اختلال شخصیت ضد اجتماعی
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی 
نشانه های اختلال شخصیت ضد اجتماعی 
آشنایی با مرکز مشاوره ما 
سوالات متداول اختلال شخصیت ضد اجتماعی، که گاهی سایکوپاتی هم خوانده می‌شود، وضعیتی روانی است که در آن فرد هیچ اهمیتی به درست و غلط نمی‌دهد و احساسات و حقوق دیگران را نادیده می‌گیرد. افراد دارای اختلال ضد اجتماعی، نسبت به بقیه‌ی مردم احساس دشمنی یا بی‌تفاوتی سنگدلانه دارند یا با آنها خشن برخورد میکنند. در رفتار این‌گونه افراد هیچ احساس گناه یا ندامتی دیده نمیشود. مبتلایان به اختلال شخصیتی ضد اجتماعی اغلب از قانون سرپیچی میکنند و مجرم می‌شوند.
برخی علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی
چنین افرادی ممکن است دروغ بگویند، رفتاری خشن یا هیجان‌زده داشته باشند و یا دچار اعتیاد به الکل یا مواد مخدر شوند. این خصوصیات باعث می‌شوند که افراد مبتلا به این اختلال به طور معمول نتوانند از عهده‌ی مسئولیت‌های خانوادگی، کاری یا تحصیلی بربیایند. با درمان اختلال سایکوپث، برخی از افراد مبتلا به این مشکل روانی یاد می گیرند که روابط مثبت ایجاد کنند، بیشتر مسئول باشند و به مرزهای دیگران احترام بگذارند.
البته درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی مانند دیگر اختلالات شخصیت، با سختی و دشواری همراه است. بزرگترین مشکل هنگام درمان این افراد متقاعد کردن آن ها به لزوم درمان می‌باشد. اصلی‌ترین ویژگی این افراد، قانون گریزی، عدم باور به هنجارها، حقوق دیگران و نداشتن هیچ حس همدلی و همدردی است. متاسفانه به دلیل مشکلاتی که شخصیت سایکوپث برای جامعه و اطرافیان به وجود می‌آورد، امکان ایجاد ارتباط سالم را از بین می‌برد.
دستگیری‌ها و رفتن به زندان به طور مکرر خانواده و اطرافیان را به خسته می‌کند. درمان این اختلال چندمرحله ای و گسترده است. تجربه زندگی با افراد مبتلا به این اختلال مفهوم این گفته‌ها را برایتان ملموس‌تر خواهد کرد و شما را به جستجوی درمان وا می‌دارد.
زندگی با فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی
اگر پای صحبت افرادی که از نزدیک به عنوان همسر یا اعضا خانواده افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی نشسته باشید کاملا متوجه میزان خستگی و کلافگی‌شان از وضعیت زندگی شان خواهید شد. حقیقتا کسی در همان ابتدا یا در برخی موارد پس از سالها نیز ممکن است متوجه نشود که این رفتارها ناشی از یک اختلال شخصیتی است و به آن فرد برچسب هایی مانند نااهل و ناخلف و … بزند. در این صورت فقط به تنبیه و تحت فشار قرار دادن او خواهند پرداخت و اقدای در جهت درمان او انجام نخواهند داد.
اینکه بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال شخصیتی اقدامی در جهت درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی نکرده اند همچنین در صورت مطرح کردن موضوع مراجعه به درمانگر مقاومت میکنند بیشتر ناشی از این است که از وجود این بیماری اطلاعی ندارند. صادقانه باید بدانید که شما در زندگی با افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی با چالش های بسیاری رو به رو خواهید شد و اعمال و رفتار این فرد بسیار بیشیتر از یک اعضا خانواده و همسر در شرایط عادی شما را درگیر پیامدهای منفی خود خواهد کرد.
قرار نیست بترسید از این افراد اما باید این نکات را در نظر داشته باشید که شما با فردی معترض به قانون و درستی و نادرستی و عرف و از همه مه تر تا حدود زیادی فریبکار رو به رو هستید در نتیجه هر لحظه ممکن است عملی مجرمانه از او سر بزند و شما را به دردسر بیندازد.
تنها چیزی که در اینجا اهمیت دارد تشویش حمایت افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی برای مراجعه به درمانگر و پیگیری پروسه درمان است. مطمئن باشید این افراد بسیار بیشتر از شما از وضعیت خود رنج میبرند و اما چون بیشتر اعمال آنها ناخواسته است قادر به کنترل و درک دلایل پشت آنها نیستند. تحت فشار قرار دادن این افراد و یا تحقیرشان کمکی به آنها نخواهد کرد بلکه میل به فریب و دغل را در آنها بیشتر خواهد کرد.
چگونه تشخیص عوامل برای درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی صورت می گیرد؟
- ارزیابی روانشناختی از افکار، روابط، الگوهای رفتاری و سوابق خانوادگی
- ارزیابی سوابق فردی و پزشکی
- ارزیابی علائم فهرست‌شده در راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی (DSM-5)، که توسط انجمن روانشناسی آمریکا منتشر شده است.
اگرچه این اختلال معمولا پیش از ۱۸ سالگی تشخیص داده نمیشود، برخی از علائم و نشانههای آن ممکن است در دوران کودکی یا اوایل نوجوانی بروز کنند. معمولا میتوان شواهدی از علائم اختلال سلوک را پیش از ۱۵ سالگی تشخیص داد.
تشخیص زودهنگام این اختلال ممکن است در بهبود نتایج درمان در بلند‌مدت مفید باشد.
مهارت‌های مورد نیاز اعضای خانواده
افرادی که دچار اختلال شخصیت ضد اجتماعی هستند اغلب رفتار بدی دارند و اعضای خانواده را -بدون آنکه پشیمان شوند- «ذلّه» میکنند. اگر عزیزی دارید که به این نوع اختلال شخصیت مبتلاست، بسیار اهمیت دارد که خود شما هم تحت نظر باشید.اگر یکی از عزیزانتان دچار این اختلال است، توجه کنید که شما امنیت و سلامت خود را باید در اولویت قرار دهید.
کمک گرفتن از مشاوره ی فردی برای اعضاء خانواده این افراد کمک به مدیریت احساسات آنها می کند و به آنها تنظیم مرزهای مناسبشان با اعضای خانواده را آموزش می دهد.
اگر فکر می کنید ممکن است دچار این باشید یا یکی از نزدیکانتان مبتلا به این اختلال باشد، کوتاهی نکنید و در اولین فرصت ممکن با روانپزشک یا روانشناسان بالینی تماس بگیرید. آنها می توانند اطلاعاتی را ارائه دهند و با منابع مناسب به شما کمک کنند تا بر این چالش فائق آیید.
10 نمونه علائم و نشانه های اختلال شخصیت ضد اجتماعی
- بیتوجهی به درست و غلط
- دروغگویی مداوم یا فریب دیگران برای بهره‌کشی
- سنگدلی، بدبینی و بی‌احترامی نسبت به دیگران
- بازیچه قرار دادن دیگران با استفاده از جذابیت یا شوخ‌طبعی برای نفع یا لذت شخصی
- تکبر، احساس برتری و استبداد شدید
- مشکلات مکرر با قانون، از جمله رفتارهای مجرمانه
- نقض مکرر حقوق دیگران از طریق ارعاب و بی‌صداقتی
- تکانش‌گری یا ناتوانی در برنامه‌ریزی قبلی
- خصومت، تحریک‌پذیری قابل توجه، اضطراب، پرخاشگری یا خشونت
- فقدان همدردی نسبت به دیگران و عدم پشیمانی از آزار رساندن به سایرین
- خطرپذیری غیرضروری یا رفتارهای خطرناک بدون توجه به امنیت خود یا دیگران
- روابط ضعیف یا سوء‌ِاستفاده‌گرانه
- ناتوانی در درک عواقب منفی رفتار یا عبرت گرفتن از آنها
- مسئولیت‌ناپذیری مکرر یا ناتوانی از انجام کار یا وفا به تعهدات مالی
بزرگسالان مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی معمولا پیش از ۱۵ سالگی نشانه‌هایی از اختلال سلوک از خود نشان می‌دهند. علائم اختلال سلوک شامل مشکلات رفتاری جدی و دائمی مانند موارد زیر است:
پرخاشگری نسبت به مردم و حیوانات، تخریب اموال، فریبکاری، دزدی، نقض شدید قوانین
اگرچه تصور می‌شود که این اختلال حالتی مادام‌العمر باشد، برخی از نشانه‌ها (به خصوص رفتار مخرب و مجرمانه) ممکن است در طول زمان کمرنگ شوند. اما مشخص نیست که این اتفاق در نتیجه‌ی بالا رفتن سن رخ می‌دهد یا افزایش آگاهی نسبت به عواقب رفتار ضد اجتماعی.
علل به‌وجود آمدن اختلال شخصیت ضد اجتماعی
شخصیت ترکیبی منحصر به فرد از افکار، عواطف و رفتارهاست. روش افراد برای دیدن، درک و ارتباط با جهان خارج و همچنین نگرشی که نسبت به خود دارند به شخصیت آنان مربوط می‌شود. شخصیت افراد در دوران کودکی و از طریق تعامل تمایلات ذاتی و فاکتورهای محیطی شکل می‌گیرد.
علت دقیق اختلال شخصیت ضد اجتماعی معلوم نیست اما:
- ژن‌ها ممکن است فرد را مستعد ابتلا به این اختلال کرده باشند و موقعیت‌های زندگی نیز به شکل‌گیری آن کمک کنند.
- ممکن است در طول شکل‌گیری مغز، تغییراتی در عملکرد آن رخ داده باشد.
فاکتورهای ریسک
به نظر می‌رسد که برخی فاکتورهای خاص، ریسک ایجاد این اختلال را بالا میبرند. فاکتورهایی مانند:
- تشخیص اختلال سلوک در کودکی
- پیشینهی خانوادگی اتلا به این اختلال یا سایر اختلالات شخصیتی یا بیماریهای روانی
- قرار گرفتن در معرض کودکآزاری یا بیتوجهی در دوران کودکی
- زندگی خانوادگی بیثبات، خشونتبار یا از هم گسیخته در دوران کودکی
در این زمینه مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به اختلال شخصیتی ضد اجتماعی قرار دارند.
چه فاکتورهایی ریسک ابتلا به شخصیت ضد اجتماعی را افزایش می دهد؟
تشخیص اختلال سلوک در کودکی
پیشینهی خانوادگی اتلا به این اختلال یا سایر اختلالات شخصیتی یا بیماریهای روانی
قرار گرفتن در معرض کودکآزاری یا بیتوجهی در دوران کودکی
زندگی خانوادگی بیثبات، خشونتبار یا از هم گسیخته در دوران کودکی
آیا روشی برای جلوگیری از ابتلا به شخصیت ضد اجتماعی وجود دارد؟
هیچ روش مطمئنی برای جلوگیری از ایجاد اختلال شخصیتی ضد اجتماعی در افرادی که مستعد آن هستند وجود ندارد.
آیا تشخیص زود هنگام این اختلال ممکن است؟
اگرچه این اختلال معمولا پیش از ۱۸ سالگی تشخیص داده نمیشود، برخی از علائم و نشانههای آن ممکن است در دوران کودکی یا اوایل نوجوانی بروز کنند. معمولا میتوان شواهدی از علائم اختلال سلوک را پیش از ۱۵ سالگی تشخیص داد.
8 نمونه از مشکلات و عواقب ناشی از وجود اختلال شخصیت ضد اجتماعی
- آزار و اذیت یا بیتوجهی نسبت به همسر یا فرزند
- اعتیاد به الکل یا مواد مخدر
- زندانی شدن
- رفتارهای مربوط به خودکشی یا دیگرکشی
- ابتلا به سایر اختلالات سلامت روانی مانند افسردگی یا اضطراب
- وضعیت پایین اجتماعی و اقتصادی و بی‌خانمانی
- وارد شدن به گروه‌های اراذل و اوباش
- مرگ زودهنگام، به خصوص در نتیجه‌ی خشونت
مرکز مشاوره و روانشناسی
روان آرام، دارای مجوز رسمی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره بوده و توسط سرکار خانم دکتر آزیتا امین الرعایا تاسیس گردیده است. کادر کلینیک روان آرام را مشاورانی خبره، اساتید دانشگاهی و روان درمانگران به نام تشکیل داده اند. حوزه فعالیت این کلینیک روانشناسی را میتوان حوزه فعالیتی وسیعی دانست چرا که خدمات ارائه شده در این مرکز مشاوره مشکلات روان شناختی، روان پزشکی، کودک و نوجوان، بزرگسالان، فردی، زوج درمانی، خانواده و حتی مشاوره های گروهی را نیز پوشش می‌دهد
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی
مانند تمام اختلالات شخصیت، درمان‌های روانشناسی بهترین و اولین گزینه درمان اختلال شخصیتی ضد اجتماعی هستند. اما به دلیل دشوار بودن جلب اعتماد این افراد و متعهد کردن آنها به انجام تکالیف، نیاز است که زمانی حدود 6 ماه تا یک سال برای درمان کامل این افراد طرح ریزی شود. همچنین درمان به موقعیت خاص فرد، تمایل او به همکاری در درمان و شدت علائم بستگی دارد. انواع روش های روانشناختی در دسترس برای درمان اختلال های شخصیت ضد اجتماعی به شرح زیر می باشند:
درمان شناختی رفتاری
جدیدترین بررسی‌های ساختار یافته در مورد رفتار درمانی افراد مبتلا به اختلال شخصیتی ضد اجتماعی، اثربخشی بالای این شیوه برای درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی افراد مبتلا را تایید کرده است. رفتار درمانی با استفاده از تخریب الگوهای فکری و رفتاری غلط، الگوهای سالم را جایگزینی می‌کند. این الگوهای سالم شامل روابط اجتماعی و بین فردی، تفکر صحیح نسبت به قانون، هنجارها، حقوق دیگران و همچنین باورهای شناختی و تفکری سالم می‌باشد.
درمان مدیریت تصادفی
درمان مدیریت تصادفی (زیر مجموعه درمان‌های رفتاری) از درمان‌های موثر در درمان اختلال شخصیت ضداجتماعی است. در این شیوه درمان با استفاده از اصول شرطی سازی عامل، به رفتار و واکنش‌های صحیح فرد پاداش‌های خاصی داده می‌شود، به این صورت علاج می‌شود تا عادات صحیح در فرد نهادینه شود. این روش درمان فرد مبتلا به کمک مصرانه و دلسوزانه یک همراه نیاز دارد.
نکته مهم در اثر بخشی درمان‌های روانشناختی برای درمان افراد مبتلا، همکاری و باور فرد به اثر بخشی درمان است. اگر شخصیت آن فرد، تمایل به کاهش رفتار پرخاشگرانه و افزایش توانایی‌های اجتماعی مثل همدلی پیدا کند، درمان‌های رفتاری موفق‌تر خواهد بود.
درمان رفتاری برای نوجوانان
به نظر می‌رسد نوجوانان دارای شخصیت ضد اجتماعی، به درمان شناختی رفتاری پاسخ بهتری بدهند. بر اساس تحقیقات انجام شده، نوجوانان شخصیت ضد اجتماعی (تحت درمان شناختی رفتاری) پس از آزادی از زندان، رفتار جنایی و مجرمانه کمتری نسبت به دیگر نوجوانان شخصیت ضد اجتماعی (تحت دیگر درمان‌های عادی یا بدون درمان اختلال شخصیت اجتماعی) داشتند.
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی با دارو
بسیاری از تحقیقات، تاثیر داروها در درمان اختلال ضد اجتماعی را تایید نکرده‌اند. فقط ممکن است برخی از داروهای ضدافسردگی، برای ثبات خلق این افراد تجویز شده یا در صورت تشخیص روانشناس و تجویز روانپزشک، برای کنترل پرخاشگری، داروهای آرام بخش و ضد صرع نیز به شخصیت ضد اجتماعی داده شود. به هر حال، متاسفانه هنوز دارویی تایید نشده که تاثیر قطعی و مثبتی روی درمان داشته باشد.
دیگر درمان‌های لازم برای اختلال شخصیت ضد اجتماعی
حتی اگر نتوانیم اختلال شخصیت سایکوپات فرد را به طور کامل درمان کنیم، رواندرمانی می‌تواند برای سایر مشکلات روحی و روانی این افراد به کار برده شده و در طی این جریان، با مهارت روانشناس، سعی شود شخصیت ضد اجتماعی به بینش جدیدی به زندگی دست پیدا کرده و خود را کنترل کند.
شایع‌ترین مشکلات شخصیت ضد اجتماعی، اعتیاد به مواد مخدر است که درمان روانشناسی، می‌تواند به آنان در ترک ماده مخدر کمک کرده و به تناسب آن، مانعی از سر راه دشوار درمان برداشته شود.
شخصیت‌های ضد اجتماعی، در معرض ابتلا به افسردگی و اضطراب نیز هستند. تقریبا نیمی از آنها یک یا چند اختلال اضطرابی و یک چهارم آنها، افسردگی دارند. بنابراین درمان اضطراب و افسردگی در این بیماران نیز می‌تواند به درمان کمک کند.
مراجعه به پزشک
معمولا افراد مبتلا به اختلال شخصیتی ضد اجتماعی تنها به اصرار عزیزان خود به پزشک مراجعه میکنند. اگر نسبت به ابتلای دوستان یا اعضای خانواده‌ی خود به این اختلال مشکوک هستید در کمال ظرافت به آنها پیشنهاد بدهید تا درصدد درمان برآیند. در این مورد بهتر است آنها را تشویق کنید تا اول به یک پزشک عمومی یا متخصص سلامت روان مراجعه کنند.
جلوگیری
هیچ روش مطمئنی برای جلوگیری از ایجاد اختلال شخصیتی ضد اجتماعی در افرادی که مستعد آن هستند وجود ندارد. از آنجایی که تصور می‌شود این اختلال ریشه در کودکی داشته باشد، والدین، آموزگاران و پزشکان اطفال ممکن است بتوانند هشدارهای اولیه را تشخیص بدهند. این مسئله به شناسایی کسانی که بیش از همه مستعد ابتلا هستند، مانند کودکانی با نشانه‌هایی از اختلال سلوک و در نتیجه مداخله‌ی زودهنگام، کمک می‌کند.
مراقبت‌ها، آموزش‌های اصلاحات رفتاری و مهارت‌های اجتماعی و حل مسئله، آموزش والدین، خانواده درمانی و رواندرمانی زودهنگام، مؤثر و مناسب، ممکن است که به کاهش احتمال مبتلا شدن کودکان مستعد به اختلال شخصیت ضد اجتماعی کمک کنند.
بچه ی من علاقه زیادی به شخصیت های خلافکار داره و مدام بهم میگه من دوست دارم وقتی بزرگ شدم یه باند خلافکاری بزرگ داشته باشم. وقتی باهاش در این مورد صحبت میکنم عصبانی میشه. به نظرتون بچه ی من مستعد ابتلا به اختلال شخصیتی ضد اجتماعی هستش؟ ممنون میشم جواب بدید
سلام دوست عزیز؛ نه لزوما. علاقه کودک شما در این سن به محتواهای این چنین به عوامل متفاوتی بستگی داره. از جمله خوراک فکری و بصری که در اختیار ایشونه. مثل فیلم و کارتون و داستان هایی که بیشتر در دسترس اوست و مواجهه میشه. و همزمان شدن این موارد با دوره تخیل و خیالبافی های طبیعی سن او. به طور مثال ممکنه بزرگسالان و اطرافیان با توجه و هیجان خاصی فیلم های اکشن تماشا کنند و یا ساعتها درمورد موضوع هایی مثل مشکلات و کلاهبرداری ها در جامعه صحبت کنند و اصلا متوجه حضور شنوا و پذیرای کودکان در جمع نباشند. اما کودکان که به اندازه بزرگسالان، قدرت استدلال و تحلیل مسائل رو ندارند و هنوز با مفهوم های ارزشی انسانی آشنایی ندارند، مسائل رو بطور سطحی درک میکنند که ممکنه خیلی بار ارزشی نداشته باشه و اتفاقا چیزی رو دنبال و تکرار میکنند که توجه بیشتری از محیط و اطرافیانشون بگیرند. پس اصرار و توجه شما ممکنه نتیجه عکس بده. بهتره در موقعیت هایی که به این مسائل اشتیاق نشون میده، شما توجه نشون ندین و در مقابل محیط رو با موقعیت ها و شرایطی که مروٍّج ارزشهای انسانی هست، غنی کنید. و از روش های غیر مستقیم، ارزشها رو جایگزین کنید.
آدمایی که مدام به همه چی معترضن و میخوان همه چیو زیر سوال ببرن هم میتونن مبتلا به اختلال شخصیتی ضد اجتماعی باشن؟؟؟
کاش یکم هم در مورد قانع کردن افراد مبتلا به اختلال شخصیتی ضد اجتماعی برای مراجعه به درمانگر میگفتید. من مشکلم اینکه که هم باید خانواد رو قانع کنم هم خودشو و واقعا کار سختیه
یعنی جوکر هم یه شخصیت ضد اجتماعی بوده؟ پس اون همه کار مثبتش چی؟