام این کارها ، یک مشاور خانواده درمانی معمولاً مدرک لیسانس مشاوره ، روانشناسی ، جامعه شناسی یا مددکاری اجتماعی را کسب می کند و به دنبال آن یک مدرک کارشناسی ارشد در مشاوره یا ازدواج و خانواده درمانی می گیرد.  در مرحله بعد ، به احتمال زیاد ، درمانگر پس از فارغ التحصیلی باید دو سال کار نظارت شده را انجام دهد ، درمجموع 2000 تا 4000 ساعت تجربه بالینی .

این آموزش ، درمانگران را برای راهنمایی با طیف گسترده ای از مشکلات آماده می کند ، از جمله :

1.  درگیری های شخصی در درون زوجین یا خانواده .
2.  بیماری غیر منتظره ، مرگ یا بیکاری .
3.  توسعه یا حفظ یک رابطه عاشقانه سالم در هر مرحله .
4.  مشکلات رفتاری در کودکان ؛
5.  طلاق یا جدایی ؛
6.  سوء مصرف مواد یا اعتیاد ؛
7.  مشکلات بهداشت روانی مانند افسردگی ؛

هدف خانواده درمانی چیست؟

به طور خلاصه ، هدف از خانواده درمانی این است که با هم کار کنیم تا مشکلات روحی ، عاطفی و روانی که خانواده شما را از هم جدا می کند ، بهبود پیدا کند . برای هدایت خانواده به سمت زندگی سالم ، خانواده درمانی سعی در کمک به افراد در بهبود ارتباطات ، حل مشکلات خانوادگی ، درک و رسیدگی به موقعیت های خانوادگی و ایجاد یک محیط خانه با عملکرد بهتر دارد .

اهداف خانواده درمانی به مشکلات موجود در مشتری بستگی دارد .  به عنوان مثال ، اهداف ممکن است بر اساس سناریوهای زیر متفاوت باشند :

1. یکی از اعضای خانواده از اسکیزوفرنی یا اختلال روانی شدیدی رنج می برد :  هدف این است که به سایر اعضای خانواده کمک کند تا این اختلال را درک کنند و با تغییرات روانی که ممکن است بیمار متحمل شود ، سازگار شوند .
2. مشکلات ناشی از مرزهای بین نسل :  هدف بهبود ارتباطات و کمک به اعضای خانواده برای تعیین مرزهای سالم است.
3.  خانواده هایی که از هنجارهای اجتماعی منحرف می شوند (والدین مجرد ، زوج های همجنسگرا که فرزندان خود را پرورش می دهند ، و غیره) :  اهداف در اینجا همیشه برطرف کردن مشکلات داخلی خاص نیست ، اما ممکن است به اعضای خانواده در مقابله با عوامل بیرونی مانند نگرش های اجتماعی کمک کنند .
4.  اعضای خانواده که از پیش زمینه های ترکیب نژادی ، فرهنگی و مذهبی سرچشمه می گیرند :  هدف این است که به اعضای خانواده کمک کند تا درک خود را از یکدیگر بیشتر کنند و روابط سالم ایجاد کنند .
5.  یکی از اعضای خانواده مورد ضرب وشتم قرار می گیرد یا  هنگامی که یکی از اعضای خانواده در تلاش است با احساس ناامیدی روبرو شود یا از سایر اعضای خانواده حمایت محدودی کسب کند : هدف از این کار تسهیل در افزایش همدلی و تفاهم برای فرد در درون خانواده است .
6.  به نظر می رسد مشکلات بیمار به طور غیرقابل توصیف با مشکلات سایر اعضای خانواده گره خورده است : در مواردی که مشکل یا مشکلات عمیقاً در مشکلات سایر اعضای خانواده ریشه دارد ، هدف از پرداختن به هر یک از موضوعات کمک کننده و یا کاهش دهنده اثرات این الگو است .

مزایای خانواده درمانی چیست؟

خانواده درمانی ، رویکرد جامع تری برای درمان مشکلات در خانواده است که در بسیاری از موارد بسیار مؤثر است .  در خانواده درمانی ، خانواده ها می توانند با راهنمایی یک متخصص بهداشت روان در یک محیط امن و کنترل شده بر روی مشکلات خود کار کنند .

فواید خانواده درمانی شامل موارد زیر است :

1.  درک بهتر از مرزهای سالم و الگوهای خانوادگی و پویایی ؛
2.  ارتباطات پیشرفته ؛
3.  حل مسئله بهبود یافته ؛
4.  همدلی عمیق تر ؛
5.  کاهش تضاد و مهارتهای مدیریت بهتر عصبانیت

به طور خاص ، خانواده درمانی می تواند روابط خانوادگی را از طریق :

1.  گرد هم آوردن خانواده پس از یک بحران ؛
2.  ایجاد صداقت بین اعضای خانواده ؛
3.  ایجاد اعتماد در اعضای خانواده ؛
4.  ایجاد یک محیط خانوادگی حامی ؛
5.  کاهش منابع تنش و استرس در خانواده ؛
6.  کمک به اعضای خانواده در بخشش یکدیگر ؛
7.  حل اختلاف برای اعضای خانواده ؛
8.  بازگرداندن اعضای خانواده ای که منزوی شده اند ؛

بهبود بخشد .
مشاور خانواده مهارت های مورد نیاز برای عملکرد سالم خانواده  از جمله ارتباطات ، حل و فصل تعارض و حل مسئله را افزایش می دهد . بهبود این مهارت ها همچنین باعث افزایش پتانسیل موفقیت در غلبه بر و رفع مشکلات خانوادگی می شود . در خانواده درمانی ، تمرکز بر تهیه وسایل مورد نیاز برای اعضای خانواده برای تسهیل بهبودی است . این چشم انداز به خانواده درمانی اجازه می دهد تا خانواده ها را به ریشه یابی مشکلات خود یاری رسانند و بهبودی را برای همه اعضای خانواده تسهیل می کند  .

خانواده درمانی مانند شاخه های دیگر روانشناسی و مشاوره، برای افزایش سلامت روانی افراد تلاش می کند. هدف از این نوع مشاوره ، شناخت و از بین بردن مشکلات اجتماعی و موارد دیگری است که ذهن افراد خانواده را درگیر می کند. در جلسات خانواده درمانی به افراد کمک می شود تا بتوانند به صورت منطقی با مشکلات مواجه شوند و بهترین تصمیم را بگیرند.